Vuurwerk op de granenmarkten (1)

Vorige week stonden de granenmarkten (soja, mais en tarwe) in vuur en vlam, met prijzen die naar hun hoogste niveau in meerdere maanden koersten. Vrijdag en begin deze week volgden winstnemingen. Typisch voor de granenmarkten is dat de prijzen wekenlang en soms zelfs maandenlang nauwelijks bewegen, om dan explosief uit te breken.

Granen worden wereldwijd verhandeld, maar we hebben het hier over de termijncontracten die noteren op de Amerikaanse CBOT, een onderdeel van de CME Group. Vorig jaar waren de granenprijzen teruggevallen naar dieptepunten sinds vele jaren. Dat had verschillende oorzaken, waaronder de goede oogsten en de hoge voorraden, en ook de dure dollar (USD), die de concurrentiekracht van granen uit de Verenigde Staten aantastte. De algemene malaise op de grondstoffenmarkten was een andere oorzaak.

Naast valuta-effecten spelen ook het weer en de weerprognoses een belangrijke rol in de prijsvorming. De grootste kans op prijsvolatiliteit is er in de zomermaanden, wanneer de gewassen op het noordelijk halfrond in hun groeifase zijn. Maar ook in het voorjaar (zaaien) en het najaar (oogsten) kunnen extreme weersomstandigheden de prijzen sterk beïnvloeden. Op het zuidelijk halfrond, met belangrijke granenproducenten als Brazilië, Argentinië en Zuid-Afrika, is de timing omgekeerd.

Stevig herstel

De prijzen van mais en soja klommen vorige week dus naar hun hoogste peil in negen maanden. Bij soja begon de prijsstijging al begin maart, nadat het graangewas gedurende de hele winter tussen 8,5 en 9 USD per bushel noteerde. De klim bracht soja weer boven 10 USD, het niveau van vorige zomer. Soja noteerde tussen 2010 en 2014 aanhoudend boven de grens van 10 USD, met een uitschieter van bijna 18 USD eind 2012. Uitzonderlijk is het huidige prijsniveau dus zeker niet. De rally werd in gang gezet door tegenvallend weer in Zuid-Amerika. In Argentinië liep de oogst van soja vertraging op door de neerslag. Naar schatting 5 % van de oogst zou zijn getroffen door overstromingen. Het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) verwacht dat China dit jaar meer soja zal invoeren en stelde ook de verwachte sojavoorraad na het huidige oogstseizoen neerwaarts bij.

De maisprijs schommelt al bijna twee jaar tussen 3,5 en 4 USD per bushel. Eind 2012 lag de prijs nog dubbel zo hoog. In de drie eerste weken van april klom de maisprijs 15 % hoger. De prognose voor de maisoogst in Brazilië werd verlaagd, zodat het land dit jaar mais zal moeten invoeren. Daarvoor werden de invoerheffingen al voor zes maanden opgeschort. Ook exporteur Zuid-Afrika heeft al voor de derde keer de prognose voor de maisoogst verlaagd. In de Verenigde Staten ligt het zaaien van mais dan weer voor op schema. In de week die eindigde op 24 april was al 30 % compleet, tegenover een vijfjarig gemiddelde van 16 %.

Veranderend sentiment

Fundamenteel zijn er, gezien de grote voorraden, op korte termijn weinig redenen om hogere granenprijzen te verantwoorden. Daartegenover staat dat het marktsentiment tegenover grondstoffen stilaan begint te veranderen. Tekenend daarvoor is dat de prijzen niet of nauwelijks meer reageren op slecht fundamenteel nieuws. Dat zien we bijvoorbeeld op de oliemarkten. Bij tarwe en mais stonden de shortposities, om in te spelen op verdere prijsdalingen, vorige maand op een recordniveau. Op een bepaald moment is alle slechte nieuws in de prijzen verrekend en zitten alle speculatieve investeerders aan dezelfde kant gepositioneerd. Dat is een ideaal recept voor een forse tegenbeweging.

Het aantal uitstaande termijncontracten bereikte ook een nieuw hoogtepunt, wat eveneens illustreert dat de markt weer in een risk-onmodus is en de recente prijsrally veeleer sentiment- dan fundamenteel gedreven is. We gaan ervan uit dat alle nieuws over de goede oogsten en de hoge voorraden al in de prijzen zit verwerkt. In aanloop naar de zomermaanden (bloei) en later ook het najaar (oogst) nemen de kansen op een nieuwe prijsrally weer toe. Daarnaast maakt de goedkopere dollar granen uit de Verenigde Staten opnieuw interessanter. Dat blijkt nu al uit de exportcijfers van USDA.

We bekijken deze week een aantal hefboomproducten op mais en soja. Volgende week komt tarwe aan de beurt, samen met enkele trackers. Van het ooit zo grote aanbod aan hefboomproducten op landbouwgrondstoffen blijven enkel nog GS Markets over bij de granen, en Commerzbank bij de soft commodities. GS Markets heeft verschillende turbo’s in het gamma met zowel soja, mais als tarwe als onderliggende waarde. De speculatiebelasting is daar niet op van toepassing, omdat de onderliggende waarde geen aandelen zijn.

Na de rally van de voorbije weken raden we aan de stoploss niet al te scherp te kiezen, omdat de terugval die eind vorige week inzette, nog even kan doorgaan.

Mais future Turbo long (laag risico)

Isin-code: NL0011233267

Munt: EUR

Financieringsniveau: 2,57

Referentieprijs: 3,85

Stoploss: 2,81

Hefboom: 3,01

Koers: 11,3/11,4

Deze turbo van uitgever GS Markets heeft het juli-termijncontract als onderliggende waarde. De actuele maisprijs bevindt zich 37 % boven de stoploss. Dat is een voldoende grote afstand om het risico van deze turbo als laag te omschrijven. Voor wie nog meer risico wil nemen, zijn er nog twee turbo long met hefbomen van 4,3 en 5,4.

Sojabonen future Turbo long (laag risico)

Isin-code: NL0011233341

Munt: EUR

Financieringsniveau: 6,68

Referentieprijs: 10,16

Stoploss: 7,29

Hefboom: 2,92

Koers: 3,07/3,12

GS Markets biedt vier turbo’s long aan met het juli-termijncontract op sojabonen als onderliggende waarde. In dit voorbeeld noteert de sojaprijs 39 % boven de stoploss. Er is ook nog een exemplaar met een hefboom van 4 en een stoploss (8,3) die iets meer dan 20 % onder de referentieprijs ligt.