Opleiding tijdelijk werklozen moet verplicht worden

Slechts enkele honderden tijdelijk werklozen hebben gebruikgemaakt van de vrijgekomen tijd om een VDAB-cursus te volgen. VDAB-topman Fons Leroy spreekt terecht van een gemiste kans. Door de economische recessie is het aantal werknemers in tijdelijke werkloosheid sterk gestegen. Die mensen kunnen perioden van tijdelijke werkloosheid nuttig gebruiken om een opleiding te volgen, wat hun positie op de arbeidsmarkt alleen maar ten goede komt. Ze kunnen zich bijvoorbeeld omscholen tot werknemers die in aanmerking komen voor een knelpuntberoep. De opleiding voor tijdelijk werklozen moet dan ook verplicht worden.

Ook de werkgevers hebben daar alle belang bij. Zodra de arbeidsmarkt aantrekt, zullen we met de harde feiten worden geconfronteerd: beroepen waarvoor geen mensen gevonden worden. Door onvoldoende in te zetten op opleiding, hebben we twee jaar verloren in de strijd tegen de knelpuntvacatures.

Ondanks een akkoord uit 2009 in de raad van bestuur van de RVA en de VDAB (waarin dus ook de sociale partners zitten) dat tijdelijk werklozen de kans biedt een opleiding te volgen, reageren vakbonden en werkgevers er lauw op. Lange tijd heeft men zich trouwens om onbegrijpelijke redenen tegen de opleiding van tijdelijk werklozen verzet. De RVA en de vakbonden redeneerden als volgt: opleiding is arbeid en dus moet de cursist ook een loon krijgen. En dat mocht niet kunnen voor tijdelijk werklozen, die een werkloosheidsvergoeding krijgen plus eventueel een toeslag van de werkgever. Anders gezegd, een tijdelijk werkloze mag niks anders doen dan thuis in zijn zetel zitten.

Ook de werkgevers zijn nog altijd niet even happig om tijdelijk werklozen naar een opleiding te sturen. Ze halen tal van argumenten aan: de kostprijs, het feit dat een investering in opleiding niet loont want de werknemer zal snel het bedrijf verlaten, de opleiding moet worden beëindigd als het werk snel hervat moet worden,…

Het aanbod aan opleidingen veegt die argumenten van tafel. Volgens de VDAB-regels wordt een opleiding op vraag van de werkgever steeds gefactureerd tegen kostprijs. Maar de VDAB heeft vorig jaar beslist dat een opleiding tijdens een periode van tijdelijke werkloosheid gratis kan worden aangeboden. Daar zijn wel een aantal voorwaarden aan verbonden. Wanneer de tijdelijk werkloze werknemer het werk hervat, maakt hij afspraken met de VDAB om de opleiding toch te kunnen voltooien (bijvoorbeeld via zaterdag- of avondopleiding). De herstart van de productie of de werkhervatting gaat bijgevolg altijd voor op het voltooien van de opleiding. En de opleiding moet gericht zijn op de herinzetbaarheid van de werknemer.

Vooral dat laatste is belangrijk: een tijdelijk werkloze die een opleiding volgt, beschikt over extra competenties wanneer hij opnieuw de arbeidsmarkt betreedt. Met een verplichte opleiding wordt de activering eigenlijk uitgebreid tot de tijdelijke werkloosheid. Daar kan toch niemand tegen zijn?

OPINIEInterview met VDAB-topman Fons Leroy, blz. 82

Door Alain Mouton

Door onvoldoende in te zetten op op-leiding, hebben we twee jaar verloren in de strijd tegen de knelpuntvacatures.