Succesvol samenwerken volgens T.h.e. B.e.a.t.l.e.s.

Hoewel Paul McCartney, John Lennon, George Harrison en Ringo Starr vier totaal verschillende karakters waren, slaagden ze er toch in om van The Beatles een succes te maken door in team te werken. In zijn boek ‘We can work it out’ past Erik Van Vooren de tien succesfactoren van The Beatles ook op de bedrijfswereld toe.

Erik Van Vooren ging op zoek naar één krachtig woord dat de kenmerken van een topteam zou samenvatten. Opeens zag hij het voor zich: de tien principes van een sterk team vormden samen het acroniem T.H.E. B.E.A.T.L.E.S. “Muziek is een universele taal, die iedereen aanspreekt. Het is opmerkelijk hoe vier totaal verschillende karakters als The Beatles erin slaagden om als team samen te werken, zeer productief te zijn en zoveel impact te hebben.”

De tien principes die Erik Van Vooren verzamelde, liggen voor de hand. “Ik weet dat ik hier en daar open deuren intrap, maar het is een handig model voor managers die het moeilijk hebben om motivatie en inspiratie over te brengen naar hun medewerkers. Bij elk principe staat een checklist met de voornaamste aandachtspunten zodat het bedrijf kan zien hoe het scoort.” De principes kunnen ook gebruikt worden om elkaars profiel te bepalen. “Door die kenmerken te projecteren op collega’s – ah, jij bent een John Lennontype – kan je zaken vertellen zonder bedreigend over te komen”, zegt Van Vooren.

Geloof en vertrouwen cruciaal

Wat zijn de succesfactoren van een sterk team? “Als je naar het logo van The Beatles kijkt, dan zie je dat de letters T en B in het woord Beatles eruit springen”, steekt Erik Van Vooren van wal. “Trust en Belief zijn de twee belangrijkste kenmerken van een sterk team.”

Maar hij gaat het rijtje af, letter per letter. De eerste T staat voor Talentmix. Een team bestaat uit een kleine groep mensen met aanvullende talenten en vaardigheden. Hoe groter de verscheidenheid in hobby’s, achtergrond en opleiding, hoe rijker het team. “Bij The Beatles waren de vaardigheden goed in balans. George was de man met visie, John het genie en Paul het werkpaard.”

Heading: een team zet zich in voor gemeenschappelijke doelen. “The Beatles wilden gewoon de besten zijn”, vertelt Van Vooren. “Iedere nieuwe plaat van concurrenten als de Rolling Stones of The Beach Boys werd aandachtig beluisterd en was een impuls om de lat voor zichzelf weer hoger te leggen.”

Enthusiasm: een team moet gedragen worden door enthousiasme, gedrevenheid en het plezier om samen te werken. The Beatles stonden synoniem voor opgewektheid, humor en charme, niet alleen op het podium.

Onder Belief verstaat Van Vooren het geloof in elkaar en in de opdracht. Engagement en betrokkenheid zijn heel belangrijk. The Beatles hadden heel wat twijfels en barrières te overwinnen, maar geloofden rotsvast in hun talent als componisten en performers. “Dat komt onder meer tot uiting in With a little help from my friends.”

Excellente executie: het streven naar de perfecte uitvoering moet ingebakken zitten in het vergoedingssysteem, de normen en het gedrag van het team. “The Beatles waren elk op hun manier perfectionisten”, zegt Van Vooren. “Ze stopten bijvoorbeeld in 1966 met het geven van liveconcerten omdat ze ontevreden waren over de geluidskwaliteit in de stadia waar ze moesten optreden.”

Stress nodig

Accountability: iedereen in het team neemt zijn verantwoordelijkheid en aanvaardt dat hij daar door de anderen op aangesproken wordt. Met de komst van Brian Epstein als manager kwam er discipline in de groep.

Trust: staat voor vertrouwen en solidariteit. “Dat uit zich door een open dialoog met iedereen in het team”, legt Van Vooren uit. “Men heeft oog voor elkaars welzijn en steunt elkaar door dik en dun.”

Leadership: “Succesvolle teams hebben een leider nodig. Hij waakt erover dat het team zijn focus behoudt, hij draagt continu de visie uit en handhaaft discipline. John Lennon besliste als oprichter van The Beatles aanvankelijk wie er in zijn team thuishoorde en wie niet. Later, toen Yoko Ono in zijn leven kwam en zijn interesse voor The Beatles afnam, verschoof het leiderschap meer naar Paul.”

Evolve: een team moet evolueren, groeien en nieuwe uitdagingen aangaan. Succes mag geen reden zijn om op de lauweren te rusten. “Ook The Beatles evolueerden voortdurend. Ze stonden open voor invloeden van buitenaf.”

Stress: er moet druk op de ketel zijn, het team moet scherp staan. “De druk op The Beatles was immens: vier doodgewone jongens uit Liverpool werden van de ene dag op de andere aanbeden door miljoenen fans.”

Sociaal lummelen

Erik Van Vooren is deze tien principes ook gaan toetsen bij vijf Belgische managers. Uit zijn gesprekken met Gerd Bellemans (hr-manager van Thermote & Vanhalst), Jan Callebaut (CEO van Innovate-Censydiam), Dirk Jacxsens (CEO van Leonidas), Peter Vandermeersch (algemeen hoofdredacteur van De Standaard en Het Nieuwsblad) en Mark Vanmoerkerke (ex-eigenaar van Sunparks) onthoudt Van Vooren vooral dat om te slagen teamwerk ontzettend belangrijk is. Medewerkers waarderen naast het salaris vooral de werksfeer, en dat wordt onder meer bepaald door de collega’s en het team.

Teamwerk heeft zijn verdiensten, maar er zijn ook risico’s aan verbonden. Iedereen geeft immers een stuk vrijheid op in functie van het team. Bovendien is er nog het haantjesgedrag: iedereen wil scoren. “In een team heb je scorers en waterdragers nodig”, legt Van Vooren uit. “Tot die laatste groep behoorden George Harrison en Ringo Starr. Ze waren zeer goede muzikanten, maar bleven in de schaduw van de twee vedetten John en Paul staan.” Ook het sociaal lummelen ziet Van Vooren als een risico. “Je kunt je in een team verstoppen en denken dat een ander het werk wel zal doen voor jou.”

Ademruimte

Er bestaat geen twijfel over dat The Beatles een succesvol team waren op zowel artistiek, maatschappelijk, politiek als zakelijk vlak. Toch zijn ze in 1970 uit elkaar gegaan. Waren ze dan wel een goed team? Erik Van Vooren vindt van wel. “We kunnen ook veel leren uit hun fouten.” Waar is het dan verkeerd gelopen? Erik Van Vooren ziet verscheidene oorzaken. Een eerste is het gebrek aan leiderschap. “Toen manager Brian Epstein stierf, was er niemand meer die het geheel overzag. Je had enkel nog vier creatieve geesten die deden wat ze wilden.” Ook het doel veranderde stilaan. John was meer politiek geëngageerd en wou op de barricaden staan, terwijl Paul vooral muziek wou blijven maken. Een derde belangrijke reden ziet Van Vooren in het vertrouwen dat wegviel. “De mystiek in het intieme groepje viel weg door de introductie van Yoko Ono. Ze was een indringer en daardoor verdween het enthousiasme van de andere teamleden.” Ook de stress heeft The Beatles de das omgedaan. “Ik ken geen enkele groep die nu nog zoveel produceert als zij deden. De druk werd te groot. Een team moet ademruimte krijgen.”

We can work it out,

Lannoo campus,

152 blz, 2007, 18,95 euro

Door Melanie De Vrieze