Ruimte-Belg

Naast Dirk Frimout en Frank De Winne heeft België nóg een ruimtespecialist: Walter Peeters is decaan van de faculteit Space Business and Management van de International Space University in Straatsburg. Een gesprek over ruimtehotels, een zakenvlucht Brussel- Sidney in één uur, ‘spacy’ business angels en de gevaren van ruimtehandel. y

S pace, the final frontier. De legendarische openingswoorden van het al even legendarische televisiefeuilleton Star Trek klinken vandaag een tikkeltje minder magisch, nu ook niet-professionele astronauten onverschrokken de ruimte verkennen. Op 10 oktober 2007 was de Maleisische sjeik Muszaphar Shukor de zesde mens die zich tegen betaling van een smak geld naar de sterren liet schieten. Voor de vijf eersten lag het bedrag op 20 miljoen dollar voor een week. Hoeveel Shukor betaalde, is niet bekend, maar geld lijkt sowieso amper een bezwaar voor ruimteavonturiers. Volgens Eric Anderson, CEO van het particuliere ruimtevaartbedrijf Space Adventures, zijn er gegadigden die bereid zijn 100 miljoen dollar te betalen voor een retourtje naar de maan. Bij Richard Bransons Virgin Galactic zijn er zelfs meer dan 200 geïnteresseerden voor een trip tot net buiten de dampkring. Kostprijs: 200.000 dollar. Onder meer popmuzikant Moby en William Shatner – Captain Kirk in Star Trek – zouden al een plaatsje gereserveerd hebben.

10.000 kandidaten

Zijn commerciële vluchten als deze de toekomst van de ruimtevaart? De Belg Walter Peeters, sinds 2005 decaan van de faculteit Space Business and Management van de International Space University in Straatsburg, denkt van wel. Hij is auteur van het boek Space Marketing en specialist in ruimtetoerisme. “Het begint bij veel mensen door te dringen hoe groot de potentiële interesse voor commerciële ruimtevluchten is. Onderzoeksbureau Futron onderzocht in 2006 hoeveel rijke mensen per jaar – personen met een inkomen van 15 miljoen dollar per jaar – uitgeven aan een goeie reis. Hun conclusie was dat er minstens 10.000 kandidaten zijn voor een ruimtetrip in de komende tien jaar. De interesse is er.”

De gangmaker: X-Prize

Dat hebben intussen ook enkele privébedrijven goed begrepen. Onder hen Virgin Galactic en Space Adventures, het bedrijf dat tot op heden het enige is dat effectief toeristen naar de ruimte bracht. Om het voortouw te nemen in de commerciële ruimtewedloop haalde Virgin Galactic Burt Rutan in huis, de ingenieur die in 2004 met zijn bedrijf Scaled Composites de beruchte X-Prize in de wacht sleepte. X-Prize, opgezet door de Amerikaan Peter Diamandis, loofde 10 miljoen dollar uit voor het eerste ruimteveer dat met privégeld minstens drie mensen tot 100 kilometer in de ruimte bracht. De prijs wordt beschouwd als dé gangmaker van de commerciële wedloop in de ruimte. Winnaar Burt Rutan ontwierp nu voor Virgin Galactic van Richard Branson en Paul Allen (Microsoft) VSS Enterprise (SpaceShipTwo), een vehikel dat zes passagiers en twee piloten kan vervoeren. Het gaat tot 110 kilometer de hoogte in, waar de aanwezigen enkele minuten in gewichtloze toestand vertoeven. De tocht neemt zowat 2,5 uur in beslag. Voor de trip is amper drie uur training nodig. Een kleine tegenvaller voor Virgin Galactic: Space Adventures biedt intussen suborbitale vluchten (een tocht tot net buiten de dampkring en terug) voor amper de helft van de prijs aan, naast ook ruimtewandelingen vanuit het internationale ruimtestation.

Ook een resem andere bedrijven bieden een trip tot net buiten de dampkring aan of zijn van plan het te doen, voor een prijs tussen 100.000 en 250.000 dollar: Planet Space, Rocket Plane, Space X, Blue Origin, XCOR Aerospace, EADS en Armadillo Aerospace.

Niet voor iedereen

Eén ding is duidelijk: reizen in de ruimte is niet voor een iedere sterveling weggelegd. Walter Peeters: “De ruimtevluchten richten zich in eerste instantie op High Net Worth Individuals, die zonder probleem 100.000 dollar of meer betalen. Maar er komt een punt waarop niet iedereen dezelfde prijs zal willen blijven betalen als de allereerste ruimtetoeristen. Na enkele jaren kan de prijs al zakken naar 40.000 dollar. Nog altijd een pak geld, maar niet onoverkomelijk voor iemand wie de levensdroom heeft om ooit in de ruimte te gaan. Je kan er zeker van zijn: ooit nemen we een ruimtetuig zoals we nu een vliegtuig nemen. Maar het is moeilijk te zeggen wanneer dat zal zijn. Ten vroegste over 100 jaar, schat ik.”

