TABOES DOEN SNEUVELEN

HOE MEER, HOE BETER.

“Ik ben het er hartsgrondig mee eens dat de fiskaliteit en de parafiskaliteit in hun geheel te zwaar wegen op de faktor arbeid. Dat is slecht voor de werkgelegenheid. Jean-Luc Dehaene staat voor de kwadratuur van de cirkel : hoe kan je het overheidstekort verminderen en tegelijk vermijden dat je enerzijds het sociale leven ontwricht en anderzijds de arbeidskosten in toom houdt ? Het sukses van Dehaene II zal afhangen van het aantal taboes dat hij sloopt. Hoe meer taboes er sneuvelen, hoe beter. ” Frank Vandenbroucke, SP-fraktieleider in de Kamer én notoir ekonomist, onderschrijft ten dele de Trends-analyse. “Het is goed dat wordt benadrukt dat de uitgaven van de staat grosso modo inkomens zijn van mensen. Dat wordt in het politieke debat wel eens vergeten. Men geeft de indruk dat snoeien in de uitgaven minder pijn doet dan het verhogen van de belastingen. In beide gevallen wordt de portemonnee van de mensen aangesproken. “

Ook voor Vandenbroucke is de lastendruk te zwaar : “Niet zozeer vanuit de optiek van de internationale konkurrentie, wel omwille van de substitutie van arbeid door kapitaal. Dat is slecht voor de tewerkstelling. Maatregelen tot verlichting van de lasten op arbeid juich ik toe, in zoverre ze selektief zijn en je elders het geld kan vinden. Ik behoor niet tot de critici van het Globaal Plan (het krisisplan van de vorige regering dat voorzag in een aanzienlijke verlaging van de sociale lasten – nvdr). Een ekonomie heeft nu eenmaal tijd nodig om te reageren op een lastenverlaging. “

“Akkoord ook met de vaststelling dat de tewerkstellingsbasis van de Belgische ekonomie te smal is. De verhouding tussen diegenen die bijdragen aan de sociale zekerheid, aktieve werknemers, en diegenen die uitkeringen krijgen, is geëvolueerd naar een peil dat de limieten heeft bereikt. We zitten ongeveer op een verhouding van 1 tegen 1. We kunnen onze ogen niet sluiten voor deze strukturele verschuiving van de jongste 25 jaar. Dat was ook de centrale boodschap in mijn afscheidsspeech als partijvoorzitter. “

“Ik ben het grondig oneens met de klassifikatie van enerzijds de markt als kloppend hart van de ekonomie en anderzijds de overheid die daarop teert. Het wekt de optische illuzie dat enkel wat gecreëerd wordt op de markt bijdraagt tot de welvaart, terwijl dat wat door de overheid wordt weggenomen welvaartsvernietigend is. Dat beeld klopt niet. Neem bijvoorbeeld de onderwijsuitgaven. Als het onderwijs er niet was, hadden de bedrijven geen geschoolde mensen en zou er gewoon geen welvaart zijn. “

– TRENDS. In de bloedsomloop wordt er wel degelijk rekening gehouden met de toegevoegde waarde van de overheidsdiensten, zoals in de Nationale Rekeningen. Overeenkomstig de internationale standaard wordt die gelijkgesteld aan de weddes van het overheidspersoneel. Een meer nauwkeurige maatstaf is niet voorhanden.

– VANDENBROUCKE. “Maar in uw klassifikatie van de inkomenstrekkers plaatst u het overheidspersoneel wel tegenover de loontrekkenden en zelfstandigen uit de marktsektor, die 87 % van de welvaartskreatie wordt toegewezen. “

– Met die klassifikatie willen we vooral aangeven dat ruim de helft van de gezinnen voor zijn inkomen afhangt van de overheid, wat politiek gesproken een zeer belangrijk gegeven is.

– “Ja, maar het gaat hier toch om een ekonomische analyse. Men stelt het voor alsof alles wat inkomens herverdeelt, weegt op de markt. Welnu, als je geen publieke pensioenverzekering, geen publieke gezondheidszorg hebt, dan dienen de mensen daar zelf voor in te staan. “

– Kortom, voor u bestaat er ekonomisch geen verschil tussen het verhogen van de belastingen en het verlagen van de sociale uitkeringen ?

– “Neen, er zijn wel degelijk belangrijke verschillen. Een belastingverhoging doet de lasten op arbeid toenemen. Het is alleen te simpel om te zeggen dat een belastingverhoging volledig onekonomisch is en een uitgavenverlaging volledig ekonomisch. Het is te simpel om te zeggen : om de kaders te motiveren, moeten ze meer verdienen ; om de werklozen te motiveren, moeten de uitkeringen omlaag. “

– Schuilt er in die karikatuur niet ergens een grond van waarheid ?

– “Het is geen komplete nonsens, maar wel nonsensikaal genoeg om er niet in te geloven. Kijk, een serene analyse van de Belgische ekonomie toont aan dat we een probleem hebben met de struktuur van de uitgaven en inkomsten, niet zozeer met het peil ervan. In de uitgaven vormen de rentelasten een tumor die langzaam moet worden weggesneden. Langs de ontvangstenzijde weegt de financiering van de welvaartstaat te zeer op de faktor arbeid. Maar een belangrijke verschuiving van de druk naar kapitaal of indirekte belastingen kan enkel in Europees verband. “

“Wat niet wegneemt dat de interne efficiëntie van de overheidsuitgaven een belangrijke zorg blijft. De stijgende dynamiek van de sociale uitgaven, inzonderheid in de pensioensektor en de werkloosheid, moet afgeremd worden. In de werkloosheid is dat niet zozeer een kwestie van het peil van de uitkeringen. Wel zijn mikro-ingrepen nodig die mensen meer aanzetten om te werken. In de pensioensektor moet de overheid voor het jaareinde de grondslagen leggen van een aangepast pensioenstelsel, dat de pensioenuitgaven volgende eeuw betaalbaar houdt. “

FRANK VANDENBROUCKE (SP) “De fiskaliteit en de parafiskaliteit wegen te zwaar op de faktor arbeid.Het sukses van Dehaene II zal afhangen van het aantal taboes dat hij sloopt. Hoe meer, hoe beter. “