Tussen ijsbergen

Wayne Johnston kleurde het leven van een voormalige eerste minister van Newfoundland tot een historische roman, waarin politiek, liefde, barre omgeving en psychologisch profiel stevig vervlochten worden.

Op het eerste gezicht herbergt Kolonie van onvervulde dromen méér dan voldoende ingrediënten om een brede schare geïnteresseerden geen ogenblik te vervelen op de bijna 600 bladzijden. Wayne Johnston, de Newfoundlander die met deze roman zijn internationale doorbraak kent, zorgde voor een wel erg verleidelijke menukaart. Voor de liefhebbers van de historische roman serveert hij een nauwgezette geschiedenis van het barre eiland Newfoundland, dat in 1949 zelf koos voor aanhechting bij Canada. Voor de connaisseurs van de politieke historie kruidt hij de markante biografie van de voormalige eerste minister Joe Smallwood, die zich opwerkt vanuit een arm gezin en grenzeloos populair wordt, maar niet opgewassen lijkt tegen zijn taak en het sowieso al schrale land op de rand van het faillissement brengt.

Voor de zoetekauwen die wegsmelten bij een onmogelijke romance zet de auteur een eigengereide geëmancipeerde vrouw tegenover de politicus. Ze blijven elkaar aantrekken en afstoten, maar de vonk slaat nooit echt over. Voor de fijnproevers van het psychologische portret geeft Johnston een haarfijn gepenseeld profiel van de twee protagonisten, van de mettertijd cynische politicus en diens kritische commentator, de vrouw die zijn stuntelig huwelijksaanzoek niet kan of wil begrijpen. Voor de lekkerbekken van de natuurbeschrijvingen zet de schrijver de harde omgeving extra in de verf. Ook de vissers die laveren tussen de ijsbergen en de jacht op jonge zeehonden worden markant getekend. Voor de smulpapen van het epos biedt Johnston een stevig verhaal, waarin hij zowel VS Naipaul als oervader Charles Dickens achterna trekt.

Toch werd de roman niet het neusje van de zalm tijdens ons jongste lectuurdiner. Johnston, een voormalige journalist die momenteel leeft van zijn romans, slaagt meer dan verdienstelijk in de psychologische uitdieping, maar kan de kers niet op de taart zetten. In een roman met epische allure, waarin de barheid van de omgeving een hoofdrol speelt, moet je die natuurlijke hardheid ook laten voelen. Op enkele passages na (onder meer tijdens een jacht op jonge zeehonden) gaat hij daar nu net iets te vlug over, terwijl hij elders dan best wat had kunnen schrappen.

Ondanks de epische allure, is de mix van historische feiten en verzonnen inkleuring van de gaten in het archief, op en top hedendaags. In zijn geschiedenis van Newfoundland en de chronologie van de voormalige eerste minister blijft Johnston erg dicht bij de feiten, maar de vrouwelijke figuur is fictief en de biografie van de politicus heeft hij bij gebrek aan voldoende bronnen moeten aandikken. Een mislukte roman is dit zeker niet geworden, hij mist alleen net die panache, die je bij zo’n opzet helemaal in het verhaal sleurt.

Wayne Johnston, Kolonie van onvervulde dromen. De Geus, 591 blz., 998 fr.

luc de decker