‘Vaccins zijn heel sexy’

Werner Cautreels tekende als baas van Solvay Pharma voor de overname van Innogenetics. Nu beide bedrijven zijn overgegaan in buitenlandse handen, leidt hij Selecta Biosciences, een biotechbedrijfje dat vaccins ontwikkelt. Vanuit Boston blikt hij terug op een woelige periode.

Cautreels werd CEO van Solvay Pharma in 2005. Maar Solvay verkocht zijn farmadivisie vorig jaar aan het Amerikaanse Abbott om zich te concentreren op chemie en technologie. Het stond meteen in de sterren geschreven dat de 57-jarige veramerikaniseerde Belg andere oorden zou opzoeken. Dat hij een bedrijf van 9000 werknemers zou inruilen voor eentje van hoop en al 25 is wel verrassend.

“Er is in het begin wel wat gepraat over mijn aanblijven, maar in zo’n situatie is dat uiteraard weinig waarschijnlijk. Ik zou meehelpen bij de overdracht van Solvay Pharma en daarna vrij zijn.”

TRENDS. Heeft Solvay de juiste keuze gemaakt door zijn farmadivisie af te stoten?

WERNER CAUTREELS (SELECTA BIOSCIENCES). “Ik sta volledig achter die keuze. Solvay moest iets doen met zijn model, dat heel lang goed heeft gewerkt. Maar op zeker moment konden we niet de nodige middelen aanwenden om alle afdelingen te ondersteunen zoals dat moest. We hadden in farma niet de juiste kritische massa om echt door te gaan zonder meer middelen te krijgen. Dat had gekund door te mergen met anderen, en dat had gekund met een IPO van farma. Daar is serieus naar gekeken. Ofwel moesten we verkopen. En als er dan een heel goede deal komt, zoals die met Abbott, sta je daar uiteraard volledig achter. Dat proces is ook vrij soepel gegaan en alles bij elkaar genomen is dat fair verlopen.”

Solvay heeft dus geen spijt?

CAUTREELS. “Dat zal de toekomst uitwijzen. Het is de taak van Solvay als groep om die fondsen te gebruiken om goed te investeren in een van hun andere domeinen.”

U had een jaar eerder het Gentse biotechbedrijf Innogenetics gekocht, waar u al lang bestuurder was. Abbott heeft dat inmiddels doorverkocht aan het Japanse Fujirebio.

CAUTREELS. “Ik ken het verhaal van Innogenetics al heel lang. Het blijft een erg goed bedrijf, maar het potentieel ervan daalde fel door de tegenslag die ze hadden met de ontwikkeling van hun zogenaamde HCV-vaccin (tegen chronische hepatitis C). De overname door Solvay kwam net op het juiste moment. Dat heeft Innogenetics toegelaten te overleven en ervoor gezorgd dat de aandeelhouders nog een redelijke prijs kregen. Dat Innogenetics niet paste in de strategie van Abbott, is spijtig. Maar de verkoop aan Fujirebio is misschien een heel goede oplossing. Zij worden het Europese platform van dat bedrijf en hun toekomst kan er nog heel mooi uitzien.”

Solvay was mature business. Selecta kunt u bijna vanuit de wieg begeleiden.

CAUTREELS. “Dat is inderdaad een van de aantrekkingspunten. Als ik dan toch in een nieuw bedrijf moet stappen, dan liever in iets dat heel jong is, omdat het dan ook nog gemakkelijker aanstuurbaar is.”

Hoe bent u er terechtgekomen?

CAUTREELS. “Toevallig. Ik had gedacht dat die overgang van Solvay Pharma naar Abbott zou duren tot half april, begin mei en ik dan een paar maanden vakantie zou kunnen nemen om na te denken. Wat ik niet wou, was terug naar Big Pharma om weer hetzelfde te moeten doen. Misschien zou er wel interesse geweest zijn als Big Pharma naar me toe was gekomen en gezegd ‘kijk we begrijpen dat er dingen moeten veranderen en we willen jou als veranderingsagent gebruiken’. Ik dacht ook aan ngo’s, non-profit, omdat er heel veel werk is in de wereld aan dat soort zaken. De derde mogelijkheid was een klein biotechbedrijf met een technologie die een echte impact zou kunnen hebben. Ik was nog niet echt aan het rondkijken, maar Selecta wel. Ik kende iemand die Selecta kende, en zo heb ik daar eens naar gekeken, met die mensen gesproken en het klikte onmiddellijk. Inmiddels ben ik al ruim een maand voltijds aan de slag als CEO.”

