The Truman Show

“The Truman Show” is een bijtende satire op de media, die door regisseur Peter Weir en scenarist Andrew Niccol als intelligent en gevat entertainment wordt opgediend.

Jim Carrey is één van die acteurs die mij verhinderen een zaal binnen te stappen waar een film wordt gedraaid met zijn naam op de affiche. In The Truman Show blijft de toeschouwer van zijn irritante ‘kijk eens hoe grappig ik kan zijn’-attitude gespaard. The Truman Show is tevens een Hollywood-film die bewijst dat intelligent entertainment nog mogelijk is en dat een blockbuster geen samenraapsel van stupide clichés hoeft te zijn. In The Truman Show wordt een personage ten tonele gevoerd dat de onwetende superster is van een wereldwijd bekeken en razend populaire tv-show. De langzame bewustwording van zijn artificieel, gecontroleerd en geregisseerd leven, maakt het dramatische gegeven van de film uit. De Australische filmmaker Peter Weir is handig genoeg om dit samen met zijn hoofdpersonage, en dus samen met de toeschouwer, te laten gebeuren. Weir begeeft zich in The Truman Show op vertrouwd terrein. In zijn Australische producties, zoals Picnic at Hanging Rock en The Last Wave, werkte Weir reeds het concept uit van het individu dat, eenmaal uit zijn vertrouwde omgeving gesleurd, de confrontatie met iets nieuws aangaat, wat zijn leven grondig verandert. Dezelfde drijfveren bepaalden de personages van zijn Amerikaanse films, waarvan The Year of Living Dangerously, Witness en Dead Poets Society de publiekslievelingen waren. Het personage Truman Burbank (Jim Carrey) ondergaat dezelfde evolutie in The Truman Show. The Truman Show houdt tevens een satire in op de reality shows die het voyeurisme van de op sensatie beluste kijker moeten bevredigen. De potsierlijkheid van een geïdealiseerd Amerika, hier gesymboliseerd in het modelstadje Seahaven, wordt in The Truman Show ten top gedreven. The Truman Show kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden: als een bittere kijk op de demagogisch ingestelde media, als een spiegel voor de lakse tv-verslaafden of als een algemene kritiek op de Amerikaanse droom. Peter Weir en zijn scenarist Nicoll brengen uiteindelijk een dubbele moraal. Want hoewel de bioscoopbezoeker zich geleidelijk bewust wordt van de omkering ‘leven als tv en tv als leven’, wordt hij in dezelfde positie gewrongen als deze van de televisiekijker uit de film. Want zowel deze kijkers als de bioscoopbezoekers vragen zich af hoe alles uiteindelijk zal eindigen. Enerzijds doorprikt The Truman Show de soap, anderzijds overstijgt hij – ondanks de vele dubbele bodems – het sentiment van de ordinaire sitcom niet.

Piet Goethals