Rusland lange tijd verzwakken

De oorlog in Oekraïne is meer dan een half jaar bezig en de patstelling lijkt totaal. Het Oekraïense leger behaalde vorige week wel succes door de Russische invallers in de regio rond Charkov te verdrijven en hen zelfs tot aan de landsgrenzen terug te dringen. Maar militair experts waarschuwen dat een gewonnen veldslag geen gewonnen oorlog is. Het conflict dreigt nog lang aan te slepen. Dat is ook de teneur van Opération Z, een uitgebreide studie over de oorzaak en het doel van de oorlog. De auteur is de veiligheidsexpert Jacques Baud die bij de NAVO actief was ten tijde van de Russische annexatie van de Krim (2014). Hij was ook van nabij betrokken bij de steunprogramma’s van de NAVO aan het Oekraïense leger voor de Russische inval.

Baud maakt opvallende analyses, waarbij hij de platgetreden paden verlaat. Sommige overtuigen, andere totaal niet, maar dat maakt het boek niet minder interessant. Zo ligt de oorzaak van het recente conflict volgens hem bij de beslissing van de Oekraïense regering in 2014 om het Russisch niet langer als een van de officiële talen van het land te erkennen. Dat leidde tot frustratie, onrust en zelfs een opstand in de oostelijke delen van Oekraïne, Donbass en Loegansk, nu eigenlijk een soort van Russische protectoraten. De Russische president Vladimir Poetin is volgens Baud geobsedeerd door de bescherming van Russische minderheden in het buitenland. Vandaar ook zijn discours over “denazificatie”. In de denkwereld van de president zijn de Russischtalige inwoners het slachtoffer van vervolgingen door ultranationalisten. Hier toont de auteur te veel begrip voor de Russen. Baud beweert dat het nooit Poetins bedoeling was de regering-Zelenksi in Kiev ten val brengen, enkel het oosten onder Russische controle te brengen. Dat botst met de bewijzen dat de Russen wel van plan waren een marionettenregering in het zadel te hijsen in Kiev.

Een groot deel van Opération Z gaat over de internationale betekenis van het conflict. Volgens Baud zien de VS deze oorlog als een kans om Rusland voor lange tijd te verzwakken. Over het effect van de westerse sancties is Baud zeer streng. Die zijn volgens hem zinloos. De Russen vinden wel elders afzetmarkten voor hun gas en olie, en door de gestegen prijzen blijft dat een financiële levensader voor Moskou.