STILLE MEESTERS

Zet Vlamingen en Franstaligen samen in een salon. Ten eerste zullen de twee groepen zich na de minuten die beleefdheid scheiden van onbeschoftheid splitsen volgens taalgroepen; ten tweede zal de ene groep gedempter converseren dan de andere. Vlamingen hebben geen spraakgebrek, maar sparen hun woorden. Zij doen de dingen waarover aan de overzijde van het parket de fraaiste volzinnen rollen. BBL had en heeft goedgebekte en razendknappe bestuurders. Zij rapporteren vandaag aan ING. Generale Bank is de morele leider van het Belgische financiële leven. De bank zweeft in een vacuüm, hoopt op een Franse acquisitie om een impasse te doorbreken en verkeert in angst dat de referentie-aandeelhouder een stop-startspel begint. Wat BBL vijf jaar heeft moeten verduren van zijn referentie-aandeelhouder, kan morgen het deel worden van Generale Bank.

De scepter van vindingrijkheid, daadkracht en gezag werd uit de handen gehaald van BBL en Generale Bank door de bescheiden, wat schutterige ondernemers die Almanij, KB, ABB en Cera leiden. Op een weinig luidruchtige wijze hebben vier financiers in de voorbije maanden vierkant, degelijk, onfrivool de puzzelstukken samengebracht van een unieke bankverzekeraar die bewuster dan andere financiële instellingen de synergie tussen bankdiensten en verzekeringsproducten wil ontwikkelen. De meest mondaine van het kwartet dat de onderhandelingen voerde, Jan Huyghebaert, is een verfijnde burgerman uit een goede Antwerpse familie, zoals er twintigduizend zijn, met een aangescherpte smaak voor antiek, porselein en letterkunde van de achttiende eeuw. Mooie zaken, maar niks spectaculairs of nouveaux riches. Met Marcel Cockaerts, Willy Breesch en Jos Daniëls praat je over bankzaken; niet over hemelbestormende inzichten over globaliseren, politieke filosofie, de jongste snufjes van Davos of het laatste boek van Gary Hamel. Wat zij inhouden aan voortreffelijke saaiheid, compenseren zij door stille kracht. Vlamingen zijn nog steeds onaf en onbehouwen, maar ze doen vandaag de zaken waar de overzijde over droomt.

Dat heeft economische, maatschappelijke en politieke gevolgen. Eerst de economische gevolgen. Om wat Almanij, KB, Cera en ABB samen ondernemen, kunnen hun aandeelhouders en coöperanten verheugd zijn. De nieuwe bankverzekeraar is vandaag een grote bank in een klein land. Het eigen vermogen en de ingebedde waarde van het overschot aan aandelen dat niet nodig is om de onderneming te sturen, zijn dusdanig dat overnames over de grenzen voor de hand liggen. KB Lux is prompt gestart met een Madrileense bank. De meerwaarde die voortvloeit uit de binnenlandse schaalvergroting zal op termijn uitmonden in de opbouw van een internationale groep met een hoge notering op de euro-effectenmarkt en een opwaarts potentieel voor groei en winst.

Om wat Almanij, KB, Cera en ABB samen ondernemen, kunnen de Vlamingen verheugd zijn. Het maatschappelijk aanzien van Vlaanderen is in Franstalig België opnieuw gestegen. Met een mengeling van vrees en waardering kijken Walen en francofone Brusselaars naar het noorden. Vlamingen die de grootste financiële onderneming van België uittekenen, dat is de zoveelste scheur in het zelfvertrouwen van het zuiden des lands. Het zal veertig procent van de Belgen aanzetten om scherper te volgen wat de overige zestig procent economisch verricht. En dat is niet niks. Aan coverboys voor de voorplaten van Trends geen gebrek. We moeten vaker neen verkopen dan ja. Dat is een ander paar mouwen voor de Franstalige pers. De decennialange overheersing van een pervers tweespan: de PS en de allesomvattende, corporatistische holdingfinanciers richtte het ondernemerschap van Wallonië ten gronde.

Aan wat Almanij, KB, Cera en ABB samen verwezenlijken, kunnen de politici van Vlaanderen zich warmen. Ondernemers zijn voor de opbouw van een natie evenzo belangrijk als dansers, schrijvers, beeldhouwers, filmers, videasten. Cultuur is hét ingrediënt van de gedeelde verbeelding van een volk. De gedeelde verbeelding is de kern van een beschaafd, civiel nationaal bewustzijn. Bedrijfsleven en economie worden niet automatisch geschaard bij de ingrediënten van modern nationalisme, maar staan niet achteraan in het rijtje van factoren die samenhorigheid scheppen en welbehagen in een volksidentiteit. Onder meer Québec, Catalonië en Schotland bewijzen dat ondernemers als natie-vormend element belangrijk zijn. Québec, Catalonië en Schotland zijn half-zelfstandige etnieën binnen meervormige staten. Zoals Vlaanderen. De acties, de durf, de mislukkingen, de visies van bedrijfsleiders versterken de gedeelde verbeelding. Dat is bestudeerd door wetenschappers verbonden met de Association for the Study of Ethnicity and Nationalism, een internationale vereniging met zetel aan de London School of Economics (LSE). Jo Lernout en Pol Hauspie zijn maatschappelijk belangrijker dan Hugo Claus; Fernand Huts is niet de mindere van Wim Vandekeybus; Gerard Van Acker en Raynier van Outryve hoeven niet weg te kruipen voor baron Stijn Coninx; Luc Bertrand is erg OK vergeleken met de sculpturale bricolages van Patrick Van Caeckenbergh. Aan de entrepreneuriale natievormers van Vlaanderen voegen we toe de makers van Almanij Plus.

FRANS CROLS