Je bent als ondernemer miljardair geworden en je verveelt je op de stranden van Bermuda. Je wil je carrière nog eens overdoen, maar een echt succes wordt dat niet. Heb je op dat ogenblik de juiste vrienden, dan weet je hoeveel die waard zijn. Letterlijk.
Toronto (Canada).
Rustig rijdt Michael DeGroote (63j.) door de straten van Toronto in een kleine, onopvallende wagen. Niets aan deze man doet vermoeden dat zijn vermogen volgens het Amerikaanse blad Forbes 1,2 miljard dollar (36,5 miljard frank) bedraagt. Dat ligt voor een deel aan zijn West-Vlaamse afkeer voor tierlantijntjes DeGroote is in ’33 geboren in Aartrijke, tussen Brugge en Torhout maar het is niet alleen dat. “Het gaat mij niet langer om het geld. Daarvan heb ik er genoeg,” zegt DeGroote. “Wat telt, is slagen.”
Wat dat betreft, is DeGroote aan zijn trekken gekomen. Met een geleend kapitaaltje koopt hij in ’59 het Canadese Laidlaw, een transportfirma met 21 vrachtwagens. In dertig jaar tijd bouwt hij Laidlaw om tot de grootste schoolbusfirma en derde grootste afvalbehandelaar van Noord-Amerika, met een omzet van meer dan 2 miljard Canadese dollar (40,6 miljard frank). In ’88 verkoopt hij zijn controlebelang in Laidlaw. Opbrengst : een half miljard Canadese dollar (10,2 miljard frank).
Hij blijft nog een tijdje Laidlaw leiden tot hij zich eind ’90 op Bermuda terugtrekt. Maar dat gaat hem niet af. “Drie maanden lang wandelde ik op het strand. Ik verveelde mij te pletter,” zegt DeGroote. In ’91 probeert hij voor de tweede keer zijn geluk en koopt de controle over de Texaanse afvalbehandelaar Republic Waste Industries voor 65 miljoen dollar (2 miljard frank). Er volgen moeilijke jaren. In ’95 vraagt DeGroote aan zijn goede vriend, de legendarische zakenman Wayne Huizenga (zie kader : Goede en kwade tijden) om de leiding van Republic Waste Industries over te nemen. Vandaag is DeGroote nog steeds de grootste aandeelhouder in het intussen herdoopte Republic Industries met een belang van 16 %. Waarde van die participatie halfweg mei dit jaar : 659 miljoen dollar (20 miljard frank).
MYTHE.
Op zijn veertiende emigreert DeGroote met zijn ouders naar Canada. Hij helpt zijn vader op diens tabaksboerderij tot hij, achttien jaar oud, zijn eerste vrachtwagen koopt. Zijn transportbedrijfje groeit als kool onder andere dankzij overheidscontracten voor uraniumvervoer en op zijn 21ste is hij miljonair met mooie woning, Cadillac en zakenvliegtuigje. Vier jaar later zegt de overheid haar contracten op en gaat DeGroote bankroet. “Ik was 25 en verloor alles,” zegt DeGroote. “Het leerde me heel veel.”
Een jaar later stapt DeGroote met Laidlaw in de afvalbehandeling, een sector die steeds meer wordt gereguleerd door de overheid. Een stortterrein was niet langer een gewone afvalput, maar een ingewikkelde constructie die verplicht moest worden voorzien van controlesystemen voor grondwater en methaangas enzovoort, compleet met financiële garanties. “Alleen professionelen konden aan de regels voldoen,” zegt DeGroote. “De regulering van de jaren zeventig en tachtig deed de business gedijen.”
De behoefte aan kapitaal om aan die regels te voldoen, zette in de afvalsector een golf van privatiseringen en overnames in gang, waarop DeGroote gretig inspeelde. “De gemeenten ontdekten dat privé-firma’s zoals de onze het huishoudelijk afval konden ophalen tegen 40 tot 50 % minder kosten,” zegt DeGroote. “Dan nog maakten we 15 % winst. In de schoolbussector had je dezelfde dynamiek : regulering leidde tot privatisering en zo tot kostenbesparingen van 25 % voor scholen die hun busvervoer uitbesteedden.”
