WAT WIL DE FISCUS MET DE NIEUWE FISCALE AMNESTIE?

Of de nieuwe fiscaleamnestiemaatregel ook toelaat successierechten te regulariseren, is op dit moment onduidelijk.

Waartoe dient de nieuwe fiscaleamnestiemaatregel die begin dit jaar in werking is getreden? Om op korte termijn veel geld in het laatje van de schatkist te brengen? Officieel is dat de bedoeling. De maatregel voorziet ook in een incentive voor wie er snel bij is.

Tenzij het om de ontdoken belasting op beroepsinkomsten of om BTW zou gaan, zegt de programmawet van 27 december 2005 dat de verschuldigde belasting die fiscale spijtoptanten moeten betalen, verhoogd wordt met een boete van 10 percentpunten. Die boete is evenwel niet verschuldigd als de regularisatieaangifte vóór 1 juli 2006 wordt ingediend. Wordt de regularisatieaangifte ingediend in het tweede semester van dit jaar, dan bedraagt dezelfde boete slechts 5 percentpunten.

Het is dus duidelijk de bedoeling potentiële regularisatiekandidaten op korte termijn over de streep te trekken, door ze het voordeel te gunnen van een vrijstelling (aangiften tot 30 juni 2006) of een halvering (aangiften in het tweede semester 2006) van de verschuldigde boete.

Twijfel. Niettemin twijfelen we er ernstig aan of veel landgenoten bereid zullen zijn op dit hernieuwde fiscaleamnestieaanbod in te gaan.

De reden ligt voor de hand. In 2004 hadden natuurlijke personen al de kans om hun fiscale toestand te regulariseren. Dit kon toen via het betalen van een eenmalige bijdrage (in het kader van de zogenaamde eenmalige bevrijdende aangifte, de EBA). Die bedroeg, afhankelijk van de situatie, 6 % of 9 %. Dat was een zeer genereus, en bijzonder laag tarief. Temeer als je bedenkt dat het betalen van die bescheiden bijdrage tot gevolg had dat de spons werd geveegd over alle ontdoken belastingen en socialezekerheidsbijdragen die ooit op de aangegeven tegoeden waren verschuldigd. Om het even of het ging om ontdoken roerende voorheffing, personenbelasting, BTW, successierechten enzovoort, enzovoort.

Vele landgenoten – zij het veel minder dan verwacht – hebben van deze regeling gebruikgemaakt. Zij slapen nu beter. En de schatkist is er ook vrij behoorlijk op vooruitgegaan.

Bibbergeld. In de nieuwe regeling is alles volledig anders. Hier is er geen sprake meer van wat bibbergeld (van 6 % of 9 %). Integendeel. De belastingplichtige die een regularisatieaangifte indient, moet gewoon de verschuldigde belasting betalen. Voor roerende inkomsten betekent dit dat hij ten aanzien van interesten (in de regel) 15 % betaalt, en ten aanzien van dividenden 25 %. Voor beroepsinkomsten geldt het gewone progressieve tarief van de personenbelasting. Wil iemand ontdoken BTW regulariseren, dan betaalt hij ook gewoon het tarief dat normaal verschuldigd is.

Het enige voordeel is dat je geen nalatigheidsinteresten verschuldigd bent, en ook geen belastingverhoging (onder voorbehoud van de voormelde boete die in het slechtste geval kan oplopen tot 10 percentpunten). De wetgever garandeert ook vrijstelling van strafrechtelijke vervolging.

Succes. Waarom de nieuwe regeling voorspelbaar weinig succes zal hebben? Iemand die twee jaar geleden niet heeft willen deelnemen aan de EBA (toen de tarieven gigantisch laag waren), zal allicht weinig geneigd zijn vandaag met zijn centen over de brug te komen, nu hij in de nieuwe regeling verzocht wordt de normale belasting te betalen (tegen tarieven die in een aantal gevallen meer dan de helft van de te regulariseren sommen kunnen opslokken).

Weliswaar zijn er meer kandidaten dan twee jaar geleden. Toen mochten alleen natuurlijke personen meedoen. In de nieuwe regeling kunnen ook vennootschappen hun fiscale toestand regulariseren. Maar bij vennootschappen ligt de drempel om te regulariseren allicht nog hoger dan bij natuurlijke personen. Een vennootschap heeft geen nachtrust die verstoord kan worden. Daarvoor moet je al bij de bestuurders terecht.

Toonderaandelen. Wat heeft de regering dan wel bezield om de nieuwe fiscaleamnestiemaatregel in te voeren en haar een permanent karakter te geven?

Is het vermetel te denken dat de afschaffing van de aandelen aan toonder daar voor iets tussen zit? Binnen dit en een aantal jaar moeten alle kluizen worden leeggemaakt, en moeten alle aandelen aan toonder worden omgezet in identificeerbare aandelen. In nogal wat kleine en grote(re) bedrijven zorgt dit waarschijnlijk voor onrust. Velen kunnen of durven met hun aandelen niet boven water komen. Bijvoorbeeld, omdat in het verleden geen successierechten zijn betaald.

De nieuwe regularisatieaangifte zorgt voor een uitweg. Middels het betalen van de normaal verschuldigde belasting kan de situatie worden opgelost.

Daarvoor is wel vereist dat de nieuwe regularisatieaangifte ook toelaat successierechten te regulariseren. Naar verluidt is dat inderdaad de bedoeling. Maar de programmawet is op dit punt bijzonder onduidelijk. Een duidelijke toelichting vanwege de minister, of beter nog, een snelle verbetering van de wettekst is op dit punt dan ook gewenst.

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog.

Jan Van Dyck