UTRECHT EN LEUVEN

De imitatiedrift.

Blijven we de scholieren en studenten stoppen in de mal van de Gleichmacherei ? Neen, zegt Nederland vandaag en Vlaanderen zal volgen. Luc Van den Bossche wiedt niet eeuwig iedereen die uitsteekt boven het maaiveld.

Op het bureau van professor Hans Adriaansens liggen stapels brochures van de University of Oxford. Hij is de architect van het University College in Utrecht. De mystiek van de dreaming spires en het Grote Voorbeeld inspireren de start in september ’97 van een college in Oxfordiaanse trant aan de eerbiedwaardige Universiteit Utrecht. Zij heeft de diepste wortels in het verleden van Nederland. In 695 stichtte bisschop Willibrord een school voor Engelse zendelingen, priesters en adellijke jonge mannen aan de Vecht. Dat is het zaadje.

De Nederlanders lopen de hele lengte, de KU Leuven bewandelt een veel korter pad. Voor vier jaar begon het Hoger Instituut voor de Wijsbegeerte haar zogenaamde Open Jaar. Dat Open Jaar wil de lust voor de bespiegelende wetenschap aanscherpen en de studenten een levenswijze bijbrengen. Het vertrekpunt was de scholier te laten rijpen voor hij diepzinnige studies aanvat.

De Universiteit Utrecht graaft fundamenteel. Het University College is een breuk met de dolgedraaide democratisering van het hoger onderwijs in Nederland. Gezond elitisme en meer respect voor keihard studeren en waardenverwerving zijn de uitgangspunten van het University College. Belgen zijn zeer welkom. Van de 600 studenten komen er 400 uit Nederland en 200 uit het buitenland. De driejarenopleiding wordt gedoceerd in het Engels. Aan de rand van Utrecht hernieuwbouwt men de Kromhout-kazerne, met een fraai campus-bodempatroon, voor de 600 undergraduates. Zij wonen, studeren, discussiëren, sporten samen.

Toelating tot het University College geschiedt op uitnodiging en wordt voorafgegaan door toelating tot de Universiteit Utrecht. De student die wil doorstromen naar het University College moet beantwoorden aan “het profiel” van de UC’er, zegt professor Adriaansens : “Heel belangrijk is, net als in Oxford overigens, een gesprek tussen de kandidaten in het laatste jaar van hun middelbare school en de UC-leiding. We zullen kijken naar de schoolresultaten, de sociale vaardigheden, het talent voor communicatie, het karakter en de motivering.” De kosten van het University College zijn tweeërlei : ten eerste, het collegegeld dat wettelijk vastligt (2575 gulden in het academiejaar ’97-’98) en ten tweede, een bedrag variërend met de grootte van het woonvertrek op de campus van 12.000 tot 13.000 gulden per twee semesters (15 augustus tot 15 juni).

Hans Adriaansens : “Ja, het University College is een trendbreuk. De bomen groeien niet meer tot aan de hemel. Omwille van de economische situatie moeten keuzen gemaakt worden en deze hebben als toetssteen kwaliteit. In heel Nederland wordt omgebogen naar speciale inspanningen en richtingen voor excellentie. Vele hoogleraren zijn, zoals ik, de dolgedraaide democratisering beu. De middelmatigheid als norm heeft haar tijd gehad. Mijn dochter studeert in de VS aan Smith College van de University of Massachusetts, mijn eigen Alma Mater. Zij ontdekt tot haar verbazing en opluchting dat een student in de VS niet de risée is omdat hij wil studeren aan een flink ritme en weigert het zoveelste avondje te stappen of te ouwehoeren.”

Zal Frank Vandenbroucke bij zijn terugkeer uit Oxford waarom mag hij excellent studeren en uw zoon of dochter niet ? deze kat de bel aanbinden ? Wordt de elite-alumnus de inspirator van een University College in Leuven, Brussel, Antwerpen of Gent ?