Puccini’s triptiek

Met Il Trittico zetten regisseur Robert Carsen en dirigent Silvio Varviso de kroon op hun reeks Puccini-ensceneringen in de Vlaamse Opera.

Il Trittico, de nieuwe productie in de Vlaamse Opera, vormt het sluitstuk van de zevendelige Puccini-cyclus die er zes jaar geleden werd aangevat en die de Vlaamse Opera op het voorplan van de internationale muziektheaterscène bracht. De jonge Canadese regisseur Robert Carsen en dirigent Silvio Varviso lieten het theaterinstinct, de melodische kracht en de instrumentatiekunde van Giacomo Puccini (1858-1924) herontdekken, door het teveel aan naturalisme en sentimentaliteit dat eraan kleefde (misschien minder te wijten aan Puccini zelf dan aan regisseurs en dirigenten die het publiek graag gaven “wat het wilde”) ervan af te schrapen.

Met Il Trittico een drieluik van Il Tabarro (dramatisch), Suor Angelica (angeliek-tragisch) en Gianni Schicchi (komisch) dat in première ging in 1918 doen ze niet anders. Carsen maakt dat met een knipoog nog extra duidelijk door de tabbaard die aan het eerste deel de titel geeft, onzichtbaar te maken. De drie eenakters, nochtans sterk verschillend qua atmosfeer, worden knap tot een eenheid gemaakt door nadrukkelijk de “productie” van de voorstelling te tonen : onder meer door bij de aanvang van elk stuk geluids- en belichtingstechnici en zelfs een alter ego van de regisseur op de scène te laten lopen, en hen nadien zichtbaar van aan de rand de coulissen zijn weg te laten toekijken. Een vreemde aanpak, op het eerste gezicht, maar het wérkt. En het kan bovendien ook “verrechtvaardigd” worden vanuit de evolutie die Puccini zelf vanaf La Fanciulla del West (1910) doormaakte naar een meer moderne, afstandelijke schrijfwijze. Bijkomend voordeel : Carsen kan aan het einde van de opvoering álle medewerkers in het applaus laten delen ook degenen die normaliter niet voor het voetlicht treden.

De wat deconstructieve aanpak verhindert niet dat de emotionele laag van Puccini’s werk ook wordt aangeboord. Vooral Suor Angelica weet, dankzij een goed zingende én acterende Cheryl Barker, bij de toehoorders te zorgen voor die typisch Pucciniaanse krop in de keel die dan nadien met het grappige Gianni Schicchi wordt doorgeslikt.

Nog dit : wie in het universum van Puccini wil doordringen, kan op 5 en 6 oktober in Antwerpen terecht op een colloquium, dat de muziek en de theaterkwaliteiten van de componist onder de loep neemt en terugblikt op de theatrale en muzikale concepten van de zevendelige cyclus.

RAF PAUWELS

Il Trittico van Giacomo Puccini, nog op 5 en 8 oktober in de Vlaamse Opera in Antwerpen, tel.(03)233.68.08 ; op 17, 19, 22, 25 en 27 oktober in Gent, tel.(09)223.06.81.

Il Trittico Suor Angelica, met een knappe Cheryl Barker, zorgt voor die typisch Pucciniaanse krop in de keel.