Van Namen naar Parijs

Niemand kijkt er nog van op dat we in België een Vlaams, een Waals en een Brussels Gewest hebben met uitgebreide bevoegdheden inzake ruimtelijke ordening, openbare werken en economisch beleid. Die regionalisering was het resultaat van een lange en moeilijke strijd. Een bijna vergeten figuur die daarin een cruciale rol heeft gespeeld, is Paul-Henry Gendebien (1939), in de jaren zeventig parlementslid en voorzitter van de Waalse regionalistische partij Rassemblement Wallon (RW). De partij legde midden jaren zeventig mee de basis van de opdeling van België in gewesten. Voor de Henegouwer was dat een noodzakelijke stap om Wallonië hefbomen te geven die de neergang van de industrie moesten stoppen. Dat is niet echt gelukt, geeft hij toe in zijn memoires.

Gendebien is afkomstig uit een erg Belgischgezinde familie. Zijn grootvader was ex-premier Henri Carton de Wiart. Zijn verre voorvader, Alexandre Gendebien, was een lid van het Voorlopig Bewind, de eerste Belgische regering na de revolutie van 1830. Maar Paul-Henry Gendebien kwam stilaan tot de conclusie dat België geen toekomst meer had. Vlaanderen was een natie op zich geworden en het Franstalige verhaal dat de sociale zekerheid het laatste Belgische bindmiddel was, vond hij maar niets.

Nadat het RW begin jaren tachtig was weggedeemsterd, stapte Gendebien over naar de Franstalige christendemocraten van de PSC. Maar daar voelde hij zich niet thuis: de partij was té Belgischgezind en als parlementslid moest hij te veel in de pas lopen. In 1988 bood zich een ontsnappingsroute aan. Gendebien werd de vertegenwoordiger van de Franstalige Gemeenschap in Parijs. De interessantste passages in zijn vlot geschreven autobiografie zijn de anekdotes uit die periode. Zo vertelt hij over premier Jean-Luc Dehaene, die flink tegen zijn zin aanwezig moest zijn op een top van francofone landen. Gendebien ging ook op de koffie bij Franse ministers die de interne Belgische politiek van erg nabij volgden.

Zijn aanwezigheid in Parijs versterkte zijn liefde voor het land. Hij kwam tot de conclusie dat de toekomst van Wallonië lag in een aanhechting bij Frankrijk. Met zijn lijst Rassemblement Wallonie France probeerde hij dat ‘rattachisme’ ingang te doen vinden in Wallonië, maar zonder succes. De lijst haalde bij verkiezingen nauwelijks 2 procent van de stemmen.