De Beurs van Antwerpen gooit de deuren open. Het aanbod : financiële middelen voor Vlaamse KMO’s. De vraag : institutionele en partikuliere beleggers met zin voor ondernemen. Het probleem : de cirkelbeweging op gang brengen.
Volgende week lanceert de Effektenbeursvennootschap van Antwerpen een groots opgezette campagne om de positie van de Scheldestad als financieel centrum te verstevigen. “Antwerpen is zeker geen buitenbeentje, ” meent Stefan Schepers, sekretaris van de Association of European Regional Financial Centers. “We mogen gerust spreken van een Europese trend. “
Ook Schotland, Rijsel, Gelderland, Bilbao en Turijn ontwikkelen zich tot regionale financiële centra. “Dat is vrij logisch, ” aldus Anja Luesinck van de Gelderse Ontwikkelingsmaatschappij (zie kader : Zin voor risico ?). “De toenemende informatizering van de beurzen en het vrije kapitaalverkeer creëren de behoefte aan lokale financiële centra. ” Of, zoals de Amerikaanse denker John Naisbitt het uitdrukt : hoe sterker de trend naar globalizering, hoe sterker de kleinere marktspelers.
Waar situeert de Beurs van Brussel zich in deze nieuwe evolutie ? “Als vanouds koppelde het francofoon georiënteerde Brussel zich aan de Franse wagen van de Nouveau Marché, onze toekomstige konkurrent, ” zucht Giselle Verheyden, juriste van de Easdaq (European Association of Securities Dealers Automated Quotation). De Easdaq is de Europese beurs voor groeibedrijven in spe. “Brussel trekt de Franse, niet de Europese kaart. “
Michel Nierinck, de kersverse direkteur Beursintrodukties van de Antwerpse beurs reageert eerder opgetogen op de Brusselse strategie. “De as Parijs-Brussel is voor Antwerpen niet per se een slechte zaak, ” meent hij, “als wij erin slagen diensten op niveau aan te bieden en de vandaag halfdode Antwerpse beurs te reanimeren. De ekonomische hoofdstad Antwerpen ligt voor de gemiddelde Vlaamse ondernemer meestal een stuk dichter bij de deur dan Brussel. “
“En als de Vlaamse KMO’er moet kiezen tussen Brussel dat de facto een regionale Franse beurs wordt of Antwerpen, waar mensen hem letterlijk en figuurlijk in zijn eigen taal aanspreken, is de keuze vlug gemaakt, ” aldus Stefan Schepers.
KMO-BEURS.
Nierinck wil de primeur omtrent de Antwerpse plannen bewaren voor minister-president Luc Van den Brande, die volgende week woensdag de Antwerpse beurs als het ware “heropent”. Maar het doel is duidelijk. Nierinck : “We willen de beurs worden voor Vlaamse KMO’s die te klein zijn voor een internationale notering. Antwerpen wordt een soort van financiële leerschool, de link tussen regionale beleggers en bedrijven. “
De Antwerpse beurskommissie werkte hiervoor nauw samen met het recent opgerichte Financieel Ondernemend Vlaanderen. Deze denktank met als voorzitter Remi Vermeiren van de Kredietbank groepeert een aantal Vlaamse financiële groepen en ijvert voor een betere doorstroom van financiële middelen naar Vlaamse bedrijven.
Zo’n regionaal getinte groepering is een Europees fenomeen. Lokale financiële instellingen slaan in heel Europa de handen in elkaar om regionale bedrijven van kapitaal en diensten te voorzien. In Schotland (zie kader : Ruiten troef), Leeds en Manchester koncentreren financiële ondernemingen zich rond de regionale tak van de London Stock Exchange ter ondersteuning van lokale KMO’s.
“Think global, act local, is het motto, ” aldus Frank Atkinson, partner van Coopers & Lybrand Manchester. “De sociaal-ekonomische struktuur van het Noordwesten van Engeland verschilt enorm van, bijvoorbeeld, Londen. De textielindustrie bracht eerder ondernemers dan financiers voort. Nogal wat internationale financiële instellingen begrepen dat ze zich hier moesten vestigen Londen was trouwens overfished om de kloof met de hoofdstad te overbruggen. “
In Rijsel groepeerden banken, effektenmakelaars en andere dienstverleners zich in Lille Place Financière. Hughues Dubly van financieel advizeur Dubly Motte legt uit : “Nadat alle regionale beurzen én Parijs zich in 1989 aansloten op hetzelfde computernetwerk, kon men vanuit Lyon rechtstreeks handelen op de Beurs van Rijsel. We vreesden dat onze lokale financiële sektor zou wegkwijnen. Nogal wat Noordfranse ondernemingen werden overgenomen door groepen met een zetel in Parijs, zoals met de akkwisitie van La Redoute door Printemps. Het gevolg : de bancaire, financiële en juridische diensten werden in de hoofdstad gecentralizeerd. Dit zou voor de Rijselse sociaal-ekonomische struktuur op den duur nefast kunnen zijn. Door de krachtenbundeling in 1992 konden we deze trend ombuigen. “
Rijsel specializeert zich als financieel centrum in de verzekeringsniche en is, na Parijs, het tweede centrum in de branche. De zoektocht naar het gat in de markt vindt in de meeste regionale financiële centra (in spe) plaats. Het Schotse Edinburgh is een centrum van fondsbeheer en verzekeraars. De beurs van Valencia (die samen met Bilbao 22 % van de Spaanse beurshandel voor haar rekening neemt) werpt zich op futures en options voor citrusfruit. Dit inspireert de beurs van Bordeaux om te zoeken naar specifieke produkten voor de wijnsektor.
In Trieste wordt hardop gedacht aan de heropstarting van de beurs, nu de stad een beperkt off shore-statuut kreeg op fiskaal vlak. Via geëigende produkten zou Trieste traditioneel het financiële centrum van het Habsburgse rijk zich willen werpen op Slovenië en andere Zuidoosteuropese groeimarkten. De pas heropgerichte Beurs van Berlijn heeft dezelfde ambities in de neue Bundesländer.
Dé niche bij uitstek voor een regionaal centrum is echter de financiering van lokale KMO’s. De beurzen van Lissabon en (het kleinere) Porto spraken af dat de laatste zich zou profileren op KMO-vlak. Ook de beurs van Lyon opteert voor deze niche.
Hetzelfde gebeurt in Duitsland. Frankfurt zou zich koncentreren op mastodonten, genre BASF (dat dit jaar zijn notering van de zeven regionale Duitse beurzen opschortte). De beurzen van München en Düsseldorf zullen (naast gewone fondsen uit de DAX100-index en de computerhandel via Ibis) vooral de kleinere ondernemingen voor hun rekening nemen. De beurs van Stuttgart reageert furieus op het akkoord en argumenteert dat München en Düsseldorf filialen werden van het machtige Frankfurt.
In Antwerpen, waar zo’n de facto filializering tegenover Brussel niet uitgesloten is, doet zich een gelijkaardige beweging voor. “Voor alle duidelijkheid : we zoeken familiale KMO’s met een zekere maturiteit en een relatief grote omzet bijvoorbeeld een half miljard frank, ” zegt Nierinck. “High-techbedrijven die snel willen doorgroeien, zullen we doorverwijzen. Grosso modo komt het erop neer dat Brussel de grotere bedrijven voor zijn rekening neemt en wij de Vlaamse KMO’s willen bereiken. “
DE BOER OP.
Nierinck toerde de voorbije maanden Vlaanderen rond op zoek naar kandidaten in spe voor een Antwerpse notering. Die stap naar buiten toe is essentieel. “We moeten de boer op, ” voorspelt hij. “De beurs is in Vlaanderen onbekend als financieringsinstrument. Onbekend en onbemind, trouwens. Ik hoor soms de gekste dingen over de gevolgen van een beursintroduktie, het synoniem voor kontroleverlies. Terwijl men met een procentueel beperkte notering toch al een heel eind ver komt. Een beursgang biedt het bedrijf niet alleen vers kapitaal, maar ook meerwaarde, een zekere vorm van notoriëteit. “
De Antwerpse beurs wil uiteraard samen met de financiële tussenpersonen de ondernemers een totaalpakket van diensten, ter voorbereiding van een notering, aanbieden. De prospektus, de schatting van de waarde van het bedrijf, de juridische omkadering, enzovoort worden door één koördinator begeleid. “Vandaag laten ondernemers zich afschrikken door de administratieve rompslomp en de kosten voor een beursgang, ” zegt Nierinck. “We willen beide tot een minimum beperken. De voorwaarden om genoteerd te worden en te blijven zullen erg soepel zijn. Er zijn bijvoorbeeld geen hoge omzetdrempels en de informatieplicht is beperkt. Met als gevolg : lage kosten. “
De interesse van institutionele investeerders is van levensbelang voor het sukses van het Antwerpse initiatief. “Het is een kwestie van de kip en het ei, ” verduidelijkt Jacques Delen (Delen Investments). “Institutionelen willen likwiditeit, die pas bestaat als er voldoende waarden aanwezig zijn. De beurs kan die impasse doorbreken door goede diensten te leveren, zodat durvers met goeie KMO’s de stap naar de beurs wagen. “
En eenmaal de institutionele beleggers aanwezig zijn, volgen de partikulieren. Toch is er skepsis. Mark Stevens, bestuurder van effektenmakelaar Leo Stevens en Cie, merkt op : “De eerste introduktie kan eventueel lukken als je bij je klanten her en der 100.000 frank bijeenraapt. Een tweede keer kan het misschien ook nog. Maar de derde keer zal de klant zeggen : ben je daar nu weer ? Vlamingen staan nogal wantrouwig tegenover ondernemers van eigen bodem. Zie bijvoorbeeld hoe Lernout & Hauspie door sommigen wordt afgemaakt. Een schande. Vlaanderen heeft geen beurstraditie. Hoe kan je in zo’n klimaat een modern kapitalisme kweken ? “
Stefan Schepers : “Dat is een oud zeer in de meeste regionale centra. Daarom hopen we dat de institutionelen de motor worden van de regionale beurzen. Als we een Europees netwerk ook computernetwerk opstarten waar de KMO’s sektor per sektor kunnen worden vergeleken, creëren we een transparante, voldoende liquide markt. Op zo’n markt kunnen de grotere beleggers researchers inzetten en een beredeneerde investeringskeuze maken. Eénmaal die stap gezet, komt de cirkelbeweging op gang. “
Blijft de vraag of aandelen sowieso goed in de markt liggen. Mark Stevens verzucht : “Verleden jaar werden er in Brussel op de openbare markt voor 1500 miljard staatsobligaties gekocht. De aandelen behaalden een omzet van 38 miljard. De kern van het probleem : is de Vlaamse belegger bereid om zijn centen te steken in een Vlaamse KMO, als hij ze minder riskant en dikwijls rendabeler kan laten presteren bij Jean-Luc Dehaene ? “
HANS BROCKMANS
MARK STEVENS (LEO STEVENS EN CIE) “Waarom zou de belegger investeren in een Vlaamse KMO als hij zijn centen minder riskant en rendabeler kan laten presteren bij Jean-Luc Dehaene ? “
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier