Op een ecologisch schoteltje

De plateaus in fastfoodtenten en in ziekenhuizen worden in crisistijd niet zo snel vervangen. Ook met een hoek af zijn ze nog stevig genoeg. Wereldspeler Roltex uit Erembodegem laat zich niet kisten, maar vernieuwt. Bijvoorbeeld met een ecologisch dienblad.

Als kmo heb je niet de middelen of het personeel om alle onderzoek zelf te doen”, geeft Karl Huylebroeck, de zaakvoerder van Roltex, toe. Zijn recept? Samenwerking. “Soms krijg ik de indruk dat veel ondernemers niet de moeite doen om te bekijken wat sommige steunmaatregelen voor hen kunnen betekenen. Er wordt snel gezegd dat de overheid meer moet doen, maar er gebeurt best al veel voor ondernemers.”

“Als ik een idee heb, neem ik contact op met Subsideaal, een bedrijfje dat zeer goed weet wat er beschikbaar is aan onderzoekscapaciteit bij universiteiten en hogescholen. Zo hebben we al twee onderzoeken gedaan met de Hogeschool Gent en één met Sirris, het collectief centrum van de Belgische technologische industrie. Voor de financiering kloppen we aan bij het IWT.”

“Ander voorbeeld? Via het Agentschap Ondernemen doen we mee aan een Europees Efro-programma, waarmee we ons kwaliteitsysteem verbeteren. We doen ook mee aan een project van het Europees Sociaal Fonds om zelfsturende teams in te voeren, wat onze mensen de kans biedt om meer te participeren, meer zin doet krijgen in hun job. En via Flanders In Shape en Agoria wonnen we een make-over, waarbij we varianten zoeken op ons ecologisch dienblad: andere producten die met dezelfde ecologische grondstof kunnen worden gemaakt.”

Optornen tegen marktleider

Nochtans is Roltex geen multinational met uitpuilende onderzoeksbudgetten. Huylebroeck leidt een kmo met bijna 4 miljoen euro omzet en 21 mensen op de loonlijst. “Een dossier samenstellen kost geld, maar ook een kleiner bedrijf kan zijn projecten goedgekeurd krijgen. Er is niet altijd een directe return on investment, maar het kan een belangrijke impact hebben op je bedrijf. Zeker als na de crisis de war for talent weer losbarst.”

Door die focus op innovatie, de flexibiliteit van een familiale kmo en het uitgebreide netwerk van Huylebroeck en sales & marketingdirecteur Daniëlle Ansoms slaagt Roltex erin de sector in beweging te brengen en op te tornen tegen de Amerikaanse marktleider Cambro.

De recentste vernieuwing op de lijst: de Earth Tray, het meest ecologische dienblad op de markt. “Wij spelen in op trends. Design: klanten bekijken een dienblad als aanvullend interieurobject, met trendy kleuren en vormen. Marketing: mensen zijn bereid meer geld te besteden aan een dienblad dan het waard is aan functionaliteit. Demografie: de Europese bevolking veroudert. Wij kenden een Spaans bedrijf dat onbreekbare kopjes, borden en schoteltjes maakt. Dus werken we samen. Zij bewerken Spanje, wij de rest van Europa. En ecologie, via de Earth Tray en maatschappelijk verantwoord ondernemen.”

Ecologisch dienblad

Roltex verwacht veel van die Earth Tray. Dat is het meest duurzame dienbord, op basis van 70 procent papier uit FSC-hout, Forest Stewardship Council, een keurmerk voor bomen die via een goed bosbeheer ecologisch worden gekapt en vervangen. De overige 30 procent is hars, die wordt gemaakt van bagasse, het afval van geperst suikerriet. “Die hars wordt nog chemisch behandeld, dus heb je een voor 99,9 procent duurzaam product. We werken aan die laatste procentpuntjes, en sowieso hebben we ervoor gezorgd dat de Earth Tray, inclusief transport, CO2-neutraal is”, zegt Huylebroeck.

