Terra incognita

Marc Buelens
Marc Buelens Professor-emeritus aan de Vlerick Business School.

We leven in een economie die door almaar grotere schokken geloodst moet worden. Vorige week luisterde ik naar bedrijfsleiders die speculeerden welk bedrijfsmodel de volgende jaren op zijn kop zou worden gezet. Nauwelijks een sector bleek nog immuun. Als mijn grootouders tot leven gewekt werden, zouden ze niet kunnen geloven dat slechts enkele procenten van de werkende bevolking nog in de landbouw werkt. Iets analoogs lijkt er aan de hand met de productie-economie. De discussie of we nog zo’n economie nodig hebben, is vrij zinloos; we hebben ook nog landbouw nodig. De productie-economie blijft voor steeds meer welvaart zorgen, maar blijkbaar ook met steeds minder jobs. Er verschijnen verontrustende artikels — ook in de ernstige zakenbladen — dat robots banen vernietigen. Toch blijft een bijna volledige tewerkstelling een ideaal, zeker bij vakbonden. Om dat te bereiken, moeten in een ‘andere’ economie steeds meer banen bij komen. En we kunnen enkel hopen dat die andere economie er snel komt. Er zijn verschillende namen voor bedacht: de creatieve economie, de ervaringseconomie, de belevingseconomie, de ideeëneconomie. Onze school rondt, samen met Flanders District of Creativity, een studie af over de kenmerken van die nieuwe economie, en koos voor de naam ‘inspiratie-economie’. Het is een economie die draait rond internationalisatie, innovatie, intensief ondernemen, integratie van nieuwe technologie, inventiviteit. Zolang het maar met een i begint. Het onderzoeksteam heeft zijn inzichten gebundeld in tien geboden. U zult de volgende weken kennismaken met drie ervan.

De inspiratie-economie wandelt op terra incognita. Denk dus vooral niet dat je weet hoe het werkt. Probleem- en ideeënverheldering is in een inspiratie-economie vaak belangrijker dan oplossingen. Als je in een klassieke economie een probleem hebt, dan moet je proberen het op te lossen. In een inspiratie-economie moet je de reflex ontwikkelen je af te vragen: ‘is dit wel een goed probleem?’ Want voor je het weet ben je enthousiast het verkeerde probleem aan het oplossen. En sommige problemen kunnen ‘wicked’ zijn: de feedback die je krijgt tijdens de probleemoplossing kan zo misleidend zijn, dat je nieuwe, ergere problemen creëert. Zoals klanten achterdochtig maken als je ze gerust wil stellen of patiënten zieker maken door ze te allen prijze te willen behandelen. De problemen op de juiste manier durven te bekijken, lijkt wel een teken van wijsheid. Wijsheid ligt dus niet zozeer bij de oplossingen, maar bij de manier waarop je naar problemen kijkt. “De enige wijsheid die echt telt, is weten dat je niets weet” (Socrates).

Is het hopeloos? Zeker niet, maar de economie moet wel nieuwe concepten omhelzen. Een daarvan is spillover. Dat zijn ideeënstromen die geboren zijn in een andere context dan die waarin wij actief zijn. Zo halen veel sectoren bijvoorbeeld ideeën uit de modesector. Managers zoeken ook inspiratie in de sportsector. ‘Gamification’ is een beweging waarbij je klantentrouw afkoopt met principes uit de gamewereld. Zoals in de sport- en culturele sector bekijken bedrijven ook hoe ze de vrijwilliger kunnen inschakelen. En ze volgen sociale netwerken zorgvuldig op, terwijl ze in een klassieke economie dachten dat ze aan een marktmodel meer dan genoeg hadden.

En we passen hier meteen toe wat we preken. Word lid van de tijdelijke vrijwilligersorganisatie. Wissel mee van gedachten over de tien geboden van de inspiratie-economie. Meld u aan via inspiratie@vlerick.com, stap mee in de virtuele gemeenschap van de inspiratie-economie en neem actief deel aan het debat. Ik twijfel er niet aan dat we elkaar daar zullen ontmoeten.

De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Business School.

MARC BUELENS

Wijsheid ligt niet zozeer bij de oplossingen, maar bij de manier waarop je naar problemen kijkt.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content