Spullenhulp op de catwalk

Is Spullenhulp er alleen voor de vierde wereld? Toch niet. De milde weldoeners organiseren eind oktober een modeshow en een veiling. Belgische modemakers selecteerden stukken uit het geschonken aanbod en maakten nieuwe creaties, onder het motto “Mag er nog zoiets als naastenliefde bestaan?”

Op www.spullenhulp.be vindt u meer info over de modeshow en de veiling van 24 oktober.

Eén na één zetten we ons dienblad voor het dampende aanrecht. Groentesoep? Hartverwarmend. Rundtong met kroketjes? Graag. En als toetje een zakje roze snoep? De man achter de toonbank kijkt me vol verwachting aan. Ik bedank en bedenk dat ik de man in kwestie jaren geleden nog heb weten werken in een betere Brusselse brasserie.

“De meeste mannen die hier werken, slapen hier ook,” zegt Julien Coppens. “De rest zijn vrijwilligers. Het belangrijkste is dat ze hier hun ritme terugvinden. Opnieuw structuur krijgen in hun leven. Wakker worden, opstaan en aan het werk gaan. Liefst op tijd.”

Coppens is 28 jaar en sinds 2000 algemeen directeur van de vzw Spullenhulp, een caritatieve organisatie die dit jaar 65 jaar bestaat. Maar ze heeft betere tijden gekend. Het financieel verslag van 2002 maakt gewag van een verschil van 980.592 euro tussen inkomsten en uitgaven. En het bedrag tilt de balans naar de negatieve kant. Verlies dus. Historisch gegroeid, dat wel, maar ook omdat de personeelskosten de jongste jaren aan de hoge kant lagen.

“De jaren negentig waren erg rooskleurig voor Spullenhulp,” aldus Coppens, een handelsingenieur afgestudeerd aan het ISC Saint-Louis. “Veel aandacht ging toen naar het financieel beheer. Nu komt het erop aan een mooi evenwicht te vinden tussen de cijfers en de sociale kant waarop onze vzw steunt. We zijn soms verplicht sociale beslissingen te nemen die erg veel geld kosten. Dit jaar komen we aan een tekort van 600.000 euro en voor volgend jaar zie ik opnieuw een break-even. Wat perfect is voor een vereniging zonder winstoogmerk.”

Veel meer dan kleren

Spullenhulp is wellicht het bekendst om zijn recyclageactiviteiten. Dagelijks rijden twaalf vrachtwagens België rond, op zoek naar afgedankte meubelen en kledij. Jaarlijks worden ongeveer 500 containers in het verdeelcentrum van Sint-Pieters-Leeuw gesorteerd, door dames die ongeveer twee ton per dag zien passeren. Maar er is meer dan dat. Spullenhulp runt een opvangtehuis voor mannen met een capaciteit van 120 bedden, een centrum voor maatschappelijk werk waar iedereen terechtkan voor sociale en materiële hulp, een vormingscentrum dat ongeschoolde jongvolwassenen opleidt in de herstelling van huishoudelijke apparaten, sociale restaurants in Brussel, Antwerpen en Luik (goed voor 15.000 maaltijden per jaar), en diverse sociale winkels in Brussel, Antwerpen, Luik, Charleroi, Bergen, Moeskroen en Waver.

“Onze organisatie steunt op zo’n 100 vrijwilligers, 130 betaalde bedienden en werklui, 120 daklozen die hier werken en in ruil daarvoor onderdak krijgen en een vijftigtal mensen wier salaris deels door ons, deels door het OCMW wordt betaald,” aldus Coppens. “Wellicht zijn we het grootste tehuis van België en waarschijnlijk zijn we het enige waar iedereen onthaald wordt, ook zonder een euro op zak. Vaak gaat het om mensen die geen enkel sociaal contact meer hebben. Familie en vrienden zijn ze kwijt, hun job ook. Ze komen hier via het OCMW. De jongste jaren krijgen we steeds jongere mensen in ons opvangtehuis. Waarschijnlijk omdat ze compleet uit de boot zijn gevallen in de maatschappij, doordat ze hun job of hun relatie verloren.”

