Herman Hellenbosch (59j.), voorzitter van de Antwerpse rechtbank van koophandel (de belangrijkste in Vlaanderen), laat er geen gras over groeien. Amper in functie sinds begin september hij kreeg steun over alle partijgrenzen heen, wat vrij uniek is , besliste Hellenbosch een nieuwe kamer aan zijn rechtbank toe te voegen. Geen gewone kamer. De advocaten die zich ooit ter beschikking hebben gesteld als plaatsvervangend rechter vroeger een erefunctie die uitzonderlijk werd ingevuld, als de beroepsrechter bijvoorbeeld ziek was werd gevraagd of ze eenmalig een halve dag per week willen zetelen in de nieuwe kamer.
Rechter Hellenbosch : “Onze rechtbank heeft sinds het wegvallen van mijn voorganger één magistraat te kort. Het gevaar bestond dat we binnenkort pas zes maanden na de dagvaarding een uitspraak konden doen. Dat leek me een verkeerd signaal in de woelige tijden die justitie momenteel beleeft. Het kan voor een onderneming catastrofaal zijn als ze te lang op een vonnis moet wachten. Vandaar dat we tot januari ’97 een beroep doen op advocaten om het gerecht sneller te laten werken. Misschien zelfs langer, als ik niet de zekerheid heb dat we een dossier in drie maanden kunnen behandelen.
TRENDS. Is de ingreep geen lapmiddel voor een structureel probleem : het gebrek aan middelen van de Belgische justitie ?
HERMAN HELLENBOSCH. Het is een noodoplossing. Uiteraard had ik liever een extra beroepsrechter gehad. Maar we roeien met de riemen die we hebben. Een andere maatregel die ik met de nieuwe stafhouder Jan Verstraete (zie ook Trends, 3 oktober ’96) zal bespreken, is de verplichting voor advocaten om hun besluiten lang genoeg op voorhand neer te leggen, zodat de rechters op de zitting via gerichte vragen tot de kern van het betoog kunnen komen. Dat spaart tijd. Ook stel ik voor dat een uitstel veertien dagen op voorhand wordt gevraagd, zodat we op de zitting niet worden geconfronteerd met zaken die plots zijn weggevallen. Dat moet de doorstroming van de dossiers vlotter laten verlopen.
Alleen bij eerste aanleg ? De vertraging van procedures gebeurt vooral voor het Hof van Beroep. Het is niet ongewoon dat men vandaag voor een vaststelling van de pleitdatum moet wachten tot ’99.
De procedure loopt inderdaad soms uit tot vier jaar. Dat kan voor een onderneming een ramp betekenen. Malafide ondernemers kunnen profiteren van de dikwijls doelbewust uitgelokte vertraging om bepaalde wanpraktijken, bijvoorbeeld het maken van hoge schulden, voort te zetten. Vandaar ook ons streefdoel om in eerste aanleg meer vonnissen te vellen die bij voorraad dus vóór de uitspraak in beroep uitvoerbaar zijn. Zeker voor eenvoudige zaken onbetwiste facturen, wissels, cheques zal dat de snelheid bevorderen.
Over wanpraktijken gesproken. Komt er na de wetswijziging in juli ’96 eindelijk een einde aan de vereffeningen à la Van der Es, waarbij activa van een in se failliet bedrijf naar een nieuwe onderneming verschuiven ?
Sinds de nieuwe wet is het aantal faillissementen sterk gestegen. Als hiermee een onrechtmatige vereffening werd vermeden, is dat een goede zaak. De mijnheer in kwestie lag inderdaad aan de grondslag van een typische nijverheid, waarbij Antwerpen ook omdat sommige gefailleerden in spe hier de anonimiteit van de Metropool zochten zowat de cluster werd van onrechtmatige vereffeningen. Intussen hanteert men een nieuwe techniek. Twee vennootschappen met zetel in Delaware richten een onderneming op, stellen een onvermogende zaakvoerder of bestuurder aan en nemen het in se failliete bedrijf over. De activa worden gerealiseerd en de schulden blijven achter, terwijl het gerecht zo goed als machteloos is.
U zegt dit met een verbijsterende gelatenheid. Iemand als Van der Es om maar één voorbeeld te noemen heeft al sinds ’89 de vrije teugel. Bedrijf na bedrijf werd leeggezogen. Was zijn optreden op sommige ogenblikken niet ronduit illegaal ?
Natuurlijk.
Waarom treedt het parket dan niet op ?
Om te beginnen mag men het gerecht niet met alle zonden van Israël beladen. Een ondernemer kan best de rekeningen van grote klanten nakijken eer hij hen belangrijke bestellingen toevertrouwt. Dat kan snel met de cd-rom. Maar het is een feit dat het parket in economische delicten niet altijd snel en efficiënt kan optreden omdat het één onderbemand is en twee bijgevolg weinig tijd heeft en dus prioriteiten moet leggen. Ten derde zijn de technische en financiële experts van de parketten niet echt opgewassen tegen de dure adviseurs van delinquenten.
De oplossing : een financieel-economisch auditoraat ?
Ik pleit daar al jaren voor. Maar ook daarvan is bij gebrek aan middelen voorlopig geen sprake. Nochtans zou het de overheid geld kunnen opbrengen. Neem het geval van de onrechtmatige vereffeningen. Een efficiënt parket kan deze ondernemingen op tijd uit het circuit halen. De RSZ en de fiscus zouden op die manier honderden miljoenen minder verlies lijden. En dan zwijg ik nog van al de particuliere schuldeisers die de dupe waren van de wanpraktijken, met zelfs faillissementen tot gevolg. Een economisch auditoraat is op termijn een winstgevende instelling. Toch komt het er niet.
De arbeidsrechtbank heeft wel een arbeidsauditoraat. Vanwaar het verschil ?
Arbeidsrechtbanken konden in het verleden rekenen op de steun van een belangrijke pressiegroep, de syndicaten. Dat heeft uiteraard in hun voordeel gespeeld.
Laatste onderwerp : enkele curatoren vrezen dat, nu de voorzitter van de rechtbank geen CVP’er meer is, uw vrijzinnige vrienden mooie faillissementen binnenrijven.
Zoveel vrijzinnige curatoren zijn er niet, hoor. Kijk, ( laat document zien) ik houd minutieus de lijst bij van de faillissementen die curatoren behandelen én het actief van het failliete bedrijf omdat dit verband houdt met het te ontvangen ereloon. Zoals u kan zien krijgt elk zijn deel.
Ja. Toch bevreemdt het dat sinds kort, weliswaar net voor uw benoeming, ook de tweede zoon van uw griffier als curator optreedt.
Net als mijn eigen zoon. Om alle geruchten voor te zijn, zal hij minder dossiers toevertrouwd krijgen dan waarop hij volgens de lijst recht heeft. Ik wil niet dat er ook maar de minste twijfel bestaat over mijn integriteit.
HANS BROCKMANS
HERMAN HELLENBOSCH (VOORZITTER RECHTBANK VAN KOOPHANDEL, ANTWERPEN) Een economisch auditoraat is op termijn een winstgevende instelling. Toch komt het er niet.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier