VBO voor eerlijke koffie

VBO-topman Tony Vandeputte promoot ‘eerlijke koffie’. Een sympathieke geste, maar om koffieboeren een beter inkomen te garanderen, is meer nodig dan vaste minimumprijzen.

Internetveilingen bieden koffieboeren tot het drievoudige van de prijs die Max Havelaar geeft. Max Havelaar is een ngo die kleine boeren een minimumprijs garandeert. Voor hoogwaardige specialty coffee, de beste selecties van kwaliteitskoffie uit Guatemala bijvoorbeeld, werd onlangs 384 dollarcent per pond geboden. Terwijl koffie op de gespecialiseerde koffiebeurzen tegenwoordig slechts genoteerd staat tegen 50 cent. Max Havelaar betaalt 1,26 dollar per pond.

“Internetaankopen zijn een nieuwe trend en allesbehalve een marginaal gebeuren,” zegt Yvan Rombouts, directeur van het Koninklijk Verbond van Koffiebranders. Tony Vandeputte, topman van het Verbond van Belgische Ondernemingen, bezocht vorige week in Ecuador koffieboeren die van Max Havelaar een vaste minimumprijs ontvangen. “Er moet iets gebeuren met de prijs aan producenten. Ook wij willen een beter inkomen voor planters. Het is de enige manier om ze te motiveren tot betere kwaliteit. De huidige situatie ontwricht de samenleving,” reageert Patrick Installé van Efico, Belgiës belangrijkste trader in ruwe koffie.

Op de termijnmarkt staat koffie op het laagste niveau sedert 1975. Maar uw koffiepakje in de winkel volgde niet in gelijke mate de prijs die boeren tegenwoordig ontvangen en waarmee ze de productiekosten nauwelijks kunnen dekken. Rombouts relativeert: “De gemiddelde prijs aan de verbruiker is sinds vorig jaar ongeveer met 0,65 euro per kilo gedaald. Termijnmarktprijzen zijn een indicatie voor de overproductie in de wereldmarkt. Lage kwaliteit – de bulk – staat heel laag, maar voor betere variëteiten bieden traders het dubbele en meer. Dat verklaart waarom de kleinhandelsprijs niet evenredig is gedaald.”

De last waar koffieboeren onder gebukt gaan, is overproductie: aanzwellende koffiebergen uit de periode 1962-1989, toen de internationale koffieorganisatie ICO een minimumprijs aanhield. De bodemprijs werd in 1989 door de ICO opgeheven in een poging de overtollige productie af te bouwen.

Een minimumprijs van Max Havelaar houdt die overproductie in stand. Positief vindt Rombouts dat fair trade-organisaties hun winst aanwenden om boeren betere technieken bij te brengen en zo de kwaliteit verbeteren. “Wat de traders ook doen, omdat hogere kwaliteit de enige manier is om de koffieberg te doen slinken,” zegt Denis Seudieu, econoom bij ICO in Londen. Samen bereiken fair trade-labels hooguit 600.000 van de 25 miljoen koffieboeren in tachtig landen. Ook aan de verbruikerskant heeft Max Havelaar maar een marktaandeel van 1% in België en 3% in Nederland (na veertien jaar werking). Seudieu: “Naast het aanmoedigen van kwaliteit en betere prijzen, lanceren we ook opnieuw promotiecampagnes om de consumptie te stimuleren. Zowel in de productielanden zelf als in nieuwe markten als Oost-Europa en China.”

E.B.