U bent niet bang u snel te voelen als een grote vogel in een klein duivenkot?

CAUTREELS. “Neen, absoluut niet (lacht). Het is eigenlijk verfrissend om weer in een kleiner bedrijf te werken, met alle risico’s daaraan verbonden, in de zin dat er mijlpalen moeten worden bereikt. Dat is heel motiverend.”

U woont ook weer voltijds in de VS?

CAUTREELS. “Ik ben al sinds 1987 US resident met een green card. Eerst werkte ik er voor Sanofi en dan voor Nycomed. Ik ben ondertussen waarschijnlijk vrij Amerikaans geworden. Ik ben ook toen ik in Brussel was, naar Florida verhuisd. Het is Solvay dat me weer naar Europa heeft gebracht, eerst naar Nederland dan naar België. Maar nu ga ik eigenlijk terug naar huis (de zonen van Cautreels, beiden dertigers, leven ook in de VS, nvdr). Ik verhuis wel naar Boston, Selecta is gevestigd in Watertown, ten westen van Boston. Ik zal nog wel geregeld in België zijn. Ik heb hier nog familie wonen en ben bestuurder bij Galapagos.”

Blij dat u hier weer weg bent?

CAUTREELS. “Dat nu ook weer niet. Er zijn heel goede dingen in Amerika, professioneel en privé, maar ook in Europa en in België. Ik mis soms onze cultuur en de verschillen van land tot land, het lekkere eten natuurlijk, maar ook vrienden en familie.”

Selecta werd amper twee jaar geleden opgericht. Het gebruikt nanotechnologie voor de ontwikkeling van vaccins.

CAUTREELS. “Een van mijn eerste taken is kijken naar de pijplijn en zien of de prioriteiten juist liggen en de middelen er zijn. Het eerste programma is dat van een vaccin dat er vooral voor moet zorgen dat rokers die gestopt zijn, niet hervallen. Dat zit nog in de preklinische fase, maar moet volgend jaar in klinische testfase gaan. Dat is een heel belangrijke markt. De economische baten die daaruit kunnen voortvloeien zijn gigantisch.”

Solvay Pharma heeft ook een afdeling griepvaccins. Hoe belangrijk is uw ervaring daarmee?

CAUTREELS. “Solvay Pharma was niet echt een vaccinbedrijf, maar we hadden wel een griepvaccin. Dat heeft me een aantal principes bijgebracht. Maar ik heb natuurlijk veel geleerd van mijn tijd bij Innogenetics, eerst als bestuurder en dan als overnemer.”

Op welke vaccins werkt Selecta nog?

CAUTREELS. “Vooral in gebieden van infectie, neurologie, cardiologie. We vertellen nog niet welke specifiek. Het is nog te vroeg.”

Selecta is in handen van zijn drie oprichters, professoren aan het MIT en de Harvard Medical School, en van durfkapitaalgroepen. Is het de bedoeling om ook naar de beurs te gaan?

CAUTREELS. “Een van mijn taken is de opstelling van een groot businessplan. Of een IPO een mogelijkheid is, is te vroeg om te zeggen.”

Was het liefde op het eerste gezicht?

CAUTREELS. “Ja, absoluut. De stichters, wetenschappers en de VC’s zijn top class. En vaccins zijn heel sexy, niet alleen als business, maar ook omdat er een grote medische nood aan is. Het betekent dat het ook wordt ondersteund door de overheid en door ngo’s. Met vaccins heb je een aantal hefbomen buiten Big Pharma en die kun je allemaal tegelijk gebruiken.”

En bent u nu opgelucht? Met Solvay Pharma hebt u een zware periode achter de rug.

CAUTREELS. “Het is een goed proces geweest en het is soepel gegaan. Maar het is inderdaad goed dat het is afgerond.”

Door bert lauwers, fotografie thomas de boever

“Vaccins zijn meer dan business. Er is een grote medische nood aan. Daardoor worden ze ondersteund door de overheid en door ngo’s”Werner Cautreels, Selecta