DeGroote vertelt hoe Laidlaw op 25 jaar tijd meer dan 600 ondernemingen overneemt. De meeste daarvan zijn kleine familiebedrijven die DeGroote stroomlijnt tot één groot netwerk. Dit is precies zijn core-business. Hoe verschillend de sectoren waarin hij investeert ook zijn afval en schoolbussen het gaat telkens om hetzelfde recept : consolidering van gefragmenteerde industrieën. “Hoe meer bedrijfjes je overneemt, hoe meer synergieën en schaalvoordelen je creëert, en hoe goedkoper je aan grondstoffen en uitrusting geraakt omdat je koopt in grote volumes,” zegt DeGroote. “Je koopkracht wordt een mythe. Zodat veel familiebedrijven zelf naar mij toestapten met de vraag om te worden opgekocht.”
Zijn tweede carrière bij Republic Waste Industries wilde DeGroote volgens hetzelfde procédé laten verlopen. “Toen ik het bedrijf in ’91 kocht, steeg de aandelenkoers van 4 dollar tot 15 dollar een maand later, alleen maar omwille van mijn faam,” zegt hij. “Dan begonnen echter de lijken uit de kast te vallen. Ik zat met een hoop rotzooi opgezadeld. De aandelen zakten ineen.”
DeGroote heeft enkele jaren nodig om orde op zaken te stellen. In april vorig jaar bracht hij de afdeling gevaarlijk afval onder in een apart bedrijf, Republic Environmental Systems, dat een notering op de Nasdaq-beurs krijgt. Een maand later doet DeGroote een gouden zet : de leiding van het resterende deel van Republic Waste Industries geeft hij in handen van zijn vriend Huizenga, die meteen 27 miljoen dollar (821 miljoen frank) injecteert. DeGroote zelf wordt ondervoorzitter.
Huizenga was beroemd geworden omdat hij van Blockbuster, een kleine videoverhuurketen in Dallas, een miljardenbedrijf had gemaakt. Het nieuws van de komst van Huizenga doet op één dag de koers van Republic Waste Industries, eveneens genoteerd op de Nasdaq, verdubbelen. In totaal steeg de koers van 4 dollar bij Huizenga’s intrede tot meer dan 36 dollar eind vorig jaar. Het aandeel werd door de The Wall Street Journal tot best performer van ’95 uitgeroepen wegens een return van maar liefst 964 %. Een goede vriend is veel waard.
DROMEN.
Huizenga verkort de naam van het bedrijf tot Republic Industries en vermenigvuldigt in een mum van tijd de omvang van het bedrijf. Bij zijn aankomst haalde Republic een omzet van 55 miljoen dollar (1,7 miljard frank) op jaarbasis, in mei van dit jaar was dat al een half miljard dollar (15,2 miljard frank) geworden. Dat doet hij door overnames in de afvalsector, huisbeveiliging en reclame-affichering. Het zijn opnieuw totaal verschillende sectoren, maar gefragmenteerd en dus rijp voor consolidering.
De financiering van die uitbreiding is er één om van te dromen. Tenminste, zo lijkt het. Een overname betaalt Huizenga gewoon met nieuw gecreëerde Republic-aandelen. Die worden in dank aanvaard. Ze zijn immers zeer duur omwille van grenzeloos of blind vertrouwen van de beleggers in Huizenga : eind ’95 bedroeg de koerswinstverhouding van het Republic-aandeel 120. Anders gezegd : beleggers zijn bereid het 120-voud van de winst per aandeel te betalen, omdat ze een enorme opbrengst verwachten. Als Huizenga deze verwachtingen niet zou inlossen, wordt de zeepbel doorgeprikt en kunnen hij en DeGroote hun overnametruc met overgewaardeerde aandelen vergeten.
