Pathetische piloten

Het Amerikaanse Midway is de eerste luchtvaartmaatschappij die, als gevolg van 11 september, de boeken heeft neergelegd. …

Het Amerikaanse Midway is de eerste luchtvaartmaatschappij die, als gevolg van 11 september, de boeken heeft neergelegd. Gereputeerde ondernemingen als US Airways, Continental Airlines en KLM-partner Northwest Airlines overwegen bescherming te zoeken via een Chapter 11-regeling, een gerechtelijk akkoord. De Iata, de mondiale vereniging van luchtvaartbedrijven, schat de minderinkomsten door 11 september op 10 miljard dollar, ruim het dubbele van de 4,8 miljard dollar die de Golfoorlog kostte.

Maar het korps vliegtuigbestuurders van Sabena heeft alle tijd. Eerst plegen ze een wilde staking, dan weigeren ze te onderhandelen over een nieuw businessplan zolang de directie een trits vragen niet heeft beantwoord. Het staat immers zo in de wet- Renault, die de bescherming van de werknemers en hun recht op informatie regelt. Informatie verstrekken is inderdaad nodig, maar op een bepaald moment is de tijd om vragen te beantwoorden echt wel op, en moet er worden gehandeld. Dat lijkt bij Sabena nauwelijks nog mogelijk. Bij het afsluiten van deze pagina’s, op dinsdagmiddag 25 september, bestond er nog steeds geen akkoord.

Het achterhoedegevecht dat de piloten voeren, heeft iets pathetisch. Alsof de passagiers van de ic bij de kapitein informeren welke afmetingen het gat in de scheepswand precies heeft. In de reddingsboot stappen willen ze pas wanneer ze zeker zijn dat de cijfers die de gezagvoerder geeft, wel kloppen.

Wellicht gaat minstens een deel van het vliegend personeel ervan uit dat Vadertje Staat _ in dit geval papa Daems en schoonpa Verhofstadt _ te gelegener tijd nog eens de beurs opentrekt. Het personeel is immers niet schuldig aan de huidige malaise: de zwartepiet is voor het vroegere Zwitserse management. Daarbij gaan ze er vrolijk aan voorbij dat een ‘normaal’ bedrijf, met werknemers die minder van wereldvreemde neigingen kunnen worden beschuldigd, in hetzelfde geval gewoon failliet gaat.

Wie hoopte dat de Belgische staat van de crisis rond de fors opgetrokken verzekeringspremies zou gebruikmaken om een laatste maal geld te pompen in de nationale flag carrier, komt bedrogen uit. Misschien is president George Bush wat guller dan zijn Europese ambtsgenoten, maar van een subsidiegolf richting luchtvaartindustrie is (nog) geen sprake. Sabena moet nog altijd zelf een oplossing zoeken voor de 15 miljoen euro (600 miljoen frank) die de extra 1,25 dollar voor de verzekeringspremie per passagier haar kost.

Wat maakt dat van de drie doelstellingen van het businessplan _ het bankroet afwenden, een nieuwe strategie zonder Swissair en winstgevendheid tegen 2005 _ alleen het tweede nog min of meer een verworvenheid is. Het businessplan moest de bodem van de spreekwoordelijke bodemloze put worden, maar zonder CAO is er geen bodem, en ook geen enkele zinnige reden om verder te investeren.

Een nieuwe partner vinden _ die Daems het alibi zou kunnen geven om nogmaals te investeren _ of zelfs maar een redelijke prijs krijgen voor de onderdelen die in de etalage staan, is sinds 11 september een huzarenstukje. Zelfs na een faillissement zullen alleen de mooie brokjes worden overgenomen, zonder het minste randje overtollig vet. De Sabena-werknemers moeten zich realiseren dat ze er alleen voor staan.

Luc Huysmans