Rentestrategie ECB ter discussie

Baseert de Europese Centrale Bank (ECB) zijn rentebeleid op foute statistieken? De ECB kijkt al een tijdje met argusogen naar de snelle groei van de geldhoeveelheid in de eurozone. De centrale bank mikt expliciet op een geldgroei van 4,5 %, maar de jongste kwartalen schommelt de geldaanwas rond een vette 10 %. Voor de ECB was die snelle stijging een van de argumenten om de rente verder op te trekken. Een te snelle geldgroei zou immers een bron zijn van toekomstige inflatie en zou mogelijks zeepbellen blazen op de financiële markten.

De kritiek op het afstemmen van de rentestrategie op de groei van de geldhoeveelheid neemt echter toe. Eigen onderzoek van de ECB toonde al aan dat de geldhoeveelheid een vrij slechte voorspeller is van inflatie. De geldgroei zit al sinds 2001 boven 4,5 % en toch blijft de inflatie rond 2 % hangen. De Amerikaanse centrale bank publiceert de cijfers zelfs niet meer, wegens niet relevant. De ECB is een van de weinige centrale banken die in haar rentestrategie nog expliciet rekening houdt met de groei van de geldhoeveelheid.

Hoelang nog houdt de ECB zijn strategie vol? De Banque de France, lid van de ECB, ondergraaft in een pas gepubliceerde studie de ECB-strategie nog meer: “De relatie tussen geldgroei en inflatie is doorbroken door de structurele daling van de omloopsnelheid van het geld. Sinds 2001 daalt de omloopsnelheid met 3,5 % per jaar, terwijl de ECB aanneemt dat de omloopsnelheid stabiel is.”

Er is dus weliswaar meer geld in omloop, maar dat geld gaat minder snel van hand tot hand, omdat het bijvoorbeeld steeds meer als een belegging geparkeerd wordt. Het gevolg is verstrekkend: euroland verdrinkt niét in een overaanbod aan geld zoals de officiële statistieken suggereren. De toename van de geldhoeveelheid bleef de jongste jaren zelfs achter op de ECB-doelstelling (zie grafiek). De huidige groei van de geldhoeveelheid is dus geen argument om de rente verder op te trekken.

Of wil Frankrijk, dat de jongste maanden al kritiek had op de renteverhogingen door de ECB, duidelijk maken dat het welletjes is geweest met renteverhogingen? “Ik zou deze studie niet noodzakelijk interpreteren als een politieke boodschap,” zegt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België. “Het is wel duidelijk dat binnen de ECB niet iedereen overtuigd is van het nut van de geldhoeveelheid als indicator voor het rentebeleid. Het zal waarschijnlijk wel iets gemakkelijker zijn om zo’n onderzoek in Parijs te publiceren dan in Frankfurt. De ECB houdt op dit ogenblik trouwens opnieuw meer de loononderhandelingen in de gaten dan de groei van de geldhoeveelheid.”

D.K.