De Amerikaanse miljoenenkrant USA Today ontdekt Gosselies bij Charleroi. Europrinter drukt voortaan de editie voor de Noordwest-Europese markt. Ook The Times en Corriere della Sera rollen in Gosselies van de persen. Ontpopt Wallonië zich tot een grafisch uitmuntendheidscentrum?
De Zoning Aéropôle de Gosselies lijkt in niets op het vervallen, vervuilde industriegebied rond Charleroi. Postindustriële kantoren glimmen in de winterzon in het hoogtechnologische bedrijvenpark naast de regionale luchthaven. Op de lege plekken graven en wroeten bulldozers. Ook bij de NV Europrinter bouwen arbeiders een nieuwe ruimte, die de oppervlakte van het bedrijf met de helft zal vergroten. Goed voor een investering van een kwart miljard frank.
De uitbreiding komt er door de order die Europrinter in november 1999 binnenreef. Vanaf juni 2000 worden er vijf dagen in de week 30.000 exemplaren gedrukt van de krant USA Today. Daarvoor bouwt het bedrijf een nieuwe, vierde drukpers. Het Amerikaanse dagblad wordt de zesde krant voor Europrinter, dat vandaag al de Italianen Corriere della Sera, La Gazzetta dello Sport, de Britse The Times, en de Spaanse El Mundo en ABC van de persen laat rollen.
“In België is het uitbesteden van het drukken van kranten niet gebruikelijk. Bij USA Today is het een traditie,” verklaart administratief en financieel directeur Régine Mastin de bestelling. “In de Verenigde Staten heeft de krant 33 drukkerijen, in Groot-Brittannië vijftien.” De doorbraak van de informatietechnologie bracht ook het uitbesteden van drukorders in een stroomversnelling. De werknacht bij Europrinter start om 21 uur. Via de satelliet komen de berichten binnen, die in Gosselies simultaan met het thuisfront worden gedrukt. Aan de inhoud wordt geen letter veranderd, alleen de opmaak van de pagina’s van de buitenlandse edities verschilt van de Amerikaanse.
Europrinter ontstond eind 1993, vooral door toedoen van het Italiaanse Screditori, uitgever van de Corriere. “Screditori zocht een drukker voor de uitgave in Noordwest-Europa. Met het kompas zochten de Italianen de ideale plek in de regio. Dat was Nijvel,” herinnert Régine Mastin zich. Uiteindelijk zakte Screditori 20 kilometer naar het zuiden. Gosselies bij Charleroi zwaaide immers met riante subsidies uit de Europese pot van Objectif I. In Europrinter vonden de Italianen de geschikte partner. Het bedrijf is in handen van twee discrete buitenlandse investeerders, die al decennia in de drukkerswereld actief zijn. De Spanjaard Emrique Domenechjaime beheert in eigen land drie krantendrukkerijen. De Fransman Bernard Riccobono bezit negen drukkerijen in eigen land en één in het groothertogdom Luxemburg. Omzetcijfers willen beide heren niet kwijt. Maar samen investeerden ze de voorbije zes jaar 400 miljoen frank in hun Henegouwse filiaal, los van de nieuwe schijf van 250 miljoen voor USA Today. Beide zaakvoerders kregen al 90 miljoen frank subsidies. Bovendien werd de industriegrond gekocht voor 150 frank per vierkante meter. En in le pays noir is er geen sprake van schaarste op de arbeidsmarkt. Europrinter heeft al 45 werknemers, met USA Today komt er een dozijn extra. “Mankracht vinden is geen probleem,” vindt Régine Mastin. “Maar het nachtwerk en de vele feestdagen maken de arbeid duur. Het Spaanse ABC drukken we zeven dagen op zeven, met elke dag 120 bladzijden.” In 1998 vertegenwoordigden de 45 werknemers een loonlast van 83 miljoen frank.
Toch geeft de centrale ligging van Gosselies de doorslag. Tijdwinst is immers het centrale criterium voor het uitbesteden van de drukorders. Als de Corriere in Milaan wordt gedrukt, belandt ze pas in de namiddag van de volgende dag in de kiosken in Noordwest-Europa. Dat is te laat. Bij Gosselies vliegen de internationale bladen vanaf twee uur ‘s morgens de deur uit, en liggen vóór het krieken van de dag in de krantenwinkel. Ook de aanzienlijke besparingen op de transportkosten zijn een overweging. Bovendien zullen sneeuwbuien of gesloten grenzen de distributie niet kunnen verhinderen. “Toen de tunnel onder het Kanaal er nog niet was, raakte The Times veertig dagen per jaar niet tijdig op het vasteland. Door regen, dichte mist, felle wind,” vertelt Régine Mastin.
De vijf kranten zorgen voor een dagelijkse oplage van 50.000 tot 60.000 exemplaren. Daarvan blijft minder dan een tiende in België, het merendeel verdwijnt naar Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië. Vanaf juni melden zich dagelijks nog eens 30.000 exemplaren van USA Today bij het krantenpeloton. Europrinter aast echter op nieuwe orders. En niet alleen internationale, via het netwerk van de zaakvoerders Domenechjaime en Riccobono. “Waarom geen Belgische klanten?”, zegt Régine Mastin. “Eind 1993 tekenden we een gentleman’s agreement om de lokale drukkers niet te beconcurreren. Maar als een Belgisch bedrijf erom vraagt, zeggen we niet nee.”
Maar buitenlandse concurrenten
loeren ook in Charleroi om de hoek. Sinds nieuwjaar drukt Imprimerie de Presse de Charleroi, een dochter van de Groupe Rossel, de Turkse krant Hürryet op 17.500 exemplaren. Het is voor de uitgever van Le Soir niet de eerste order uit het buitenland. Sinds 1995 drukt Rossel in Zaventem dagelijks 50.000 exemplaren van de Europese editie van de Wall Street Journal. Elk weekend bedrukt Rossel bovendien 100 ton papier voor Comarech 69, een reclameblad voor de Franse stad Lyon.
Aan Vlaamse kant wordt voorlopig niet met buitenlandse orders gescoord. Maar Het Laatste Nieuws brengt sinds de zomer van 1998 wel een Spaanse editie op de markt. De exemplaren worden bij de Madrileense drukker Marca besteld. Cijfers wil De Persgroep niet kwijt. Maar de oplage is “spectaculair” gestegen, zegt distributiemanager Etienne Clement. Het massablad noemt zich de Vlaamse marktleider aan de Spaanse Costa.
wolfgang riepl
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier