TUYBENS ZAAIT ANTIPOLITIEK

Vorige week lanceerde Bruno Tuybens (SP.A), staatssecretaris voor Overheidsbedrijven, op een wild-westmanier de lonen van enkele CEO’s van overheidsbedrijven. Teddybeer Tuybens vindt dat transparantie noodzakelijk is. Daar heeft hij gelijk in. Maar niet op de manier waarop hij ze heeft georganiseerd. Ten eerste werden de betrokken managers niet of slechts op het laatste nippertje ingelicht. In één geval werd het loon zonder medeweten opgevraagd op de personeelsdienst. Ten tweede werden de cijfers zonder enige context de wereld ingegooid. Ten derde ging dat gepaard met fameus wat improvisatie. Zo kregen journalisten cijfers die een paar uur later gecorrigeerd werden.

Is dit gestuntel te wijten aan politieke onrijpheid van een neofiet? Er lijkt meer aan de hand. In het parlement is het wetsontwerp dat de publicatie van managerslonen verplicht maakt – de zogenaamde Picanolwet – aan een lange calvarietocht bezig. Eind vorig jaar leek het erop dat na een negatief oordeel van de privacycommissie de doodssteek was gegeven. Maar toch kregen de socialisten er nieuw leven ingeblazen en het ontwerp zal opnieuw ter stemming worden gebracht. Een beetje schandaal in de publieke opinie kan dan altijd wat helpen.

De reactie van de publieke opinie liegt er inderdaad niet om. Sla er de lezersbrieven in de kranten van de jongste dagen maar eens op na. De verontwaardiging is groot. “De topman van Belgacom verdient een jaarloon van (…) 104 keer het brutoloon van een modale werknemer,” schrijft een lezer in Gazet van Antwerpen. Of een lezer uit Het Laatste Nieuws: “Als men eens de namen zou bekendmaken van mensen die het met minder dan 1000 euro per maand pensioen moeten doen. Zoals ik, na 45 jaar werken. Dan zou één krant niet volstaan.”

Misschien levert de hetze het Vlaams Belang alweer wat extra stemmen op. Een mooie prestatie van een socialistische politicus.

De vraag is wat de schrijvers van deze lezersbrieven prefereren: een failliet Sabena of een beursgenoteerd De Post? Om een kwakkelend bedrijf als De Post op de beurs te krijgen, heb je een topmanager nodig. Om een Belgacom te laten standhouden in tijden van gratis telefoneren met Skype, moet je een supermanager hebben. Die man heeft bij voorkeur ervaring in de privésector. Bovendien moet hij kunnen omgaan met de politieke wereld. Dat is schaars talent.

Bovendien kunnen de beslissingen van die man – jammer genoeg nooit een vrouw – een veelvoud van zijn loon aan financiële gevolgen hebben. Het loon van de CEO maakt niet het verschil. Ter illustratie: het loon van Johnny Thijs is een goede 20 euro per werknemer.

Veel belangrijker is de vraag of de CEO van het overheidsbedrijf niet te veel vast loon krijgt en te weinig variabel loon in functie van de prestaties. In het geval van Thijs en Haek is 25 % variabel maar erg mager. Welke criteria bepalen dat variabele gedeelte? Hoe sneller uw brieven afgeleverd worden, hoe meer Johnny Thijs verdient, daar zullen al meer mensen mee kunnen leven. Hoe groot is de afscheidspremie? Dat kan verklaren waarom de overheid een niet competente manager toch aan boord houdt. Dat zijn vragen die ook transparantie vereisen. Maar dat is wel een moeilijker verhaal dan roepen dat Didier Bellens 2,4 miljoen euro verdient.

Guido Muelenaer