Van de hemel naar de hel, en terug, en nog eens terug

Option ging al twee keer van de hemel naar de hel. Op een wonderbaarlijke manier overleefde de onderneming de dotcom- en technologiecrisis van de jaren 2000 en 2001. Kan Option een tweede keer uit de as herrijzen?

Jan Callewaert is een ondernemer in hart en nieren. Dat heeft gedeeltelijk met zijn afkomst te maken. Callewaert groeide op in Wielsbeke, het hart van ondernemend Zuid-West-Vlaanderen.

In 1986 liet Callewaert een ingenieurscarrière achter zich om vanuit een herenhuis naast het Leuvense café Den Appel zijn ondernemersdroom te realiseren. Callewaert noemde zijn bedrijf Option en hij verwachtte dat de samensmelting van draadloze communicatie en informatietechnologie kansen zou creëren.

De eerste jaren verdiende Option vooral geld met de import van merkloze pc’s. Met dat geld werd een nieuw product ontwikkeld: de GSM Ready, een modemkaart die laptop- en gsm-gebruikers in staat stelde om data te versturen. Het product werd een kaskraker, de GIMV stapte in het kapitaal, en de onderneming trok in november 1997 naar de groeibeurs Nasdaq Europe.

Aan het einde van de jaren negentig liep het een eerste keer fout. Met de Firstfone, een datakaart met ingebouwde gsm, bleek Callewaert helemaal verkeerd te zitten.

Option had plots geen succesproduct meer, de kosten voor onderzoek en ontwikkeling bleven hoog oplopen, de beurskoers crashte. Midden 2001 stond ‘Floption’ aan de rand van de afgrond. De banken haalden hun neus op voor alles waar het etiket ‘technologie’ op kleefde.

Er werd een converteerbare obligatielening van 6,3 miljoen euro uitgegeven, waarop enkel Callewaert (voor 3,1 miljoen euro) en de GIMV intekenden. In tegenstelling tot andere Belgische technologiebedrijven overleefde Option de crisis. In 2003 verhuisde het aandeel naar Euronext en vanaf dat jaar begon het operationeel fors beter te gaan. De gedurfde samenwerking met Vodafone voor datakaarten wierp vruchten af. Option werd Onderneming van het Jaar 2005 en Callewaert Manager van het Jaar.

Ook in 2006 leek het bedrijf de beurslieveling te worden. Tot 27 september 2006. Toen kondigden Intel en Nokia aan dat ze zouden samenwerken voor inbouwmodules voor mobiele datacommunicatie. In diezelfde periode raakte de Chinese groep Huawei met haar USB-modems binnen bij Vodafone. Enkele dagen later viel een omzet- en winstwaarschuwing van Option uit de lucht. In geen tijd ging 500 miljoen euro marktwaarde in rook op, een nooit geziene afstraffing voor een Belgisch bedrijf.

Option kwam de klap nooit meer te boven. In 2007 was er wel nog een kortstondig beursherstel, maar operationeel lijkt het bedrijf sindsdien achteruit te boeren. Het model van hogemargeproducten bleek niet meer te werken. Datakaarten ruimden plaats voor USB-sticks, en die werden stukken goedkoper verkocht door Chinese concurrenten. Option klaagde de dumpingpraktijken aan, maar het mocht niet baten: het verloor de concurrentieslag en kwam voor de tweede keer in de hel terecht.

2009 was een rampjaar. De omzet kromp met de helft, het personeelsbestand volgde. Eind vorig jaar organiseerde de onderneming een kapitaalverhoging, waardoor LRM in het kapitaal stapte. Option haalde 20,2 miljoen euro op. Daarvan bracht Callewaert zelf 3,5 miljoen euro aan. “In een slechte periode moet je durven te investeren.”

L’histoire se répète, zo lijkt het. Maar het verleden is geen garantie voor de toekomst. Option heeft de middelen om 2010 door te komen. Maar meer ook niet. Als het bedrijf niet snel commercieel scoort, dreigt het verhaal sneller dan gedacht te eindigen.