STEM BLAIR, WIP DE WETSTRAAT

Wat een godgeklaagde leegte beheerst de Wetstraat. Al dat gewroet, al dat gepalaver, al die leugens voor de Heilige Koe Europa. Afgodendienaars zijn het. Voor wat, voor wie ? Voor de 3 procent, voor de carrière van Jean-Luc Dehaene bij de EU, voor het paaien van de gouverneur van de Nationale Bank ? Europa zal dit land niet bezorgen waar het recht op heeft : een nieuwe politiek, een nieuw elan, een nieuw geloof. De superstaat Europa met zijn zeven zaligheden voor zijn 350 miljoen burgers en zijn onomkeerbare opgang na een EMU is een fictie.

Het beleid van België wordt al jarenlang ondergeschikt gemaakt aan een totem. Intussen leert het soevereine, tegendraadse Verenigd Koninkrijk na 17 jaar vernieuwend conservatief regeren, wat vernieuwend progressief regeren is. En hoe en wat regeringen behoudende en vooruitstrevende mits een gezond nationaal beleid en de nodige nationale hovaardigheid betekenen voor hun ingezetenen. De conservatieve Britten en hun progressieve opvolgers stellen daden in functie van het heil van hun burgers. Als Europa hen daarbij helpt, des te beter, helpt Europa hen daar niet bij, dan wordt het veronachtzaamd. Slechts zwakke landjes, met een zwakke nationale fierheid en onderdanige politici liggen klaar als deurmat. Hoe gelukzalig stralen de Belgische zelfkastijders op de eurotoppen tussen hun Europese superieuren.

De nieuwe Britse regeerders omhelzen hun beleidsautonomie. Bovendien tonen ze, gelijk aan een pletwals, wat het Nieuwe Socialisme vermag. Socialisten die ministers zoeken en vinden bij de topondernemers van hun land, socialisten die voorstellen om de regionale sociale diensten deels zelfstandig de hoogte te laten vaststellen van de uitkeringen binnen hun gebied, socialisten die zich beklagen over de verwaarlozing door hun (conservatieve) voorgangers van de strijdkrachten, socialisten die een radicale decentralisering van hun land doorduwen (en daarbij hun positie in één van de deelstaten verzwakken), socialisten die het inschrijvingsgeld voor de universiteit optrekken naar zeventigduizend frank, socialisten die vragen hebben bij bijstandsmoeders, socialisten die spelen met plannen om in de steden een avondklok voor jongeren in te stellen, socialisten die nadenken over burgerschapscontracten, socialisten die in navolging de communautarist Amitai Etzioni en de ethici David Selbourne en Jonathan Sachs voorstellen om de klemtoon te leggen op rechten én plichten. In België vindt u ze nergens, in het Verenigd Koninkrijk vindt u ze sinds 100 dagen. Niet alleen meer in studiecellen, in doorrookte partijlokalen vol vergadertijgers of in de tijdschriftjes van de eenvoudigen van geest. U vindt ze in het hart van de macht. Hoe schrijnend is het contrast met de particraten die in België socialistische voorman spelen. Frank Vandebroucke is kokhalzend weggelopen.

Onder Margaret Thatcher was landverhuizen naar het Verenigd Koninkrijk uitstekend om vrij te kunnen ademen, gerespecteerd te worden als ondernemend mens en een toekomst uit te zetten naar de 21ste eeuw. Tony Blair trekt de lijn verder. Met zijn type van socialisme is te leven, ook door bedrijfsleiders. Het contrast met de heren Tobback, Vande Lanotte en Busquin is dag en nacht. New Labour klopt de drie met zijn inhoud en zijn stijl. In Londen heersen niet de grote bek, het opportunisme en het profitariaat.

Bij een knallend tempo werden in de eerste 100 dagen van Tony Blair nieuwe inzichten gelanceerd. Minder in het oog lopend, maar interessant als achtergrond bij Belgische discussies, formuleerde Frank Field vorige week revolutionaire ideeën voor de sociale begroting. Frank Field is minister van Sociale Zekerheid en moet het Social Security Department hervormen. Hij bepleit om de plaatselijke kantoren van de sociale zekerheid het eigen budget te laten beheren. Deze autonomie mag leiden tot sociale uitkeringen met regionale verschillen. Voor Field is de uniformiteit van de toelagen van zuid tot noord en van west tot oost geen noodzaak. Fields naaste medewerkers nuanceerden meteen met de mededeling dat hun minister eerder geïnteresseerd is in het regionaliseren van de fraudebestrijding en het beheersen van de kantoorkosten en niet de universaliteit van de uitkeringen wil afschaffen. Dat mag men schrijven op de rekening van de interne discussie. Frank Field wil een systeem waarbij de regio’s de architectuur van hun eigen sociale zekerheid vormgeven. Wanneer gaat PS-voorzitter Busquin op theevisite bij zijn Britse socialistische vriend ?

Wat is er ten gronde aan de hand in Groot-Brittannië ? De leidende politieke groep ontdekt een nieuw paradigma, een allesoverheersende gedachte over de partijgrenzen heen, voor nu en in de toekomst. Anthony Giddens, hoogleraar aan de London School of Economics, auteur van Beyond Left and Right en inspirator van New Labour, noemt het nieuwe paradigma met één woord : de ondernemersbeschaving. De sleutel tot welvaart bestaat uit het succes van ondernemers. De markt is geen synoniem voor een beschavingstheorie, maar is een leidend maatschappelijk instrument. Voor links en rechts.

FRANS CROLS