Een merkwaardig patroon
Twee weken geleden konden we vernemen dat de CVP het accountantskantoor Ernst & Young opdracht gaf de boekhouding van de vzw Kridemo door te lichten. We spreken ons hier niet uit over de politieke aanpak of de eventuele gevolgen van deze beslissing, maar staan even stil bij het feit zelf. De CVP kiest voor volledige klaarheid en doet hiervoor een beroep op een bedrijf. Dat is uiterst merkwaardig. Een bedrijf dient in de allereerste plaats particuliere belangen : van aandeelhouders, klanten, eventueel van het personeel. Een bedrijf is er niet voor het algemeen belang. Hiervoor bestaan overheidsdiensten, instellingen van openbaar nut, sommige vzw’s. Toch voelt de CVP een politieke partij wiens enige (officiële) doel is het algemeen belang te dienen zich verplicht in zee te gaan met een organisatie waarvan winst het primaire doel is.
ALTERNATIEF.
Het wordt nog merkwaardiger als we weten dat er wel degelijk meer dan één alternatief was. De CVP had naar een overheidsdienst kunnen stappen. Van het inkomen van de gemiddelde Belg gaat zowat de helft naar de overheid, die er per definitie enkel is voor het algemeen belang. Beschikt de staat dan niet over een legertje hooggeschoolde onafhankelijke deskundigen die in alle objectiviteit een burger, een bedrijf of een politieke partij van elke smet kunnen zuiveren ?
Een tweede alternatief was het inschakelen van een journalist, een specialist in het naar buiten brengen van de waarheid eventueel bijgestaan door een gespecialiseerd accountant. Als er in de vzw gefraudeerd zou zijn, moet men echt geen hele maand zoeken met een ploeg van tien experts. Toch zijn journalisten blijkbaar niet “objectief” genoeg voor een dergelijke kiese opdracht.
Ten derde had men de hulp kunnen inroepen van een hoogleraar. Wetenschappers moeten immers enkel de waarheid dienen, meer nog dan journalisten. Zijn het niet de hoogleraren die de nieuwe generatie accountants opleiden ? Toch heeft men ook niet voor dit alternatief gekozen, waarschijnlijk omwille van de examenperiode. Of was er een andere reden ?
GARANTIE.
De CVP voert ongetwijfeld een zuinig beheer van de middelen. De drie genoemde alternatieven zijn in elk geval goedkoper dan Ernst & Young. Er moet dus een andere reden zijn. En die is niet ver te zoeken : de CVP wil absoluut dat de conclusies van het onderzoek door alle betrokken partijen ervaren worden als geloofwaardig. En om een of andere reden oordeelt de CVP dat enkel een particuliere onderneming deze garantie kan bieden.
We stellen dus vast dat een organisatie die informatie verhandelt op een vrije markt, geloofwaardiger overkomt dan organisaties of individuen die ongeveer dezelfde informatie kunnen aanbieden in naam van het algemeen belang, de waarheid, de wetenschap. Dit spreekt boekdelen over de alternatieven die niet gekozen werden, en uiteraard ook over goed management bij een bedrijf als Ernst & Young.
Dit zoveelste fait divers uit de Belgische politiek geeft een merkwaardig patroon te zien : bij écht belangrijke problemen (het aantrekken van een topmanager voor de overheid, het doorlichten van een overheidsdienst of nu ook van een betwiste boekhouding) doen staat, overheidsdiensten en politieke partijen een beroep op de privé-sector. Hoe is dit te verklaren ? Gebrek aan competentie is zeker geen antwoord : er zijn heel wat competente ambtenaren, journalisten en hoogleraars.
REPUTATIE.
Alles draait rond reputatie. Wanneer een afnemer de kwaliteit van een product niet kan ervaren of scherp beoordelen, moet hij afgaan op de reputatie. Wat doe je dan als klant, om zeker te zijn dat je kwaliteit krijgt ? Je gaat af op een merk, dat een reputatie vertegenwoordigt. Gevestigde merken gooien hun goede naam niet te grabbel door slechte producten te voorzien van hun label. Ook de distributiemerken (de eigen merken van winkelketens) drijven uitsluitend op reputatie.
In de dienstensector is die problematiek het scherpst. De kwaliteit van de overlijdensclausule in onze levensverzekering zullen we nooit persoonlijk kunnen ervaren ; de kwaliteit van het aanvullend pensioen kunnen we pas beoordelen over tientallen jaren… Het belang van reputatie neemt hand over hand toe in onze (diensten-)economie.
Hier ligt de fundamentele reden waarom de CVP gekozen heeft voor Ernst & Young. De partij weet dat geen enkel kantoor van de Big Six ooit zijn reputatie op het spel zal zetten. Uiteraard kunnen deze organisaties fouten maken, vergissingen begaan, ja zelfs niet altijd alles even onverbloemd in hun rapporten zetten, maar in geen geval zullen ze hun reputatie riskeren. De CVP heeft m.a.w. reputatie “gekocht” en blijkbaar geoordeeld dat de reputatie van ambtenaren, journalisten en hoogleraars van een ander gehalte is dan die van een particulier bedrijf.
ERKENNING.
Het feit dat een politieke partij voor een adviesbureau kiest, betekent dus veel meer dan de zoveelste storm in een glas Belgisch water. Het is een ondubbelzinnige erkenning dat de vrije markt beter de waarheid kan dienen, betrouwbaarder is en minder beïnvloedbaar dan andere voor de hand liggende alternatieven. Een boeiende vaststelling, aan de vooravond van de informatiemaatschappij !
Dit simpele feit leert ons meer over hedendaags management dan vijf dikke handboeken. Relaties zijn essentieel in het moderne management. De kwaliteit van de relatie tussen het bedrijf en de markt is de reputatie. Vertrouwen, mondelinge overeenkomsten, impliciete wederzijdse verwachtingen en reputatie kunnen bedrijven maken of breken.
Dit alles is veel en veel belangrijker geworden dan de materiële vaste activa ; het bezit van gebouwen wordt hoe langer hoe meer een blok aan het been. Het voornaamste actief bestaat uit reputatie, knowhow, sociale netwerken, vertrouwensrelaties : allemaal dingen die niet of nauwelijks terug te vinden zijn in balansen en jaarrekeningen.
Als de ploeg van Ernst & Young haar Kridemo-project succesvol heeft beëindigd, kan ze zich daar eens over buigen.
MARC BUELENS
Prof. dr. Marc Buelens is hoofddocent aan de Universiteit Gent en partner van de Vlerick School voor Management.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier