Vlaams-Californische techno-top

Dat het Canadese telecomconcern Nortel half maart de Californische specialist in optische technologie Xros overnam voor 3,25 miljard dollar, kon u in de internationale en vaderlandse pers lezen. Maar dat de stichter en huidige chief technology officer van Xros een uitgeweken Vlaming is, werd er nergens bij verteld. Armand Neukermans (59) verdient nochtans alle aandacht, want de man heeft zich de voorbije 35 jaar in Silicon Valley een meer dan indrukwekkende carrière opgebouwd. Martin Hinoul, gewezen Belgisch technologisch attaché in Los Angeles, bestempelt hem zonder meer als “een van de grootste technologen in de Valley”. De man heeft 48 patenten in uiteenlopende domeinen op zijn naam, en nog eens 20 andere zijn ” pending“. Zijn onderzoek in het Xerox Research Lab en later bij Hewlett Packard lag mee aan de basis van de inkjet-printertechnologie – al laat hij zelf de credits voor de eigenlijke doorbraak aan een toenmalige collega.

De prijs die Nortel voor Neukermans’ bedrijf Xros (spreek uit: Kairos) betaalt, doet even met de ogen knipperen. 3,25 miljard dollar (pakweg 130 miljard frank) voor een bedrijf dat omzeggens nog geen producten en geen markt heeft. Wat het dan wel heeft? Technologie, die pas deze zomer op het terrein zal worden getest, en begin volgend jaar als product op de markt komt. Xros is de uitvinder en producent van een microspiegel-schakelsysteem voor open optische netwerken. Dat heeft alles vandoen met het telecom-toverwoord “bandbreedte”.

Vóór de glasvezel-revolutie de telecomwereld aan (virtueel) onbeperkte bandbreedte hielp, berustten de circuits en schakelsystemen volledig op elektronica. De technologie om elektronen te switchen is zeer matuur, maar een praktisch toepasbare technologie om fotonen te switchen – de partikeltjes van een lichtstraal – heeft de wetenschap nog niet helemaal onder de knie. Met als gevolg dat schakelsystemen op een optisch netwerk de optische signalen eerst omzetten in elektronische, die ze dan schakelen en terug omzetten in optische, die verder doorgestuurd kunnen worden. Maar die dubbele omzetting maakt de zaken wel erg complex, met serieuze financiële en ‘logistieke’ implicaties. Neukermans verduidelijkt het met een metafoor: “Het is alsof je een trein van New York naar San Francisco laat rijden, maar om de 200 kilometer aan alle passagiers vraagt om uit te stappen, tickets te laten checken, van spoor en trein te wisselen, en dan weer verder te rijden.” Wat de cross-connect technologie van Xros doet, is de trein in een ruk laten doorrijden over het hele traject: het schakelt rechtstreeks de optische signalen zélf, met behulp van uiterst minuscule spiegeltjes. Dat maakt het systeem – in de huidige stand van de technologie – al twee- tot viermaal sneller dan de meest geavanceerde elektronische cross-connect, en vooral: het maakt het installeren en upgraden van netwerken voor de telecom- carriers makkelijker én stukken goedkoper. Het onderzoeksbureau Pivotal Research schat dat de markt voor optische cross connect systemen zal groeien van 427 miljoen dollar dit jaar, naar 10,3 miljard dollar tegen 2004.

Nortel is als infrastructuurleverancier voor de telecombedrijven een voorloper in de optische revolutie. “Nortel heeft de voorbije maanden een aantal acquisities in dit domein verricht, and they all fit together beautifully,” vertelt Armand Neukermans, die na 35 jaar in de States – hij is ook Amerikaans staatsburger geworden – af en toe naar het Engels overspringt wanneer hij in zijn moedertaal de juiste wending niet meer vindt. “Van bij de eerste contacten met mensen van Nortel hadden we good vibes,” zegt hij, “meer dan met de eveneens geïnteresseerde concurrent Lucent.”

Armand Neukermans is een burgerlijk ingenieur van de Leuvense universiteit, die na een jaar assistentschap besliste de Atlantische Oceaan over te steken, “omdat ik als nieuwsgierig baasje voortdurend wilde blijven bijleren, én omdat ik op de plaats wilde zijn where history was made.” Voor dat laatste heeft hij een goede neus: hij klopte in zijn vroege Amerikaanse jaren ook als sollicitant aan bij het nog piepjonge en onbekende Intel, maar werd er “wegens te weinig ervaring” niet aangeworven.

De oversteek naar de VS in 1964 maakten Armand Neukermans en zijn echtgenote per boot, vier dagen nadat ze in het huwelijk waren getreden. General Electric was zijn eerste werkgever, waarvoor hij in Phoenix rond advanced magnetic recording werkte. Daarna trok hij opnieuw naar de unief, Stanford deze keer, om er vier jaar lang toegepaste fysica te studeren. Xerox Research Lab was een volgende stap, vooraleer naar Hewlett Packard in Palo Alto, Californië, te trekken. Voor HP heeft hij nog altijd een zwak, “omdat het er zo plezierig werken was, zo motiverend. Bill Hewlett kwam bij momenten naast me staan om uitvoerig naar de vordering van mijn research te polsen.” Maar omdat het in grote bedrijven vaak zo lang duurt eer onderzoekswerk in concrete producten is omgezet, voelde hij in ’85, na 12 jaar in de HP Labs, toch de kriebels om naar een kleiner bedrijf te gaan. Tencor Instruments (halfgeleiderindustrie) werd zeven jaar lang z’n basis. Daar liet hij nog een jaar bij Teknekron TSDC (opgericht door een andere Belg, Marc Madou) op volgen, waarna hij zich realiseerde dat anderen hem heel vaak om technologisch advies kwamen vragen, en dat hij maar beter z’n consulting en z’n eigen vondsten zelf te gelde kon maken. Zo werkte hij onder meer aan geavanceerde scanners, aan implanteerbare hoorapparaten (verkocht aan een Fortune-500 company), en wierp zich in ’97 op de fiber-optic switching, toen hij voelde dat daarin de volgende revolutie schuilde. Het resulteerde in de oprichting van, Xros Inc., geïnspireerd op het Grieks, waarin ‘kairos’ verwijst naar “de tijd die rijp is”.

raf pauwels