Van generaal tot president

Het kan verkeren. Ulysses Grant, die Amerikaans president was van 1869 tot 1877, was enorm populair, maar liet bij veel tijdgenoten een wrange herinnering na. Hij heette een slechte president te zijn. In zijn briljante biografie keert de Amerikaanse auteur Ron Chernow het beeld helemaal om. Volgens hem was Grant, samen met Abraham Lincoln, een van de belangrijkste presidenten van de negentiende eeuw.

Grant kwam uit een onbeduidend dorpje in Ohio. Hij had net als Lincoln lak aan elites, etiquette en modieuze grillen. Hij werkte zich van onderaan op naar de top. Grant beleefde twee topcarrières. Als militair werd hij de opperbevelhebber van het Amerikaanse leger tijdens de Burgeroorlog (1861-1865). In het bloedigste conflict in de Amerikaanse geschiedenis leidde Grant de noordelijke troepen naar de overwinning. Toch had hij een afkeer van geweld. Verscheidene passages in het boek gaan over Grants wanhoop tussen de gewonden en doden.

Tegelijk schetst Chernow een indrukwekkend portret van een schijnbaar onbewogen man op het slagveld. Nooit verloor Grant zijn zelfbeheersing, hij hield het hoofd zelfs koel als de kogels om zijn oren vlogen. Onwrikbaar joeg Grant de vijand op. Veldslag na veldslag, in een verschroeiend tempo.

Als generaal werd hij in het noorden immens populair met zijn overwinningen. Hij werd vlot verkozen tot president. Ondanks de lof van Chernow werd het geen onverdeeld succes. Grant hield vast aan de doelstellingen van de Burgeroorlog: de afschaffing van de slavernij en de ontvoogding van de zwarten. Daarmee ging hij in tegen de blanke meerderheid in het zuiden. Het boek wemelt van de moordpartijen op zwarten in de zuidelijke deelstaten. Na Grants vertrek als president werden de verwezenlijkingen van de Burgeroorlog grotendeels teruggeschroefd. Pas na de Tweede Wereldoorlog boekten de zwarten weer vooruitgang.

Grant had nog een enorm gebrek: zijn naïeve vertrouwen in mensen. Zijn presidentschap werd ontsierd door schandalen van vertrouwelingen. Aan het eind van zijn leven verloor hij zijn vermogen aan een oplichter. Voor Chernow blijft het een raadsel hoe een briljant generaal zich zo kon vergissen in mensen.