‘We leven in een nieuw tijdperk’

Eén kans op de drie dat het elektriciteitsbord in uw zekeringenkast door de Schneider Electric is vervaardigd. Maar de groep wil ons vooral leren slimmer met energie om te gaan.

Een start-up, zo omschrijft president en CEO Jean-Pascal Tricoire nog het liefst Schneider Electric. Toegegeven: 15,8 miljard euro omzet en ruim 116.000 werknemers is voor een beginnend bedrijfje wat aan de grote kant, maar de Franse topman beargumenteert gepassioneerd zijn stelling. “We moeten wendbaar zijn en groeien in een snel wijzigende omgeving. Dit is een nieuw tijdperk. De veranderingen in de elektriciteitssector de jongste vijf of tien jaar zijn sneller, groter en spectaculairder dan de hele eeuw daarvoor: hernieuwbare energie, het smartgrid, de klimaatdiscussie… Tegen 2030 verdubbelt de vraag naar elektriciteit en tegen 2050 moet de uitstoot van broeikasgassen de helft lager zijn dan nu.”

Schneider Electric is gespecialiseerd in energiebeheer. Het bedrijf produceert zelf geen elektriciteit, maar zit tussen productie en verbruik. Doel: ervoor zorgen dat u slimmer verbruikt. De toekomst bestaat uit stopcontacten die u elektronisch laten weten dat de wasmachine of de vaatwasser aan mag, of uw ijskast die enkele minuutjes zonder stroom wordt gezet om elders een piekvraag op te vangen: smart electricity heet dat dan. Tricoire: “Per kilowatt die wordt verbruikt, zijn er drie verbrand aan de bron. Dus alvorens miljarden te pompen in kerncentrales en windmolens, is het eerste wat we moeten doen, energie besparen. Soberder verbruiken, maar vooral efficiënter verbruiken. Nu produceren zonnepanelen het meeste energie wanneer die het minst nodig is.”

De verborgen specialist

Besturingsknopjes van de jacuzzi’s in Sunparks, modules voor parkingbeheer, lichtschakelaars, software voor het energiemanagement van gebouwen, noem maar op… Met klanten in industrie, gebouwen, datacenters en energieproducenten levert Schneider producten die op één of andere manier betrokken zijn bij 72 procent van het wereldwijde energieverbruik. Ook de laatste 28 procent – transport – moet er misschien weldra aan geloven, want Schneider Electric België heeft een akkoord gesloten met de oliegroep Total om elektrische herlaadpalen te leveren voor een aantal tankstations, laat Brees, CEO van de Belgische tak, niet zonder trots weten.

Toch laat de naambekendheid van de groep nog flink te wensen over. “We zijn bekend bij onze klanten, maar het grote publiek kent ons nauwelijks”, geeft Brees toe. “Tot drie jaar geleden hadden we 1,2 miljoen verschillende artikelen in portefeuille van meer dan 120 merken: Merlin Guerin, Square D, Telemecanique…”

CEO Tricoire besloot daar korte metten mee te maken. Hij lanceerde het driejarenprogramma One: één merk, met nog ‘slechts’ 400.000 artikelen. Ter vergelijking: een warenhuisketen als Carrefour heeft er een half miljoen. De lijst met 800 dochterbedrijven – dertien bladzijden in het jaarverslag 2009 – wordt gehalveerd.

Het aantal interviews met Tricoire die niet dadelijk aan de kwartaalresultaten van de beursgenoteerde groep zijn gekoppeld, valt op de vingers van één hand te tellen. “Vroeger was elektriciteit een erg gecentraliseerde sector. Nu bevinden we ons in het midden van de grootste uitdaging waar we als maatschappij voor staan: de klimaatopwarming. Dus moeten we ook meer verduidelijken waar we mee bezig zijn en welke oplossingen wij kunnen bieden.”

Op overnamepad

Vorige week kwam Tricoire naar België, voor een klantenevenement in het Oostendse Thermae Palace waarop poolreiziger Alain Hubert meer uitleg kwam geven over het onderzoeksstation Princess Elisabeth op Antarctica. Twee Belgische Schneider-ingenieurs zorgden er mee voor dat het station het eerste zero emission onderzoekscentrum ter wereld is. Hij mocht er ook aankondigen dat de overname van Areva Distribution, een tak van de Franse kernenergiebouwer, officieel is afgerond.

Het is de grootste overname uit de geschiedenis van het bedrijf. Samen met Alstom betaalt Schneider 2,29 miljard euro voor Areva Transmission & Distribution. De twee bedrijven nemen ook 890 miljoen euro schulden over. De distributietak, een derde van het geheel, kost Schneider zowat 1,1 miljard euro. Dat bedrag wordt gefinancierd uit de vrije cashflow. Het wordt een vijfde bedrijfstak in de groep, met een omzet van 4,5 miljard euro en 20.000 werknemers. “We zijn erg complementair”, vult Tricoire aan. “Areva staat sterk in India, Duitsland en Brazilië, maar relatief zwak in de VS en China, die bij ons 25 en 10 procent van de omzet uitmaken.”

De overname past ook in het One-programma. “Klanten willen geen producten meer, ze willen oplossingen. Dat is wat ik mijn medewerkers ook zeg: Don’t expect the environment to help you, invent your own business. We moeten zelf toegevoegde waarde creëren voor onze klanten.”

Hoewel iedereen tegenwoordig focust op energie-efficiëntie, en de vraag naar technologie voor zonnepanelen en windmolens omhoogschiet, bleek Schneider niet ongevoelig voor de crisis. De omzet kelderde met 15,7 procent tot 15,8 miljard euro. De winstmarge ging van 16 naar 12,9 procent, al was dat beter dan de doelstelling die begin 2009 werd gesteld. Wereldwijd werd een tiende van de banen geschrapt, en er werd 27 procent minder geïnvesteerd, weliswaar zonder aan het budget voor onderzoek en ontwikkeling te raken.

Gezond verstand

En 2010? CEO Jean-Pascal Tricoire: “In het eerste kwartaal van dit jaar kunnen we opnieuw groeicijfers voorleggen: 2 à 3 procent. Maar het blijft een dubbel verhaal: de nieuwe economieën, die goed zijn voor een derde van onze omzet, doen het zeer goed. Europa en de Verenigde Staten blijven het lastig hebben. China is van telefoonloos rechtstreeks naar gsm’s overgestapt, voor energie-efficiëntie gebeurt daar hetzelfde.”

Volgens Tricoire zijn er wel lessen te trekken uit de crisis. “Het gezond verstand moet weer de basis zijn van beslissingen. Je moet begrijpen wat je aan het doen bent, en je moet ervan overtuigd zijn dat het zinnig is. We hebben geen reservewiel meer, al de spaarpotten zijn gekraakt. Griekenland toont dat we moeten opletten met de uitgaven, voorzichtig moeten zijn met schuldopbouw en dat we meer en een beter Europa nodig hebben, weg van het egoïstische land-per-landgevoel. Op wereldschaal is er geen enkel Europees land dat groot genoeg is om nog echt mee te tellen: dat kan alleen Europa in zijn geheel.”

En er zijn volgens Schneider in de wereld minder voor de hand liggende kansen om te groeien. Zo heeft een kwart van de wereldbevolking, 1,6 miljard mensen, geen toegang tot elektriciteit. “Ik heb zelf jaren in die landen gewoond, dus dat fascineert mij enorm. Het is de reden waarom we BipBop hebben gelanceerd: Business Innovation (On) People, een initiatief waarmee wij hopen elektriciteit beschikbaar te stellen aan die 1,6 miljard mensen. Want elektriciteit is de basis voor ontwikkeling. Mensen die geen stroom hebben, besteden een derde van hun tijd aan het halen van water. Tegelijk geloof ik niet in liefdadigheid: als je zonnepanelen geeft, zijn ze een jaar later gedemonteerd en verkocht, want er is niemand die ze kan onderhouden. Wij doen het dus omgekeerd: we leiden mensen op, zodat we er zaken mee kunnen doen. Momenteel zijn we 4000 mensen in India aan een diploma van elektricien aan het helpen en zijn we ook in Afrika opgestart. De ambitie moet zijn om iedereen aan te sluiten op het elektriciteitsnet. Een slim net, liefst.”

Door luc huysmans, fotografie Thomas de boever

“Op wereldschaal is er geen enkel Europees land groot genoeg

om nog echt mee te tellen” Jean-Pascal Tricoire “We zijn bekend bij onze klanten, maar het grote publiek

kent ons nauwelijks”

Jean-Paul Brees