Dat dreigt nu te gebeuren. Begin juli kondigden Huizenga en DeGroote de overname aan van ADT, een groot bedrijf voor huisbeveiliging en tweedehands wagens, opnieuw compleet verschillende sectoren. Voor die overname zouden ze 130 miljoen nieuwe Republic-aandelen uitgeven het aandeel werd trouwens in juni gesplitst (twee nieuwe aandelen tegen één oud) opdat de lagere prijs nog meer beleggers zou aantrekken). Dat nieuws deed de koers van Republic zakken, een teken dat het welletjes was : hoe meer Republic-aandelen in omloop, hoe kleiner de verwachte winst per aandeel, hoe minder beleggers willen betalen. Sindsdien bleef de Republic-koers zakken, en dus ook de “overnameprijs” voor ADT. Persberichten dat de overname daarom niet zou doorgaan, spreekt Republic tegen.
Merkwaardig is hoe royaal de ADT-aandeelhouders worden betaald voor de overname : voor elk ADT-aandeel krijgen ze 0,93 nieuwe Republic-aandelen. Op het ogenblik van de aankondiging van de overname kwam dat overeen met 27 dollar voor een ADT-aandeel. Op datzelfde ogenblik bedroeg de koers van het ADT-aandeel op de beurs in Wall Street slechts 19 dollar.
De gulheid van Huizenga en DeGroote heeft verklaringen. ADT is het grootste huisbeveiligingsbedrijf in de VS en zou uitstekend aansluiten bij nieuwe plannen van het tweetal in de sector van tweedehands wagens. Bovendien is ADT, met een omzet van 1,5 miljard dollar (45,6 miljard frank) vorig jaar, veel groter dan Republic.
En er is opnieuw vriendschap mee gemoeid. ADT is opgebouwd door zijn huidige chief executive officer en voorzitter Michael Ashcroft, al jaren een goede kameraad van Huizenga en DeGroote. In ’89 kocht Laidlaw, toen nog geleid door DeGroote, 28 % in ADT. Na het vertrek van DeGroote verkocht Laidlaw zijn participatie in ADT, omwille van een conflict met Ashcroft die, zoals DeGroote zelf zegt, “een beetje een rebel is, bij gebrek aan andere woorden.” Laidlaw verkocht zijn ADT-participatie in twee schijven. De tweede schijf ging dit jaar nog de deur uit tegen nauwelijks 14,8 dollar per aandeel, terwijl iets later zoals gezegd Huizenga en DeGroote 27 dollar boden. Nochtans, zo merkten analisten in de pers op, was de waarde van ADT niet in dezelfde mate gestegen.
Het bedrijf dat de ADT-participatie kocht, Western Resources, gaat niet akkoord met de overname door Republic, maar DeGroote is er gerust in. “Dan moet Western Resources maar een hogere prijs bieden dan wij. Maar dat zal Western niet kunnen.”
STUNT.
ADT heeft twintig ateliers om auto’s op te knappen en 29 veilingen voor tweedehands wagens, en sluit daarom ideaal aan bij AutoNation, een andere overnamekandidaat op het lijstje van Republic. AutoNation moet een keten worden van superstores die elk minstens duizend tweedehands wagens van gegarandeerde kwaliteit aanbieden.
Huizenga en DeGroote willen hier hun aloude consolideringsrecept toepassen. “Tweedehands wagens vormen de meest gefragmenteerde sector die ik ken : duizenden kleine verkopertjes met bedenkelijke faam,” zegt DeGroote. “Door ons groot volume zullen onze prijzen hen weg concurreren.”
Door de revolutie in de Japanse auto-industrie en de reactie van de Amerikaanse producenten daarop zijn auto’s tegenwoordig veel beter en gaan dus langer mee, volgens DeGroote. “Nieuwe wagens werden duurder, terwijl het inkomen van het gemiddelde gezin daalde. Voor die mensen wordt een wagen van AutoNation een betrouwbaar en betaalbaar alternatief.”