In eerste instantie wordt gedacht aan ecologische restaurants, maar ook meer traditionele fastfoodketens lieten hun interesse al blijken. “Groen is geen marketingtrend. De consument verandert, wil meer echtheid. Geen producten die ecologisch worden genoemd, maar op een vervuilende manier worden gemaakt.” Daarom stortte Huylebroeck zich ook op maat-schappelijk verantwoord ondernemen. “Het hele verhaal moet kloppen. Anders ben je niet geloofwaardig. Maar het is een leerproces, een soort levenspad: zoeken naar de best beschikbare technologie, het personeel meetrekken, verder gaan dan de wettelijke normen, enzovoort. Voor een stuk is het missionariswerk.”

Het bedrijf werd vorig jaar een van de vijf laureaten van een wedstrijd van de Vlaamse overheid over grenzeloos hergebruik. Het adviesbureau Beco begeleidt nu Roltex om zoveel mogelijk cradle to cradle te werken, ervoor zorgen dat de productie volledig kan worden hergebruikt. Daarom wil Huylebroeck op termijn een systeem op poten zetten waardoor afgedankte dienbladen terugkeren naar de fabriek voor hergebruik. “Dat is eigenlijk het grootste probleem. Met grote klanten kan je een systeem uitwerken, maar veel andere dienborden keren nooit terug.”

Elk jaar verlaten zowat 1,5 miljoen dienbladen de fabriek in Erembodegem. “We hebben hier nog reservecapaciteit, die we dit jaar volledig hopen te benutten.” Dat moet lukken; een Britse plateaufabrikant zette onlangs zijn productie stop en bevoorraadt zich voortaan in de Oost-Vlaamse gemeente. Het is de bedoeling dat er vanaf volgend jaar kan worden gewerkt in een uitgebreide productiehal, waar er meer geautomatiseerd kan worden gewerkt, een investering van zowat 1 miljoen euro. “Dat kost geen jobs, het moet vooral de groei doen opvangen. We zitten met een kleine kern enorm toegewijde mensen, die ik echt niet kwijt wil.”

Crisis

“Dienbladen zijn eigenlijk een slecht product”, verspreekt Huylebroeck zich. “In functie van de crisis, bedoel ik. Zelfs met een hoek eraf kan je het nog steeds gebruiken, dus is de nood om te vervangen minder groot.” De zaakvoerder haalt het aan als verklaring voor een 5 procent lagere omzet in 2009. “We hebben gelukkig voldoende gediversifieerd. Ik ken collega’s die 30 procent minder omzet draaien. Bij ons doen sectoren als fastfood en onze polycarbonaatglazen het goed. Als het economisch minder goed gaat, gaan mensen blijkbaar sneller een hamburger eten.”

Ruim een derde van de omzet wordt behaald met de verkoop van polyester dienborden, bestemd voor zwaar gebruik in ziekenhuizen en autowegrestaurants. Bijna een kwart komt van – hou u vast – melaminelaminaatdienborden, het soort kunststof dat u ook vindt in laminaat, kasten en keukens. “Over twee, drie jaar willen we die hele productie op ecologische basis, zonder toxische stoffen.” Nog eens een vijfde zijn plastic dienborden voor fastfoodketens, en 18 procent komt van producten die vijf jaar geleden nog niet in het gamma zaten: glazen, slakommen en karaffen in onbreekbaar polycarbonaat, goed voor 800.000 stuks per jaar.

Het bedrijf verkoopt vooral in Europa – Frankrijk en Duitsland zijn samen goed voor ruim de helft van de omzet, België voor 11 procent – maar heeft ook afnemers in Afrika en Azië. In landen als België en Finland ligt het marktaandeel boven de 80 procent. Dit jaar wordt gemikt op Tunesië, Syrië, Turkije en vooral de Verenigde Staten. In het hol van de leeuw, maar dat kan doordat Roltex erg veel aandacht schenkt aan innovatie.

Zelfs in een weinig sexy product als dienborden is vernieuwing mogelijk, vertelt Ansoms. “We werken aan gepersonaliseerde dienborden voor de drankenindustrie, met bijvoorbeeld een foto van het betreffende café op onder- of bovenkant. Over enkele maanden zou ook de particulier via de webshop zijn zelf ontworpen dienblad kunnen laten maken.”

Door Luc Huysmans/Foto’s Michel Wiegandt

“We zitten met een kleine kern enorm toegewijde mensen, die ik echt niet kwijt wil”

(Karl Huylebroeck, Roltex)