Wat is uw droom?

Met de zomer voor de deur wil ik even reflecteren over de overtollige ballast die u misschien met zich meezeult. Nee, niet die overtollige coronakilo’s, maar de ballast in uw organisatie. Op papier zijn onze organisaties er een stuk eenvoudiger op geworden. Managementlagen worden weggeknipt en de bureaucratische hiërarchie wijkt steeds meer voor zelfsturende teams, squads en ga zo maar door. Dankzij nieuwe organisatievormen kunnen bedrijven meer dan ooit flexibel inspelen op de behoeften van de klant. Je zou dan verwachten dat de toegenomen autonomie de medewerkers gelukkiger maakt. Maar de realiteit is anders.

Parallel met onze eenvoudigere organisatiestructuren tekent zich een andere vorm van complexiteit af: de toenemende complexiteit voor het individu. Die manifesteert zich op verschillende manieren: de overvolle mailbox, de wildgroei aan werkgroepen en vergaderingen, onduidelijke verantwoordelijkheden en processen die niemand nog begrijpt. Dat stopt niet aan de bedrijfspoort. Ook als consument kun je er niet aan ontsnappen. In de supermarkt lachen honderden potten yoghurt je toe. Voor je telefoonabonnement word je ongeveer maandelijks opgebeld met alweer een uniek aanbod. Al die complexiteit vreet energie en vergt een bijna permanente mentale beschikbaarheid, om toch maar bij te blijven. In een organisatie is complexiteit zoals onkruid: het woekert verder tot je hele organisatie eruitziet als een puinhoop.

Dat we dringend werk moeten maken van meer eenvoud, blijkt uit de alarmerend lage cijfers over het werknemersengagement, om nog maar te zwijgen over de torenhoge burn-outcijfers. Sommigen duiden covid-19 aan als de grote boosdoener. Maar het virus was hoogstens een katalysator die al die onnodige complexiteit heel zichtbaar heeft gemaakt. De vraag is of we voorbij het keerpunt zijn. Zijn onze bedrijven zo complex geworden dat er geen weg terug meer is?

Net zoals het opruimen van een huis een karwei is, is ook het opruimen van een organisatie geen pretje. Want het is zoveel makkelijker om complexiteit toe te voegen dan om terug te gaan naar de essentie. Alweer brengt onderzoek soelaas, met drie concrete tips: definieer je purpose, doe aan mindful engagement, en elimineer alle nutteloze ballast. Purpose klinkt een beetje existentieel, maar dat hoeft het niet te zijn. Als u het antwoord op uw raison d’être niet onmiddellijk kunt formuleren, geen paniek. U komt al ver met een droom op de wat kortere termijn. Wilt u naar de Olympische Spelen? Of wilt u liever naar Mars? Zonder dromen is het niet simpel om uw organisatie (of uw leven) te vereenvoudigen, want u wordt al snel afgeleid door onbelangrijke zaken die de boel weer complexer maken. Uw droom moet voor u dus belangrijk genoeg zijn om aan die verleidingen te kunnen weerstaan. Als uw droom min of meer duidelijk is, kunt u orde brengen in de chaos door ervoor te zorgen dat de beslissingen die u vandaag neemt, in lijn liggen met die droom, zodat de complexiteit alvast niet verder toeneemt. Dat heet ‘mindful engagement’.

Pas dan komt de stap van de eliminatie. U elimineert alles wat niet bijdraagt aan uw droom, tenzij het u echt gelukkig maakt. Dat klinkt makkelijk, maar het gekke is dat wanneer we zaken proberen te elimineren, we vaak onnodig veel mentale energie verliezen aan zaken die we niet kunnen of willen elimineren, terwijl we de nutteloze complexiteit die we moeiteloos zouden kunnen verwijderen, gewoon voort laten woekeren.

Met deze vragen stuur ik u graag de zomer in: wat is uw droom? Liggen uw beslissingen in lijn met die droom? Welke makkelijk te elimineren afleidingen staan uw droom in de weg? Antoine de Saint-Exupéry verwoordde het mooi: perfectie is niet bereikt als je niets meer kunt toevoegen, maar als je niets meer kunt weglaten. Simpel toch?