Ondernemers met smaak

De Waalse landbouwer Michel Petit werd een succesvol zakenman met de uitbouw van Upignac. Hij draagt zijn foie-grasbedrijf nu over aan het duo Patrick Rinaldi en Olivier Van Houtte. Zij willen internationaal doorbreken met luxevoeding.

Tijdens hun studies handelsingenieur in Bergen droomden Patrick Rinaldi en Olivier Van Houtte al van een eigen bedrijf. Rinaldi was algemeen, marketing- of commercieel directeur in multinationals als Procter & Gamble, Unilever, Gillette Braun en DeLonghi Kenwood. Van Houtte werkte bij internationale groepen als Johnson & Johnson, DuPont de Nemours en General Electric. In 2000 namen ze een Frans bedrijfje over dat Belgische chocolade distribueert in Frankrijk. Op hun vijftigste kregen ze de smaak voor het ondernemen helemaal te pakken.

“Fijne voeding is een veelbelovende markt, maar heel wat kmo’s breiden niet meer uit als ze een omzet van 10 tot 15 miljoen halen. Het gaat vaak om ambachtelijke bedrijven waar niet voldoende competentie aanwezig is en ook niet de nodige kritische massa om te investeren in export. Dankzij onze ervaring kunnen wij ondernemingen en merken internationaal doen groeien.”

Het was haast toeval dat Rinaldi en Van Houtte op Upignac stootten. De ganzenleverspecialist werd in 1985 opgericht door Michel Petit, een landbouwer uit Upigny in de provincie Namen. “Toen we Anne en Michel Petit in de zomer van 2011 ontmoetten, voelden we meteen dat we samen zaken konden doen.”

“We waren van plan om ons bedrijf over te laten”, vult Petit aan. “Upignac is een sterk merk in de Benelux, maar op wereldvlak blijft het een dwerg: het vertegenwoordigt nauwelijks 1 procent van de verkoop van eendenlever en 6 procent van ganzenlever. We hadden wel de ambitie om een internationaal merk te worden, maar daarvoor waren nieuwe menselijke en financiële middelen nodig.”

Luxevoedingsgroep

Rinaldi en Van Houtte hadden de ervaring, maar niet de financiële middelen om Upignac over te nemen en een groep uit te bouwen rond kmo’s in luxevoeding. “Upignac is de eerste steen van dat gebouw. Bank Degroof bracht ons in contact met financiële partners, waaronder Adrien Invest.” Die holding werd onlangs opgericht door leden van de aandeelhoudersfamilies van AB InBev.

“Zij zijn langetermijninvesteerders, in tegenstelling tot de andere investeringsfondsen die we ontmoet hebben.” Dat past ook in de filosofie van de stichter van Upignac. “Eerder had ik een gesprek met de Franse groep Labeyrie, maar ik vreesde dat de productie, die nu nog 100 procent Belgisch is, zou overgebracht worden naar Frankrijk. Ik ben toen teruggekrabbeld. Er waren ook contacten met durfkapitaalfondsen, maar hun kortetermijnvisie stond haaks op het duurzaamheidsproject dat ik voor de onderneming en de werkgelegenheid voor ogen had”, zegt Petit.

In de lente werd Gourmet Food Collection opgericht en die nam Upignac over. Daarin bezit Adrien Invest driekwart van de aandelen, Rinaldi en Van Houtte hebben 12,5 procent en de rest blijft in handen van de familie Petit. Michel Petit stond de algemene directie af aan de tandem Rinaldi-Van Houtte, maar hij blijft bestuurder. Zijn vrouw Anne houdt zich nog altijd bezig met de financiën.

Innovatie en internationalisering

De nieuwe bazen sleutelden vooral aan innovatie en de kwaliteit van de productie. “We hebben het ISO 22000-certificaat binnengehaald, de striktste norm van de voedingssector. Hij garandeert de volledige traceerbaarheid en stelt de klanten gerust”, legt Van Houtte uit. Ze investeerden onder meer in nieuwe ovens die een betere meting van de kooktemperatuur mogelijk maken en in de opleiding van de arbeiders.

Het foie-grasbedrijf is financieel uiterst gezond, want de schuldenlast is zogoed als onbestaande, en het kende de jongste vijf jaar een groei van meer dan 20 procent, waardoor zowel de omzet als de rendabiliteit verdubbeld werd. Upignac sloot het boekjaar 2011 eind maart af met een brutomarge van 3,9 miljoen euro, tegenover 3,1 miljoen in het voorgaande jaar, en een nettowinst van 823.000 euro, 605.000 in het voorgaande boekjaar.

Het merk Upignac vertegenwoordigt zo’n 30 procent of 3,5 miljoen euro van de omzet. Het wordt verkocht in de twintig gelijknamige winkels die hoofzakelijk uitgebaat worden door zelfstandigen en in de Delhaize-supermarkten. Op de particulierenmarkt heeft het 25 procent in handen. De andere 70 procent van de inkomsten komt van de bedrijven die in de jaren 2000 werden overgenomen. Drie acquisities openden de poort naar de horeca, waar Upignac nu een marktaandeel van 50 procent heeft.

Upignac geeft werk aan 40 mensen in de vestiging in Upigny en in Huldenberg, waar de fabriek van de Repaire des Gourmets zich bevindt. Petit bleef eigenaar van het restaurant La table d’Upignac op de Ferme d’Upignac, maar de twee nieuwe patrons namen wel het merk over. “We denken na over de beste manier om het restaurantconcept opnieuw te lanceren in franchise. Het is een fraai uitstalraam.”

“We hebben ook een elegantere verpakking ontwikkeld en voor de feestdagen pakken we uit met nieuwe producten als ganzenleverpastei met vijgen, een galantine met Gandaham, een dun foie-grasworstje voor op canapés en zakoeski’s, kwartels gevuld met foie gras, rozijnen en cognac of met bospaddenstoelen, enzovoort”, somt Rinaldi op.

Het is de bedoeling van het duo om het verbruik van foie gras los te koppelen van de eindejaarsfeesten en er een gerecht van te maken dat het hele jaar door geconsumeerd wordt, net als champagne. Onder impuls van het merk Upignac is het jaarlijkse verbruik van foie gras in België tussen 1990 en nu gestegen van 50 tot 150 gram per inwoner. “Er is nog een enorm potentieel. In Frankrijk bedraagt het verbruik 750 gram per inwoner.”

Vanaf januari richt Upignac zich op de export, met als prioritaire markten Frankrijk, Spanje, Zwitserland, Japan, Rusland, China en Vlaanderen. Bij ons gaan er nieuwe winkels open, te beginnen in Brugge. En voorts? “We zijn niet gehaast, het hangt af van de opportuniteiten, maar we hebben toch al mogelijke bedrijven op het oog die iets betekenen in foie gras, zalm, kaviaar, chocolade, truffels, gebak, kaas, koffie, charcuterie, enzovoort. Die kunnen we overnemen of een partnership aangaan.”

SANDRINE VANDENDOOREN