Van ruimtehaven naar ruimtehotel

Het belet niet dat sommigen al luidop verder denken over andere vormen van ruimtetoerisme. Zo stelde de Spaanse architect Xavier Claramunt onlangs Galactic Suite voor, waarmee hij tegen 2012 een verblijf van drie nachten in een baan om de aarde cirkelend ruimtehotel wil aanbieden voor 3 miljoen euro. Het is niet de eerste keer dat een plan voor een ruimtehotel wordt voorgesteld – het Japanse Shimizu denkt aan een ruimtehotelketen -, maar toch is het zonder meer onhaalbaar volgens Peeters. “De Amerikaanse hotelketeneigenaar Robert Bigelow heeft ook plannen in die richting. Hij heeft twee experimentele modules in de ruimte en heeft nu een prijs uitgeloofd van 50 miljoen dollar voor een ruimteveer dat tot 400 kilometer hoog twee keer om de aarde kan vliegen. Mooi idee, maar de kostprijs is gigantisch. Dat kan nooit rendabel worden met de huidige prijzen. Een stuk realistischer zijn de plannen om vluchten in een baan om de maan en naar de maan te organiseren. Daar is Space Adventures mee bezig.”

Formule 1

Ruimtetoerisme gaat overigens om meer dan vluchten alleen, zegt Peeters. “Er komen op verscheidene plaatsen in de wereld ruimtehavens, waar je een hele commerciële infrastructuur rond kan bouwen. Space Adventures denkt aan Singapore en Dubai, Virgin Galactic aan New Mexico ( nvdr – de Britse architect Norman Foster ontwerpt de ruimtehaven in New Mexico). In Europa is Spanje (Catalonië) een goede kanshebber. Je kan er mensen laten proeven van gewichtloosheid, ze ruimtevoedsel geven, … De mogelijkheden zijn groot. Je moet het vergelijken met een formule 1-wedstrijd. Er rijden maar 30 piloten mee, maar er komen 30.000 mensen op af.”

Van Brussel naar Sydney in één uur

Aan ruimtetoerisme zit nóg een ander aspect vast: de zogeheten point-to-pointvluchten, waarmee je bliksemsnel van de ene plek op aarde naar de andere kan vliegen. “Met zo’n vlucht kan je in ongeveer één uur van Brussel in Sidney staan. CEO’s van grote bedrijven die tijd willen besparen, koerierbedrijven als DHL, organen die razendsnel ter plaatse gebracht moeten worden, cargo’s, … het zijn allemaal mogelijke klanten. De prijs van zo’n vlucht schat ik op 40.000 dollar. Voor sommigen is dat al de moeite. En dan ben je als extraatje ook nog ‘ns in de ruimte geweest.”

Wat met de veiligheid?

Toch rijzen er heel veel vragen over commerciële ruimtevaart, vooral in verband met de veiligheid. Bij een test met SpaceShipTwo, een toestel van Virgin Galactic, ontplofte op 26 juli de motor, werden drie ingenieurs gedood en drie anderen ernstig verwond. En dat was niet het eerste probleem waarmee het bedrijf te maken kreeg. Hoe onveilig moeten ruimtereizigers zich voelen als ze hun passagiersriem aangespen? “Ik wil het gevaar zeker niet minimaliseren, maar risico’s loop je altijd. Dat is ook zo als je de Mount Everest beklimt, naar de Zuidpool trekt of gewoon een vliegtuig neemt. En toch blijven we dat allemaal doen. Ongevallen kan je nu eenmaal niet vermijden. Maar je moet het risico zeker niet overdrijven: we hebben de technologie heel goed onder de knie.”

Groene ruimtevaart

Ook vanuit ecologisch standpunt doet commerciële ruimtevaart sommigen steigeren. Als vliegtuigen al voor aanzienlijk wat vervuiling zorgen, hoe zit het dan met ruimtetuigen? “Hét voordeel van de privéontwikkeling is dat die mensen zich veel meer bewust zijn van ecologie dan de overheid, hoe gek het ook klinkt. Ze weten dat het een factor is waar je rekening mee moet houden. Richard Branson wil niet dat zijn ruimteavontuur mislukt doordat niet voldoende met ecologie rekening gehouden werd. Volgens mij zal hij de ruimtevaart ecologisch revolutioneren door met zuurstof verrijkt rubber als brandstof te gebruiken, dat met stikstofoxide en lachgas vermengd wordt.” (T)

Door Dominique Soenens