Ook België heeft schuld aan sociale dumping

De verontwaardiging over malafide bedrijven die in België zeer lage lonen betalen aan buitenlandse werknemers, is terecht. Maar de misbruiken zijn ook het gevolg van ons beleid, dat Oost-Europeanen zo lang mogelijk heeft proberen buiten te houden.

Buitenlandse bedrijven gebruiken de truc al een tijdje. Via detachering laten ze werknemers een tijdlang in België tegen de lage loonvoorwaarden van het thuisland werken. Dat gebeurt vaak vanuit fictieve postbusvennootschappen. De sociale inspectie komt zelfs nepdetacheringscarrousels op het spoor. Ons land ondervindt daarvan op verschillende manieren nadelen. De gedetacheerde werknemers betalen niet voor de Belgische sociale zekerheid, dat doen ze voor die in hun thuisland. Ze pikken de jobs van Belgische werknemers in, en onze bedrijven lijden onder oneerlijke concurrentie.

Sinds 2012 voert België de controle op zulke misbruiken op. Sindsdien hebben speciale ambtenaren meer dan 1500 dossiers afgehandeld en dat leverde 7,5 miljoen euro aan inkomsten via regularisatie van dossiers op.

Maar de Europese Commissie stelt België nu in gebreke voor de antimisbruikbepalingen die het vorig jaar heeft ingevoerd. Die zouden in strijd zijn met het vrij verkeer van personen in de Europese Unie. Staatssecretaris voor fraudebestrijding John Crombez (sp.a) reageerde als door een wesp gestoken. Terecht, want de strijd wordt tegen de misbruiken gevoerd, niet tegen het principe dat een EU-burger binnen de Unie mag werken waar hij wil. Crombez weet zich in zijn aanpak trouwens gesterkt door het Europees Hof van Justitie.

Maar het conflict is voor de Belgische regering ook een gelegenheid om de hand in eigen boezem te steken. Dat sociale dumping onze arbeidsmarkt verstoort, is ook het gevolg van een nefast beleid in de voorbije jaren. Want er is een reden waarom buitenlandse bedrijven zo graag gebruik maken van deze praktijken. Ze zoeken al een hele tijd naar achterpoortjes omdat België gewoon te lang geprobeerd heeft de Oost-Europese werknemers tegen te houden. Na de uitbreiding van de Europese Unie naar Oost-Europa werd de Belgische arbeidsmarkt slechts mondjesmaat vrijgemaakt. Ons land had er beter aan gedaan het principe van het vrije verkeer van werknemers ook snel in de praktijk om te zetten.

Bovendien zetten de hoge loonkosten buitenlandse bedrijven ertoe aan om in het beste geval schijnzelfstandigen naar hier te sturen, en in het slechtste geval te werken met nepdetacheringen van werknemers die amper een paar euro per uur betaald worden. Uiteraard heeft het geen zin het hoge Belgische minimumloon van 1500 euro te verlagen tot het Poolse, van 400 euro. Maar de lasten boven op het nettoloon verlagen, zou al een serieus verschil maken.

Een vaak vergeten element is de aanhoudende kritiek – vooral van de vakbonden – op uitzendarbeid, die minderwaardig zou zijn. Hun obsessie tegenover uitzendwerk maakte dat ze de voorbije jaren amper aandacht hadden voor vormen van flexibele arbeid waarop ze veel minder controle hebben, en die wel een reëel probleem vormen, zoals de detachering van vooral Oost-Europese werkkrachten.