Tweedehands is hip

Coppens droomt ervan financieel onafhankelijk te worden. Momenteel haalt Spullenhulp ongeveer 20 % van zijn budget uit subsidies (die vorig jaar 1,2 miljoen euro beliepen), maar dat bedrag gaat zo goed als helemaal op aan lonen. De grootste kosten (bijna 3,5 miljoen euro) zijn echter de totale recyclageactiviteiten. De grootste inkomsten komen van wat in natura geschonken wordt, ook goed voor bijna 3,5 miljoen euro.

Coppens ziet de toekomst positiever in dan ooit. Veel heeft te maken met de modeshow en de veiling die op 24 oktober plaatsvindt. Een idee van Virginie Samyn, de 26-jarige adjunct-directrice die een jaar geleden in het sorteercentrum van Sint-Pieters-Leeuw aan de slag ging. Samyn heeft een diploma Handelsingenieur op zak (van Ichec) en studeerde ook Communicatie in Louvain-la-Neuve.

“Ik zag in dat sorteercentrum zo veel toffe kleren passeren waarvan ik dacht: hier kunnen we toch iets extra’s mee doen. Een minuut later was ik al aan het bellen met hoedenmaker Christophe Coppens en voor ik het goed en wel besefte, hadden we een persattaché en tientallen ontwerpers die gratis wilden meewerken. We hebben op korte tijd beseft dat Spullenhulp niet alleen caritatief maar ook creatief kan zijn.”

De show moet het imago van Spullenhulp wat opkrikken en de bekendheid van de vzw opvijzelen. Het evenement kan de vzw ook uit de rode cijfers halen. Onrechtstreeks zal het immers extra klanten opleveren voor de elf sociale winkels die Spullenhulp over heel België heeft. Onlangs speelde de organisatie trouwens handig in op de oprukkende vintage-mode, waar ook kringloopwinkels mee van profiteren. Tweedehands is immers weer hip. Aan de Brusselse Zuidlaan werd een Bagatelle-shop van Spullenhulp geopend en aan de Amerikaansestraat, vlakbij het hoofdkwartier van Spullenhulp, ging Retro Paradise open. Wie het niet weet, waant zich in een modieuze tweedehandswinkel waar je moeiteloos een Féraud-jasje of een Courrèges-tas uit de rekken kunt halen.

“Dat klopt,” zegt Samyn. “We merken dat we in dit soort winkels allang niet meer alleen de vierde wereld bedienen. Vooral het afgelopen halfjaar zien we dat er heel wat trendy volk bij ons over de vloer komt en dat is heel plezierig voor de mensen die er werken. Sommige van die meisjes volgen de mode op de voet. Momenteel staan er zelfs Schotse rokken in de etalage, want dat is weer een modetrend.”

Het defilé van Spullenhulp wordt gesponsord door zowat iedereen die er (gratis) aan meewerkt. Sotheby’s, bijvoorbeeld, dat na afloop de designerkleding veilt. De hoofdsponsor is echter Fortis Bank. “Spullenhulp doet aan sociale economie. Het sponsoren van dit soort evenementen sluit tegelijk mooi aan bij wat we voor de ModeNatie in Antwerpen doen,” zegt Edgar Hermans, senior sponsoring manager bij Fortis in Brussel. “Fortis kan voetbal of Europalia sponsoren, maar met de Fortis Foundation denken we alleen aan het goede doel. Ook al is dat puur mecenaat.”

Is het ook dat wat zowel Julien Coppens als Virginie Samyn in een project als Spullenhulp boeit? Ze kijken elkaar even aan. En dan: “Je maakt hier ongelooflijk mooie momenten mee. Momenten van menselijke rijkdom. Ik zou geld geven voor de glimlach elke ochtend van Jean-Claude, een zestiger die hier verblijft. Maar ik zou liegen als ik zei dat het geen lastige job is. Ik maak me dikwijls kwaad,” aldus Virginie. Ze wordt bijna onderbroken door Coppens: “Hoge functies bij de bank of een of andere consultancyfirma? Niets op tegen. Dit is gewoon mijn persoonlijke keuze. Ik beschouw het zelfs als een luxe dat ik deze job mag doen. En… Mag er nog iets uit naastenliefde gebeuren?”

Veerle Windels

Veerle Windels