“Ondernemers verkopen vaak prietpraat over lonen”

1. De sociaaleconomische barometer staat op slecht weer. Verwacht u een hete herfst met vakbondsacties?

RUDY DE LEEUW (VOORZITTER ABVV). “Een akkoord over de welvaartvastheid van de uitkeringen, dat als eerste op het bord van de sociale partners ligt, wordt daar een belangrijke indicatie voor. Dat was overeengekomen als tegenprestatie in het Generatiepact. We gaan daar niet om de twee jaar een prijs voor betalen. Hoe dan ook, het is ons aperitief en nadien moeten het voorgerecht en de hoofdschotel volgen. De koopkracht van de werknemers wordt daar de hoofdmoot van.”

2. De roep om compensatie voor het verlies aan koopkracht klinkt luid.

DE LEEUW. “De werkgevers profiteerden van de notionele-intrestaftrek en de lastenverlagingen voor overuren en ploegenpremies. Dat kost allemaal meer dan was vooropgesteld en de tegenprestatie in de vorm van arbeidsplaatsen oogt bijzonder mager. De winsten van de beursgenoteerde bedrijven blijven op het niveau van 2007. De dividenden liggen hoger. Ja, het gaat slecht met de financiële ondernemingen. Maar niet door de loonkosten. (verontwaardigd) Wij gaan daar toch niet voor betalen?

“Let wel, het ABVV is niet blind voor de stijging van de loonkosten. Maar zeggen dat de verhoging van de brutolonen jobs gaat kosten, is niet eerlijk. Brutoloon is gedeeltelijk uitgesteld loon; in het bijzonder voor het pensioen. Een derde van de inkomsten voor de sociale zekerheid komt uit de algemene middelen omdat de bijdragen van de werkgevers zijn verminderd. Meer kan niet. Bovendien heeft de concurrentiekracht van de ondernemingen evenveel te maken met vorming en opleiding, onderzoek en ontwikkeling. En daar presteren de ondernemers ondermaats. De rest is prietpraat.”

3. De federale regering blaakt allerminst van daadkracht. Dat voorspelt evenmin veel goeds voor het interprofessioneel akkoord.

DE LEEUW. “Ze heeft een veelbelovend sociaaleconomisch discours, maar de concrete invulling blijft uit. Ondernemers maken oneigenlijk gebruik van de ploegenpremies. Waar blijft de rondzendbrief over de loonfiche voor overuren?

“De werkgevers zijn langs de kassa gepasseerd. En hoe zit het trouwens met de verhoogde fiscale controles? Ik hoor niets meer over de noodzakelijke verbetering van de manier waarop Financiën werkt.”

4. Wat moet er voor u nog in het akkoord?

DE LEEUW. “De verbetering van de vakantiepremie; de verhoging van het brutominimumloon; maatregelen voor een beter woon-werkverkeer; de vierdaagse werkweek. Ik heb dat laatste niet zomaar gelanceerd. Wij maken daar echt een punt van. De werkgevers reageren er krampachtig op.

“Na het interprofessioneel overleg moeten er vrije en verantwoordelijke onderhandelingen volgen in de sectoren. Als we er centraal niet uitgeraken met de loonnorm, moeten de sectoren beslissen. De textielsector zal het allicht met wat minder moeten doen dan de chemische sector.

“Ik kan het echter niet genoeg benadrukken: de economie groeide vorig jaar, net als de productiviteit. Er kwamen 200.000 jobs bij. En toch bleef het aandeel van de lonen in ons bruto binnenlands product op 50 % steken. Dat kan niet. De werknemers moeten hun deel krijgen. Hun lonen moeten met meer dan de index stijgen. Dat zal de komende twee jaar heus ook zo zijn in Nederland, Frankrijk en Duitsland.”

5. Het worden hoe dan ook bijzonder moeilijke onderhandelingen.

DE LEEUW. “Inderdaad. Ook de middeninkomens krijgen het moeilijk. Kijk bijvoorbeeld naar de Trendsstudie over de betaalbaarheid van de woningen. Het is niet zeker dat de mensen het akkoord zullen appreciëren, hoe goed we ook onderhandelen.”