VERSCHUIVEN IS NIET AFSCHAFFEN

Interview Landuyt.

Vlaams minister van Werkgelegenheid Renaat Landuyt(SP) bleef tot nu toe erg vaag over zijn hervormingsplannen van de arbeidsmarkt. Meer dan een ruwe schets van het kader kwam er niet.

TRENDS. U wil bij de VDAB de actor- en regiefunctie scheiden en de commerciële functies zoals T-Interim verzelfstandigen. Hoe zal dit concreet gebeuren?

RENAAT LANDUYT. De Vlaamse Werkholding neemt de regiefunctie op zich. Hij verzamelt de kennis en de financiële middelen. Daaraan koppelen we een dochter met een statuut van publieke NV dat T-Interim en de andere commerciële diensten zal groeperen. Die dochter werkt autonoom, is volledig transparant en moet selfsupporting zijn. Subsidiëring is daardoor niet mogelijk. Ze staat echter niet onder druk om winst te maken. Het is een marktspeler die bepaalde bijkomende sociale verplichtingen heeft. Door dingen te moeten doen die anderen niet willen, start ze dus met een handicap. Maar ze mag ook de gewone activiteiten uitoefenen om de druk op de privé-bedrijven hoog te houden.

Het regeerakkoord sprak over verschuiven van actor naar regisseur en over complementariteit van de VDAB aan de privé-markt. Daar is in uw model niet veel van terug te vinden.

Verschuiven betekent niet afschaffen en vervangen. De actorfuncties afschaffen zou idioot zijn. Wat we wel gaan doen, is mensen verschuiven van actor naar regie. De bedrijfswereld is trouwens in paniek door die radicale interpretatie. Ondernemers vragen mij met de VDAB niet uit vorming en opleiding weg te trekken omdat anders de prijzen zullen stijgen.

Volgens internationale vergelijkingen is de VDAB de beste Europese overheidsdienst in dit veld. Dat is te danken aan de enorme kennis van het terrein. Mijn uitdaging is dat ik die kennistoestroom niet mag verliezen. Anders heb ik binnen vijf jaar een wereldvreemde regisseur.

Maar waarin ligt de toegevoegde waarde van T-Interim?

Vandaag richten sommige privé-interimbureaus zich op bepaalde doelgroepen omdat de arbeidsmarkt krap is. Maar wat als de arbeidsmarkt minder krap wordt? Als overheid heb ik de zekerheid nodig dat er altijd naar doelgroepen wordt gewerkt. T-Interim moet daarom een eigenaar hebben die het maatschappelijk rendement belangrijker vindt dan het financiële rendement. Ik moet wel zorgen dat het debat rond de oneerlijke concurrentie van de commerciële activiteiten van de VDAB van de baan is. Alle sociale en fiscale verplichtingen moeten dezelfde zijn als voor de privé-instanties.

Soms heb ik de indruk dat het Vlaams Economisch Verbond enkel woordvoerder is van de interimsector, en dat maakt het debat verwarrend. De vijf grootste privé-medespelers op de uitzendmarkt zijn multinationals. De grote sponsors van sportactiviteiten zijn interimbureaus. Het is dus blijkbaar een zeer lucratieve markt. Indien T-Interim niet op die markt aanwezig zou zijn, dan zouden er vorig jaar prijsafspraken gemaakt zijn. Ik wil de Van Miert van de arbeidsmarkt zijn. Ik ben tegen monopolies.

Op welke termijn wordt deze hervorming uitgevoerd?

Ik wil zo vlug mogelijk naar een onderscheid tussen regie, actor en commerciële functies. Ook de omvorming naar een publieke NV moet snel gaan. Daarmee kan ik niet wachten op de aangekondigde hervorming van de overheidsinstellingen.

Worden de klassieke actorfuncties, onder andere de trajectbegeleiding van de werklozen, ook ondergebracht in een aparte NV?

Het inschakelingsbedrijf wordt een tweede dochter van de Vlaamse Werkholding. Maar zonder NV-statuut. De basisdienstverlening is een publieke functie. De opleiding en begeleiding van werklozen worden hier ondergebracht en zullen concurrentieel werken via aanbestedingen. Tenslotte is er de arbeidsmarktdatabank die een aparte structuur wordt.

Ik wil echter geen te zware procedures. De regisseur moet vlot de pionnen op het terrein kunnen zetten, zonder in alle omstandigheden gebonden te zijn aan vormen van aanbesteding. De regisseur zal zich in de Werkwinkel bevinden, waarvan we er dit jaar op gemeentelijk vlak 35 zullen openen.

Het is wel zo dat de VDAB in zijn enthousiasme te veel de anderen wegdrukt. De VDAB zal de plicht krijgen om iedereen erbij te betrekken. Door de tendens naar meer permanent leren, zal het takenpakket stijgen en zie ik het werk voor de 4000 mensen van de VDAB niet dalen.

Hoe groot zal de rol van de privé-sector zijn?

Het criterium is: “hoe lossen we een probleem het best op?”. Als dat gebeurt via het marktmechanisme, des te beter. Maar als de markt faalt, dan moeten we klaarstaan.

Zal de privé-sector worden vergoed voor de procedure of ook voor het bereikte resultaat? In dat laatste geval moet ook de mogelijkheid worden voorzien dat de bedrijven werkonwilligheid melden.

We moeten een goed criterium vinden, want nu legt de VDAB te weinig nadruk op de basisbegeleiding naar een job. We hebben dus nog niet alles gedaan wat we konden om aan de motivatie van de werklozen te werken. We moeten niet meteen over sancties spreken.

Wat wordt de plaats van de sociale partners in het nieuwe model?

In het recente akkoord van Leuven werd gepleit voor het afschaffen van de raad van bestuur in de overheidsagentschappen. Valt het beheerscomité van de VDAB ook daaronder? Ik denk niet dat de sociale partners aan de kant moeten gaan staan. Je moet de regisseur ook langs die kanalen voeden met informatie. Maar waar ze hun plaats hebben, in de werkholding of in de actor, daar heb ik nog geen antwoord op.

Guido Muelenaer