OUD PAPIER. Pulp Fiktie

Vorige maand nog werd oud papier van het voetpad gestolen, vandaag zakken de prijzen pijlsnel. Ondertussen vindt een oligopolizering van de sektor plaats met de Vlar als voorloper.

De Confederatie van de Belgische Recuperatie (Coberec) stelt vast dat bont papier, dat in augustus nog tot 5 frank per kilo kostte, een maand later amper 1,5 frank waard is. De rekuperateurs hebben na jaren van zeer slechte vaak negatieve prijzen maar kort kunnen genieten van hun hoogkonjunktuur.

Zo konden zij hun oud papier halfweg ’93 in ons land voor nauwelijks meer dan 2 frank per kilo kwijt aan de papierverwerkers. In ’94 schoot die gemiddelde prijs omhoog naar 5,5 frank om zijn steile klim nog verder te zetten in de eerste helft van dit jaar.

Aan de aanbodzijde gebeurde hetzelfde. Bont papier was begin dit jaar een dikke frank per kilo waard voor de intercommunales. In april kregen ze er al 2,3 frank voor en in juli werd 3,1 à 5 frank geboden.

Johan Scholiers, direkteur van Coberec : “Deze gemiddelden zijn aan de lage kant, omdat langlopende kontrakten de prijzen drukken. Inmiddels steeg het oud-papiervolume vorig jaar fors van 770.000 naar 865.000 ton, een voorlopig totaal dat wellicht nog oploopt tot zowat 900.000 ton. De inzameling is in ons land aan een duidelijke inhaalbeweging tegenover de buurlanden begonnen. Het mooie liedje was echter kort van duur. “

HEISA.

Onlangs voelden bepaalde politiediensten en gemeenten zich geroepen om speciale akties op het getouw te zetten tegen de illegale ophalers van oud papier.

De lokale overheden steken zelfs een beschuldigende vinger uit naar papierhandelaars die adverteren met aanlokkelijke oud-papierprijzen om van gelijk wie hun grondstoffen te krijgen. Dat ontlokt bij die laatsten de kommentaar dat men zulke papierophaling en -inzameling ongemoeid laat zolang de prijzen negatief zijn, maar dat van zodra de intercommunales er flink geld aan kunnen verdienen, anderen er moeten afblijven. De heisa rond de oud-papierdiefstallen kan echter zeer snel koelen zonder blazen, omdat de prijzen nu even vlug in mekaar zakken als ze gestegen zijn.

Het oud papier volgt de prijzen van de maagdelijke pulp uit nieuw hout met een beetje vertraging. Na een enorme stijging zakken de pulpprijzen sinds kort weer. De industrie zag die wolk dus aankomen. Maar er is meer aan de hand. Het gedrag van de Amerikaanse markt, de grootste oud-papierexporteur ter wereld, beïnvloedt ook de prijsevolutie. De Amerikanen investeerden de voorbije jaren meer in eigen installaties en keken aan tegen een nieuwe wettelijke verplichting om zelf het oud papier te hergebruiken. Daardoor gingen ze minder exporteren, wat de Aziaten ertoe noopte het goedje op de Europese markten aan te kopen. Dat verklaarde grotendeels de voorbije prijsstijgingen. Inmiddels zijn de Amerikanen echter een veelvoud van de vroegere hoeveelheden gaan ophalen, waarmee ze weer gingen uitvoeren. Meteen lieten de Aziaten de duurdere Europese markt vallen, zodat de oosterse vraag hier sterk terugloopt. Tegelijk legden sommige grote afnemers in de papierproduktie snel voorraden aan om prijsstijgingen vóór te zijn, terwijl bepaalde papierfabrieken gewoon hun produktie terugschroefden. Zo zit Europa plots met een overaanbod aan papier.

PRIJS INTERNATIONAAL BEPAALD.

Johan Scholiers van Coberec vindt de huidige prijsdaling typisch voor de wispelturige en onvoorspelbare oud-papiermarkt, die zich door zeer veel faktoren laat beïnvloeden. Het prijsverschil tussen de maagdelijke pulp en oud papier was wellicht ook te klein geworden voor de papierindustrie, die toch nog steeds makkelijker met nieuwe grondstoffen werkt. Naar verluidt zouden bepaalde papierfabrieken reeds enkele maanden geleden hebben beslist om het oud papier even links te laten liggen.

Het valt op dat binnenlandse faktoren in dit zuivere spel van vraag en aanbod geen hoofdrol spelen. Toch verwacht Johan Scholiers dat daarin een beetje verandering komt door recente ontwikkelingen op onze markt, die de prijzen wat zouden moeten stabilizeren. De toenemende vraag van de papierverwerkers in binnen- en buitenland moet de scherpste kanten van de prijsevolutie wegwerken en vermijden dat de markt weer in de negatieve prijzen belandt. Hij ziet ook een temperende invloed uitgaan van de koncentratiebeweging in de Belgische oud-papiersektor. De grotere bedrijven kunnen in hun grotere volumes bijvoorbeeld beter minder rendabele stromen zoals het ingezamelde kantoorpapier verwerken, dat in ons KMO-land vaak in onrendabele hoeveelheden op te halen valt.

OLIGOPOLIE ?

Bepaalde kleinere papierhandelaars beschuldigen grote rekuperateurs ervan al te forse prijzen te bieden, die ruiken naar verlieslatende operaties. De taktiek zou erin bestaan de markt te bezetten en de tijdelijke verliezen in het grotere geheel van de groep op te vangen. Deze waarnemers zien de markt binnenkort al verdeeld tussen een drietal groten, die na zo’n uitschakelingsoperatie de marktprijzen naar believen zouden kunnen bepalen. Daarvoor zijn naar verluidt ook een aantal grotere papieraanbieders bevreesd.

De Vlaamse Afval- en Rekuperatiemaatschappij (Vlar) is één van de gevizeerde groepen. Deze dochter van de Vlaamse Milieuholding (70 %) ontkent ten stelligste aan zulke praktijken deel te nemen en wijst erop dat iedere entiteit van de groep op zichzelf rendabel moet blijven en dus niet hoeft te rekenen op verlieskompensatie van het moederbedrijf. De Vlar ziet nog niet zo gauw een oligopolie ontstaan, omdat er te veel medespelers overeind zullen blijven, zoals : KNP-BT, VPK en Etathomé (Franse Soulier-groep). Bovendien, in ons landje geldt een sterke buitenlandse invloed op de prijzen. Dat illustreert ook de huidige prijsevolutie. Overigens vindt de Vlar enige koncentratie van de bedrijfsstrukturen maar normaal in een sektor die nu echt professioneel wordt.

WILLEM DE BOCK

COBEREC-DIREKTEUR JOHAN SCHOLIERS Inhaalbeweging tegenover buurlanden.