Onderhuidse kentering ?

In Charleroi en Luik getuigen Vlaamse ondernemers van een positieve kentering, ondanks de opdoffers die het “Wallonië van de zwaar geplaagde PS” incasseert.

Terwijl bij Forges de Clabecq, Les Usines Gustave Boël en Cockerill-Sambre treffend wordt geïllustreerd hoe het oude weefsel van de Waalse zware industrie verder wegrot en het imago van de grootsteden Luik en Charleroi extra besmeurd raakt in onverkwikkelijke gerechtelijke dossiers, boeren de kleinere bedrijven verder. Met hier en daar een Vlaming aan het hoofd. Zij blijken weinig last te hebben van de teneerdrukkende economische sfeer in beide stadsgebieden : “De Waalse medewerkers zetten zich schrap,” zo klinkt het verrassend.

“De motivatie om de mouwen op te stropen, is nu veel groter dan vijftien à twintig jaar geleden en zelfs sterker dan in Vlaanderen op dit ogenblik,” zegt Patrick Voorspoels, algemeen directeur van Pauwels Trafo Service (32 werknemers) in Charleroi niet toevallig gevestigd op voormalige terreinen van de ter ziele gegane elektromechanische gigant Acec. Een groot deel van Voorspoels’ personeel beleefde met Acec een soort Titanic-ervaring : deze vergane glorie leek onzinkbaar. “De mensen zaten met een zware kater en zagen zwarte sneeuw.” En zoiets willen ze volgens Patrick Voorspoels nooit meer meemaken. “Dat werkt extra motiverend. De tijd dat er veel over overuren en flexibiliteit werd gezeurd, is voorbij.”

“GRÉVICULTEURS”.

Nog positiever over de economische ontwikkelingen in de streek van Charleroi is Guy Préaux, een geboren Bruggeling die zich in het Henegouwse en vooral het Karolingische zakenleven heeft opgewerkt tot een sleutelfiguur. Hij is algemeen directeur van Lixon, een bouwonderneming waarvan hij de klim naar een toppositie in de Waalse ranglijsten graag illustreert aan de hand van de Trends Top 30.000 : met een omzet van zowat 1,3 miljard frank en een personeelsbestand van 300 man noemt hij Lixon het grootste onafhankelijke Waalse bouwbedrijf. Daarnaast is Préaux onder meer voorzitter van de investeringsmaatschappij Sambrinvest, vice-president van Brussels South Charleroi Airport, bestuurder van de werkgeversorganisatie Union Wallonne des Entreprises en lid van de Conseil Economique et Social de la Région wallonne (de Waalse Serv).

Wallonië kan zich geen enthousiastere woordvoerder dromen : “Je treft zelden een stad of een streek aan waar zoals in Charleroi alle politieke partijen en groeperingen voor hun gemeenschappelijk belang opkomen en aan hetzelfde touw trekken.” Het maakt het voor Préaux alleen maar erger dat de streek nu wordt afgeschilderd aan de hand van verpauperde wijken met Dutroux-panden. Hij geeft grif toe dat de werkloosheid in Henegouwen in sommige buurten bijna erfelijk lijkt, maar toont liever eens de andere kant. “Wie de streek onbevooroordeeld betreedt, is doorgaans aangenaam verrast door de positieve ingesteldheid van de mensen. De economische activiteit gaat niet langer gebukt onder extreem syndicalisme. De tijd van de gréviculteurs is voorbij.”

