De auteur is hoofddocent aan de Universiteit Gent en partner van de Vlerick Leuven Gent Management School. Reacties: marc.buelens@trends.be
Bron: Work related stressful life events and the risk of myocardial infarction. Case-control and case-crossover analyses within the Stockholm heart epidemiology programme (SHEEP). Jette Möller, Töres Theorell, Ulf de Faire, Anders Ahlbom and Johan Hallqvist. Epidemiol Community Health 2005; 59: 23-30.
Hebt u ook een baas die vindt dat de sense of urgency ontbreekt in uw werkomgeving? Leeft er bij u ook zo’n cultuur van laat de adrenaline maar kolken? Beseft men ook bij u dat strikte deadlines de beste methode zijn om het paradijs te bereiken? Misschien antwoordt u beter met de groeten van de studie die u onderaan vindt. Deadlines jagen u, via een mooi hartinfarct, desnoods de dood in.
Mevrouw Jette Möller van het Karolinski Instituut van Stockholm, leidster van het onderzoek, had net zoals u ondervonden dat recente veranderingen in marktomstandigheden en werkorganisatie steeds meer druk creëren. Ze vroeg zich af of dat ook een verhoogd risico op een hartinfarct teweegbrengt. De onderzoeksploeg ondervroeg 1381 mannen en vrouwen die een hartaanval overleefd hadden (de 27 % die het niet overleefd had, bleek niet meer zo bereid aan de interviews deel te nemen). De studie is een deel van SHEEP ( The Stockholm Heart Epidemiology Programme) – een fors initiatief: álle inwoners van Stockholm tussen de 45 en 70 jaar worden opgevolgd. Voor elke potentiële patiënt heeft men een controle-inwoner van Stockholm, die men kiest uit een gelijkaardige groep. Krijgt de heer Nördstrom een hartinfarct, dan wordt hij vergeleken met de heer Hyerdal, die op veel parameters sterk op hem lijkt. Krijgt mevrouw Riddersträle een hartinfarct, dan neemt u de gegevens van mevrouw Ikvar. De Zweden werken blijkbaar ijverig mee: 84 % van de patiënten vulde vragenlijsten in. Bij de controlegroep was het 73 %. Op systematische wijze wordt ook de periode net voor het hartinfarct vergeleken met de periodes die veel langer voor het hartinfarct liggen. Kan men uitlokkers ( triggers) identificeren?
Als men slachtoffers van het hartinfarct vergelijkt met hun collega’s, dan merkt men dat mannen die meer verantwoordelijkheid hebben gekregen tot 6,3 keer toe méér kans hebben op een hartinfarct, en vrouwen 3,8 keer méér, en dat conflicten op het werk zowel bij mannen als vrouwen de kans verdubbelen.
De analyse van de uren en dagen voor het hartinfarct leveren al helemaal spectaculaire resultaten op. In de volgende tabel vatten we de kans op een hartaanval voor belangrijke gebeurtenissen samen.
Wat leren we uit de tabel? Scherpe deadlines zijn een gevaarlijk speelgoed. En hun effect is snel. U belandt nog binnen de dag in het ziekenhuis. Competitiedruk is ook niet om mee te spotten. Maar competitie doodt langzaam.
En dan komen de verrassende resultaten. Hoe meer uw baas u de hemel inprijst, hoe meer u daar later in het ziekenhuis kunt over nadenken. Hoe meer u een positieve gebeurtenis deelt met uw collega’s ( feestje), hoe groter de kans op een hartinfarct. Daar gaan al de aanbevelingen van sociale steun, geef veel positieve feedback.
Of is er iets anders aan de hand? Misschien is er al die lof en dat feestje omdat de sukkelaar een onmogelijke deadline heeft gehaald of nog wat nieuwe verantwoordelijkheden op zich heeft genomen. De onderzoekers hebben daarvoor echter (gedeeltelijk) gecorrigeerd, en dat lijkt slechts een deel van de verklaring te zijn.
Het patroon van alle analyses is glashelder: work hard, play hard is niet gezond. Vooral als het gepaard gaat met scherpe deadlines, een gevoel van competitie, conflicten, grote zichtbare gevolgen, die dus door baas en/of collega’s worden gevierd.
De tabel is al even boeiend voor de factoren die wel gemeten werden, maar helemaal geen uitlokkers bleken. En dat zijn de niet-werkgerelateerde gebeurtenissen, zoals het overlijden van een vriend. De slogan stress kills zal dus moeten worden bijgestuurd tot work kills. Werk – vooral werk – kan hartinfarcten uitlokken. Opvallend is natuurlijk dat al die effecten bij mannen veel meer uitgesproken zijn. Het feit dat werk bij mannen een wel erg centrale plaats inneemt in hun leven, zal daar ook wel een rol in spelen.
Zoekt u woorden van troost bij het vernemen van dat droevige nieuws? Niet alleen werk lokt hartinfarcten uit. Volgens andere studies zijn de andere boosdoeners: extreme inspanningen, langdurige angst, seks, gebruik van cocaïne en heroïne. Kortom, zowel de zeer leuke dingen als de zeer pijnlijke dingen des levens kunnen u vellen. Misschien is het toch niet zo duidelijk waar werk dan echt thuishoort. Nu ja, veel verschil maakt het niet uit.
Marc Buelens
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier