Portugees sterrendorp

Drie Vlaamse ondernemers werden verliefd op een lapje grond in het mooiste dorp van Portugal. Ze bouwen er een hedendaags klooster met vijftien koopwoningen. Zakenlui en particulieren kunnen er tot rust komen op vakantie of op een cursus mindfulness.

Drie vrienden, een Portugese connectie en vijftien jaar geduld. Dat zijn de ingrediënten van het vastgoedproject Refugio Monsaraz. Alles begon bij Peter Devlieger, een Vlaming die een tijd in Portugal woonde en werkte. De retailondernemer uit Nieuwpoort leerde er ook zijn vrouw Carla Ferrer kennen, een Portugese. Toen de Waregemse projectontwikkelaar Jean-Paul Derveaux in 1997 op bezoek kwam in Porto, besloten ze samen een roadtrip te maken.

De Algarve moest de eindbestemming worden, maar de trip strandde al in Monsaraz, een van de mooiste en meest authentieke dorpjes van Portugal. Derveaux en Devlieger werden verliefd op de plek, de eeuwenoude olijfbomen, de watermolens en de wijn. Ze brainstormden over een communityachtig vastgoedproject: een reeks huizen met een gemeenschappelijke tuin.

Het idee sluimerde tien jaar, tot Derveaux in 2007 een executive masterclass Innovation & Entrepreneurship volgde aan de Vlerick Business School. “Ik moest als eindwerk een casestudy uitwerken met een fictief businessplan. Spontaan koos ik voor ons fictieve vastgoedproject in Portugal. Ik reisde naar Monsaraz voor concrete vastgoed- en grondprijzen en werd weer verliefd op de plek. Samen met Peter begon ik in Portugal met vastgoedmakelaars te praten. Bouwgrond zochten we, het liefst met uitzicht op een natuurgebied. Dat bleek niet simpel, ook al sprak Peter vlot Portugees.”

Pelgrims

Na lang zoeken gebeurde het mirakel. Via via stootten de twee op een prachtige lap bouwgrond vlak bij het klooster van Monsaraz. De bouwgrond en het klooster waren niet te koop, maar waren eigendom van zijn familiestichting van zes broers. “Het bestaande klooster was ooit een overnachtingsplaats voor pelgrims onderweg tussen Spanje en Portugal. Wij wilden er ‘Refugio Monsaraz’ optrekken: een nieuwbouwrustplek voor mensen die op regelmatige basis daar willen vertoeven.”

“De onderhandelingen over de bouwgrond verliepen stroef, ook al hadden de broers wel oren naar ons project”, zegt Devlieger. “Uiteraard deden we zelf een grondig vooronderzoek: we wilden niet meemaken wat zoveel Belgen in Zuid-Frankrijk al meemaakten: ze kopen een stuk grond waarvan achteraf blijkt dat je er niet mag bouwen.”

Ondertussen zijn de gronden gekocht en is het masterplan voor project ‘Refugio Monsaraz’ goedgekeurd. Ook het businessplan en het financieel plan staan volledig op poten. Rest nog de bouw van het project. Ter plekke zou het vastgoedproject gesuperviseerd worden door Wim Eeckhout: een Gentse interieurarchitect, die zich in 2012 in Monsaraz vestigde na een bijna-fataal ongeluk.

“Pas als alle units verkocht zijn, kunnen we beginnen te bouwen. Over twee jaar zou het project opgeleverd moeten zijn”, zegt Devlieger. Via de website kunnen kopers een voorsmaakje krijgen van het project: een soort hedendaags klooster, half ingebed in een heuvel en gebouwd rond een centrale binnentuin. Vijftien woonunits zijn er te koop, met een of twee slaapkamers. Tussen 175.000 en 250.000 euro staan ze geprijsd. Opgelet: wie een woning koopt, wordt ook mede-eigenaar van de gemeenschappelijke ruimtes: de vergaderruimte, de yogazaal, de tuin en de ontbijtruimte.

“Onze doelgroep zijn 40-plussers die op zoek zijn naar verbondenheid. Mensen voor wie luxe geen vakantie in een ommuurde villa is, maar die liever ervaringen willen delen. Refugio Monsaraz staat voor rust, eenvoud en community-gevoel. Het idee is dat je de woning verhuurt in de weken dat je er niet verblijft. Zo kan je er ook nog iets op verdienen.”

Het terrein is polyvalent inzetbaar. Refugio Monsaraz kan afgehuurd worden voor cursussen, seminaries en workshops, georganiseerd door de privésector of via Derveaux. Hij heeft als docent levenskunst aan de Katho en als specialist mindfulness heel wat knowhow in die sector. “Er zijn steeds meer mensen die willen herbronnen in het buitenland. Bijvoorbeeld aan de hand van leiderschapscursussen, mindfulnesssessies, yoga, workshops, noem maar op. Voor zulke cursussen is er een gebrek aan droomlocaties met mooie gemeenschappelijke ruimtes. Refugio Monsaraz biedt een oplossing.”

Melkweg

Het Belgische vastgoedproject bracht onbedoeld twee initiatieven in de regio rond Monsaraz in een stroomversnelling. De drie vrienden zorgden ervoor dat de eeuwenoude olijfbomen in de regio niet gerooid werden. Ze zijn dankzij hen beschermd als waardevol dorpsgezicht. Ten tweede is de regio door de Unesco uitgeroepen tot ‘Starlight Destination’.

“Toen we in Monsaraz waren, viel het ons op hoe extreem donker het daar ‘s nachts was. Je kon er de Melkweg nog met het blote oog zien. In Europa zijn er nog nauwelijks plaatsen waar dat mogelijk is. Via het lokale schepencollege en de burgemeester heeft de regio een kandidatuur ingediend bij Unesco. Intussen is het gebied uitgeroepen tot Dark Sky Park en Starlight Destination: de eerste sterrenbestemming in Europa.”

De timing van het vastgoedproject is misschien wel wat ongelukkig, nu de economische crisis in Portugal zo hard toeslaat. “Het ondernemersklimaat in Portugal is heel slecht. De centrumrechtse regering voert heel rigoureuze besparingen uit. Ambtenaren krijgen geen vakantiegeld of dertiende maand meer. Dat zou in België ondenkbaar zijn. Ook de werkloosheid en de inkomensongelijkheid zijn enorm hoog”, zegt Devlieger. “Het ergste is: er is niet meteen uitzicht op beterschap. De Portugezen zijn een gelaten volk, dat zijn lot ondergaat. De fatalistische underdog van Europa, zeg maar. Het voordeel voor ons: door de crisis staan aannemers te springen om grote bouwprojecten te beginnen.”

THIJS DEMEULEMEESTER

“Refugio Monsaraz is een nieuwbouw rustplek voor mensen die op regelmatige basis willen herbronnen”