Verzekeringsrekening: een alternatief voor het spaarboekje?

Verzekeringsrekeningen of levensverzekeringen van het Tak 21-type zijn erg geliefd bij spaarders op zoek naar een gewaarborgd rendement. We zetten acht verzekeringsrekeningen op een rij.

Hieronder krijgt u een overzicht van de belangrijkste verzekeringsrekeningen die op de Belgische markt verkrijgbaar zijn. In de technische fiches (zie kaders) vindt u een overzicht van de belangrijkste kenmerken. Eerst geven we enkele algemeenheden.

Wat is een verzekeringsrekening?

Een verzekeringsrekening is een flexibele spaarformule waar eigenlijk weinig verzekering aan te pas komt. De verzekering zit hem in het feit dat u een begunstigde bij overlijden kunt aanduiden. Voor de rest kunt u er, zoals bij een gewone rekening, geld op storten en ervan afhalen. U bepaalt zelf hoeveel premies u betaalt en wanneer u dat doet. Houd er echter rekening mee dat u bij sommige producten verplicht bent om een minimale eerste premie (bijvoorbeeld 2500 euro of meer) te betalen. Bovendien is een verzekeringsrekening minder liquide dan een spaarboekje. Opnames van een verzekeringsrekening zijn immers slechts beschikbaar na enkele dagen. Het geld van een spaarboekje kunt u in principe direct opnemen, tenzij het om een groot bedrag gaat (meestal boven 5000 euro). In dat geval moet u vooraf (bijvoorbeeld twee dagen voor de opname) contact opnemen met de bank.

Een verzekeringsrekening is een product dat behoort tot de Tak 21-producten. Daarmee duidt men de verzekeringsproducten aan met een gewaarborgde rente (in tegenstelling tot de Tak 23-producten, waarbij de opbrengst afhangt van het onderliggende beleggingsfonds).

Voor de gewaarborgde rente voorziet de wet een maximum van 3,75 % per jaar. In de praktijk valt de rente lager uit, omdat die wordt bepaald door de evolutie van de langetermijnrente. Houd er ook rekening mee dat de rente alleen gewaarborgd is voor al gedane stortingen. De vroeger behaalde rendementen zijn dus geen garantie voor de toekomst. Om de rente te waarborgen, zullen verzekeraars de premies vooral beleggen in obligaties. Daarnaast krijgt u ook een winstdeelname of een bonus. De percentages zijn nooit gegarandeerd, maar zijn afhankelijk van de resultaten van de verzekeraars of banken, en van het algemene beursklimaat.

Het rendement van een verzekeringsrekening wordt afgeroomd door kosten. Er kunnen immers instap-, beheers- en uitstapkosten worden aangerekend. De structuur van die kosten is soms nogal ingewikkeld en laat u best concreet illustreren door de verzekeraar of bankier die u het product aanbiedt.

Door de fiscaliteit en de kosten moet u een verzekeringsrekening zien als een belegging op lange termijn (meer dan acht jaar).

Geen echt alternatief

Zoals uit de fiches blijkt, tasten de kosten het rendement van een verzekeringsrekening aan. Dat verklaart ook waarom het aangekondigde rendement vóór kosten hoger is dan dat van een spaarboekje. De verzekeringsrekening is daardoor geen echt alternatief voor een spaarboekje. De specifieke kenmerken van een verzekeringsrekening maken er een belegging op middellange en lange termijn van. U moet weliswaar niet tot uw 65ste wachten om het kapitaal op te vragen zoals dat het geval is bij een traditionele levensverzekering. Toch is een beleggingshorizon van acht jaar of meer aan te raden. Vraagt u uw spaargeld vroeger op, dan zult u immers niet alleen roerende voorheffing betalen, maar in principe ook uitstapkosten. Vandaar ook dat een verzekeringsrekening eerder te vergelijken is met een obligatiefonds dan met een spaarboekje.

Welke rekening kiezen? Een vraag die moeilijk te beantwoorden is. U moet rekening houden met een aantal specifieke regels betreffende de fiscaliteit van toepassing op opnames, met kosten (in functie van het geïnvesteerde bedrag) en met het rendement. Dat wordt onder andere bepaald door de allocatie van de onderliggende activa. Hoewel uit de fiches blijkt dat de meeste stortingen (activa) belegd zijn in obligaties, merken we soms een verschil in de kwaliteit ervan. Een obligatie met een AAA-rating biedt nu eenmaal een grotere zekerheid dan een obligatie met een BBB-rating.

François Mathieu, Johan Steenackers