Met AutoNation wil Huizenga zijn Blockbuster-stunt herhalen. Tegen eind ’97 moeten er al zeventien superstores open zijn en moet AutoNation een omzet halen van 1 miljard dollar (30,4 miljard frank). DeGroote twijfelt er niet aan dat AutoNation tegen 2000 in de VS alleen jaarlijks voor 10 miljard dollar (304 miljard frank) aan wagens zal verkopen.
Op dit ogenblik is AutoNation weinig meer dan een testwinkel, een computersysteem en wat vastgoed. Het startkapitaal bedraagt 52 miljoen dollar (1,6 miljard frank), gefinancierd door onder andere… Huizenga. Een comité van onafhankelijke Republic-bestuurders beveelde de overname echter aan. Voorzitter van dat comité was… DeGroote. Opmerkelijk is opnieuw de royale overnameprijs. De AutoNation-aandeelhouders krijgen 8,7 miljoen nieuwe Republic-aandelen die, op het ogenblik van de aankondiging van de overname, 250 miljoen dollar (7,6 miljard frank) waard waren. Niet slecht voor iets dat weinig meer is dan een concept. De Republic-aandeelhouders keurden de overname nog niet goed.
VERTROUWD.
Met zijn probleemkind in de sector van het gevaarlijk afval, Republic Environmental Systems, wist DeGroote eerst niet wat aanvangen. “Ik kon geen andere bedrijven overnemen,” zegt hij, “omdat zowat iedereen in die sector bankroet is, behalve Republic Environmental, omdat ik er genoeg geld in stak. De markt schrompelt ineen : bedrijven produceren steeds minder gevaarlijk afval omwille van de hoge kost om er vanaf te geraken en de strengere reglementen.” De omzet van Republic Environmental daalde van omgerekend 767 miljoen frank in de eerste helft van ’95 naar 480 miljoen frank in dezelfde periode van ’96. De nettowinst, die in de eerste jaarhelft van ’95 36,5 miljoen frank bedroeg, sloeg om in een nettoverlies van 7,7 miljoen frank in de eerste jaarhelft van ’96.
DeGroote vond een uitweg in een fusie met een verzekeringsmaatschappij uit Ohio, Century Surety Group, die in ’95 een omzet haalde van omgerekend 946 miljoen frank. Century is gespecialiseerd in het verzekeren van gevaarlijke activiteiten zoals het opruimen van gevaarlijk afval, iets waaraan weinig verzekeraars zich wagen. Volgens het vertrouwde procédé wordt de moedermaatschappij van Century, Alliance Holdings, betaald met nieuwe Republic Environmental-aandelen.
Het nieuws dat Huizenga zou investeren in de fusie, deed de koers van het Republic Environmental-aandeel onmiddellijk verdubbelen, een al even vertrouwd fenomeen. Vóór de aankondiging in mei hing de koers op 4,6 dollar, in juni was dat al 35,8 dollar. Huizenga zal nochtans geen enkele functie uitoefenen in het fusiebedrijf. Huizenga en DeGroote brengen elk omgerekend 160 miljoen frank in en hebben elk warrants om voor 585 miljoen frank aandelen te kopen.
Al bij al lijkt de tweede carrière van DeGroote nog goed uit te draaien. Wat is zijn succesformule ? “Vastberadenheid en volharding,” antwoordt hij. “Hoe harder ik werkte, hoe meer geluk ik had.” Het geluk om de juiste vrienden te hebben ?
JOZEF VANGELDER
WAYNE HUIZENGA (L.) (REPUBLIC INDUSTRIES), HIER SAMEN MET JOE PESCI, EDDY MURPHY EN SHERRY LANSING Miljardair Michael DeGroote kende op het juiste ogenblik de juiste vrienden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier