“We hebben kansen laten liggen om ons te versterken”

Luc De Bruyckere (59), Manager van het Jaar 1986 en topman van Ter Beke, vindt dat té veel Vlaamse KMO’s de boot van de Europese consolidatie hebben gemist. Voor hen rest er slechts één redmiddel: nog sterkere merkproducten maken.

Het is geen toeval dat Luc Van Nevel, Johan Mussche en ikzelf – allen Managers van het Jaar – ooit buiten gevlogen zijn op het Gentse Sint-Lievenscollege. We contesteerden het systeem. We waren rebels en engageerden ons tegen het autoritaire in onze omgeving en opvoeding. Ik zetelde bijvoorbeeld in de jeugdraad van mijn gemeente. Dat zit er bij mijn twee kinderen niet in. Zij verlangen andere kwaliteiten van het leven. Ze zijn wel bereid hard te werken – zo wil mijn zoon een KMO overnemen en ondernemer worden – maar op een andere manier.

Ik kom uit een nest van middenstanders. Mijn moeder was de dochter van een fietsengroothandelaar en verwierf als oorlogsweduwe van haar gesneuvelde man een kleine brouwerij, De Leie, in Drongen. Vader kwam uit de groentesector en na hun huwelijk in 1944 vormden ze de brouwerij om tot een gerespecteerde groothandel in dranken, die later aan Brouwerij Maes werd verkocht. Ik groeide dus op tussen de wijn en het bier.

Na het vroege overlijden van mijn moeder heb ik geleerd mijn mannetje te staan. We waren met zijn zessen thuis. Zo heb ik ook de waarde van het geld ontdekt. Mijn kinderen hebben het vandaag materieel veel gemakkelijker. Maar ze moeten ook harder knokken om zich een voornaam te verwerven. Ze hebben het moeilijker om keuzes te maken. Ze zijn kritischer ingesteld.

Persoonlijk heb ik veel te danken aan professor André Vlerick, die me sterk inspireerde na mijn studies. Maar ook aan Dany en Edith Coopman, die me de ruimte gaven te ondernemen. Met dit echtpaar heb ik mijn enige sollicitatiegesprek ooit gehad: een interview van zowat zes uur. Eind jaren zeventig werd ik aandeelhouder in hun familiale vleesbedrijf Ter Beke. Toen al waren zij hun tijd vooruit. In 1976 – Ter Beke was toen nog een PVBA – richtten we een raad op met vier externe adviseurs. We hadden een charter voor de familiale opvolging en het management werd doelbewust gedelegeerd naar de zittende directie. In 1986 mondde dat uit in een beursgang, deels om de professionalisering onomkeerbaar te maken. Ook dit was vrij ongewoon: een bedrijf met amper 1,5 miljard oude Belgische frank omzet én uit een klassieke branche als de vleessector.

De meeste marktspelers waren toen nog relatief ambachtelijk en kleinschalig. Onze roeping was erg lokaal. Vandaag is Ter Beke een gerespecteerde Europese aanbieder van verse pastamaaltijden en vleeswaren voor de retail. De concurrentie is groot, de marges zijn gedaald en de eisen van de klant en de overheden zijn exponentieel toegenomen. De sector staat onder druk. We werken nu met merkproducten, wat compleet andere budgetten vereist. Het is een ander kegelspel. De prijzenslag in de retail dreigt ons de middelen te ontnemen om te innoveren. Dit zou ons wel eens collectief kunnen verarmen.

In de voorbije dertig jaar heeft Vlaanderen het gemaakt als regio. We stonden toen ook veel opener voor vernieuwing dan nu. We zijn jacobijnser geworden en ook iets minder tolerant. Het was mijn droom om Belgische spelers zoals Imperial en Amando samen te brengen. Niet om een dynastiek imperium uit te bouwen, wel om een Europese speler van meer dan 250 miljoen euro te realiseren in de voeding. Een ideaal middel om te consolideren én continuïteit te geven aan middelgrote bedrijven door zich te schoeien op een internationale leest. Zo’n structurele versterking komt niet veel voor bij Vlaamse KMO’s. De geesten waren er helaas niet rijp voor. Daarna is Sara Lee met een dikkere portefeuille gaan zwaaien.

Onze economie heeft kansen laten liggen. Diverse bedrijven zitten nu met een schaalprobleem. Ze hebben een handicap, die wordt versterkt door de kleine thuismarkt. Hun enige bescherming daartegen is met nog sterkere merkproducten naar voren te komen. De komende decennia zal onze sector nog competitiever worden. Retail komt aan zijn top en krijgt een evenwaardige pijler onder de vorm van out-of-home-markten in vele gedaanten. Voeding zal op elk moment van de dag overal beschikbaar zijn. Ter Beke zal eenzelfde metamorfose ondergaan: een volgende generatie van bedrijfsleiders komt eraan en zal zeer goed zijn. Al die trends zullen zich weerspiegelen in de evolutie van Ter Beke naar Europese retail en out-of-home, sterk marketing- en innovatiegedreven.”

P.D.

“Onze economie heeft kansen laten liggen. Diverse bedrijven zitten nu met een schaalprobleem.”