Van Soho naar Chelsea

Op amper twee jaar tijd is de halve galeriewereld van New York uit Soho weggetrokken om zich in Chelsea te vestigen. Maar hoe lang zullen ze daar blijven ?

Sinds het begin van de jaren zeventig werd het Soho-district in Lower Manhattan, New York, wereldwijd aangewezen en geprezen als hét voorbeeld van spontane “gentrification”. Kunstgalerijen hadden zich vanwege de lage prijzen in de talloze lofts van de afgeleefde buurt gevestigd, en in hun spoor volgden bars, restaurants en een hele generatie creatievelingen en goed-bij-kas-zittende-mensen-die wel-eens-wat-anders-wilden. Langzaam maar zeker, en zonder al te veel overheidsgeld, raakte op die manier zowat de hele wijk gerenoveerd. Maar nu, een kwarteeuw nadat het allemaal begon, wordt het nog moeilijk om naast het failliet van Soho te kijken. Eigenaars hebben de prijzen van hun panden dermate de hoogte ingedreven dat onder meer de galerijen en kunstenaarsateliers almaar meer verdreven worden door winkels.

Van het oorspronkelijke Soho zijn enkel nog wat charmant gedecoreerde stenen overgebleven. “En shoppers en toeristen,” zegt Matthew Marks, een coming man in de New Yorkse galeriewereld. “Tussen de aankoop van een paar schoenen en een koffie wilden die nog wel eens een galerie meepikken. Maar dat is allesbehalve de ideale sfeer”. Marks had een paar jaar geleden besloten om naast zijn uptown vestiging een tweede galerie in Soho te openen. Na een korte zoektocht begreep hij al snel dat hij beter een andere plek kon kiezen. Het werd Chelsea, een godvergeten buurt waar vooral garagisten bedrijvig waren, en waar inmiddels ook DIA zich gevestigd had, een kunsthal die momenteel een aantal schitterende tentoonstellingen rond Juan Munoz, Han Darboven en Dan Graham heeft lopen. Marks opende in oktober ’94 een eerste tentoonstellingsruimte in 22nd Street, en sindsdien werd zijn voorbeeld reeds gevolgd door een 25-tal andere galerijen, en niet van de minste : Paula Cooper, Cheim & Read, D’Amelio-Terras, en Barbara Gladstone.

Wie vandaag door Chelsea wandelt, kan zijn ogen nauwelijks geloven. Al die pracht ! Maar hoe lang zal het nog duren ? De prijzen voor een square foot zijn nu al verdrievoudigd, zegt Marks. De garagisten en taxi-repairs die de wijk zijn charme gaven, trekken weg, en nieuwe kandidaat galeristen kunnen de prijzen niet meer aan. De evolutie die in Soho jaren in beslag nam, voltrekt zich nu in Chelsea in slechts enkele dagen of weken. Bij mijn vertrek uit New York lees ik op de luchthaven dat ze alweer naar elders trekken, het meatpackers’ district. De kans is groot dat ook Chelsea binnenkort niet veel meer dan een doodgewone shopping mall zal zijn.

MAX BORKA

De galerijen bevinden zich langsheen 10th Avenue en tussen 21st en 24th Street.

A Place Called Abroad (Juan Muñoz, 1996) en Rooftop Urban Park Project (Dan Graham, 1991) Twee tentoonstellingen bij DIA in Chelsea, New York.