Voor wie interesse betoont om zich in Charleroi te vestigen, werd een Task Force opgericht onder impuls van de alomtegenwoordige burgemeester Jean-Claude Van Cauwenberghe (PS). De Task Force wijst peters aan die potentiële investeerders begeleiden en wegwijs helpen in hun zoektocht naar een goede oplossing in de streek. Dat de Bruggeling kennelijk zelf alomtegenwoordig is in de plaatselijke netwerken, vindt de bedrijfsleider geen punt. Hij beklemtoont dat al zijn mandaten onbezoldigd zijn en dat hij aan zijn voorzitterschap bij Sambrinvest en aanverwante nv’s principieel geen opdrachten voor zijn bouwbedrijf overhoudt. “Heel wat activiteiten van Lixon situeren zich buiten de stadsregio, onder meer in Bergen en Waals-Brabant.” Guy Préaux is er echter de man niet naar om het belang en het nut van goede lokale contacten op alle niveaus, waaronder politieke, te onderschatten. Het verklaart allicht goeddeels zijn ongebreideld positieve ingesteldheid. Om zijn betoog over een proper Charleroi kracht bij te zetten, verwijst hij naar de deontologische code die onder de zes bestuurders (waarvan de helft uit het bedrijfsleven) van Sambrinvest werd afgesproken. “Niet zij, maar de directeurs stellen de projecten voor, zodat politieke invloeden tot nul worden herleid. Vraag maar in Luik hoe het daar verloopt,” zegt Préaux. “Daar zitten veertien bestuurders. Allemaal politieke creaturen.”

KMO-WERELD.

De insinuatie richting Luik wordt bevestigd door een Vlaming, die liever anoniem blijft, omdat hij er een groot project op het oog heeft : “Een processie van Echternach langs alle politieke staties die Luik rijk is om een degelijk project erdoor te krijgen,” klaagt de man. De politieke connecties vormden het struikelblok. “Die heb ik nu eindelijk voor het project gewonnen. Maar intussen ben ik alleen al voor de bouwtoelating meer dan anderhalf jaar bezig.” En toch zou hij uit het Luikse niet meer weg willen. Hij noemt de sfeer in de stad “onbeschrijflijk”, wat duidelijk in positieve zin bedoeld is. “Voor zaken is er nog altijd een zekere malaise en als Vlaming heb je het niet altijd makkelijk ; het chauvinisme is groot en het wantrouwen tegenover Vlamingen reëel.”

Ook een vastgoedpromotor stelt vast dat hij als Vlaming toch wat moet uitkijken. Vooral in zijn contacten met instanties allerhande lijken de contactpersonen zich af te vragen wat hij als Vlaming in Luik komt zoeken. “De Luikenaars zelf blijven echter niet bij de pakken zitten” wat Paul Heymans volmondig beaamt. Heymans werkt sinds ’78 in het Luikse en merkt al langer een positieve ontwikkeling, zeker in de kmo-wereld terwijl de monsterbedrijven er het bijltje bij neerleggen. Paul Heymans is algemeen directeur van Southwest Screens & Filters, producent van speciale metalen filters op maat voor de chemische sector. De omzet klom van 120 miljoen frank in ’92 naar bijna 300 miljoen frank, met iets minder dan vijftig man personeel.

“Sinds een paar jaar werken kmo’s hier zeer exportgericht,” vertelt Heymans. “De administratieve rompslomp om steun te krijgen, is sterk vereenvoudigd. De fiscus is strenger geworden, maar als bedrijfsleider weet je precies waaraan je te houden. Als er één administratie in het Luikse recht in haar schoenen staat, dan is het wel de fiscale.”

De exportsteun levert forse resultaten op. De Luikse overheid voelt concurrentie van Limburg met zijn aantrekkelijke ondersteuningsmogelijkheden. Even dacht ook Southwest Screens & Filters aan Limburg, toen het vijf jaar geleden op zoek was naar ruimere panden. Het bedrijf bleef echter in het Luikse, onder meer omdat het speciale voordelen voor de vestiging wist te versieren. Ook is de houding van de vakbonden flink versoepeld. “Veel werknemers hadden vroeger zelf last van de houding van syndicale afgevaardigden van buiten het bedrijf. Die maakten snel kabaal zonder te weten hoe de vork precies aan de steel zat. Zij zijn nu ook een stuk soepeler geworden,” ervaart Heymans.

WILLEM DE BOCK

PAUL HEYMANS (SOUTHWEST SCREENS & FILTERS) Waalse werknemers zijn door al het onheil zeer gevoelig voor de geringste signalen van economische verzwakking.

GUY PREAUX (LIXON) De tijd van de gréviculteurs of beroepsstakers is voorbij.