Onafhankelijk van Silicon Valley

De recessie zal de Europese technologiesector waarschijnlijk niet opnieuw decimeren.

In juni 2021 waardeerden beleggers Klarna, een Europese start-up en pionier van ‘nu kopen, later betalen’, nog op 44,5 miljard euro. Dat maakte het bedrijf tot de grootste unicorn van Europa, een start-up in privéhanden die meer waard dan 1 miljard dollar is. Maar toen Klarna in juli 2022 nog eens 775 miljoen euro ophaalde, was de waardering teruggelopen tot 6,6 miljard euro. Die scherpe daling deed sommigen denken aan de periode na de dotcombubbel begin deze eeuw. Maar tot nu lijkt Klarna meer de uitzondering dan de regel te zijn. De investeringen in Europese start-ups houden stand en bedragen in de eerste helft van 2022 bijna 57 miljard euro, volgens het databureau Dealroom. Dat is slechts 1 miljard minder dan in dezelfde periode het jaar ervoor. Maar in 2023 zal blijken of het Europese ecosysteem voor start-ups echt robuuster is.

2021 was een boerenjaar voor Europese start-ups, zelfs naar waanzinnige wereldnormen gemeten. Voor het eerst overtroffen de durfkapitaalinvesteringen op het continent de 100 miljard euro, volgens het databureau PitchBook. De waarderingen namen een vlucht, die veel nieuwe Europese unicorns creëerde. Begin oktober 2022 waren er 159, of 13 procent van het totaal (zie grafiek Vliegende paarden).

Het gaat voor het merendeel niet om gevestigde namen, maar hun invloed in hun sectoren groeit. Celonis (waarde: 12,6 miljard euro) helpt ondernemingen hun bedrijfsprocessen te verbeteren, Personio (8,2 miljard) beheert de human resources voor kmo’s, en Northvolt (11,6 miljard) is een snel groeiende producent van lithium-ionbatterijen.

De kwaliteit en de context van het Europese ecosysteem voor start-ups zijn ook veranderd. Het heeft onder meer geprofiteerd van de snelle groei van cloudcomputing. Voordat het mogelijk werd allerlei computerdiensten via het internet te verlenen, neigden de grote softwarebedrijven ertoe zich te verzamelen in enkele centra, bijvoorbeeld in Silicon Valley. Nu computerkracht overal vrij verkrijgbaar is, doet de locatie er minder toe.

Start-upeilanden

Nog belangrijker is dat Europese ondernemers meer ervaring hebben. Mosaic Ventures, een durfkapitaalbedrijf in Londen, zegt dat twee op de drie oprichters meer dan één start-up in hun bezit hebben. Kapitaal wordt opgehaald en teruggesluisd naar de sector. Europese durfkapitaalfirma’s hebben in de eerste helft van 2022 een record van 19,4 miljard euro opgehaald, volgens Dealroom. Een groot deel was afkomstig van investeerders die geld verdiend hadden als oprichters. Het ecosysteem begint zichzelf te voeden, waarbij succes succes genereert. Dat betekent allerminst dat de Europese start-upwereld immuun is voor een aanhoudende technologierecessie. Maar ze is beter dan vroeger beschermd tegen wat elders in de wereld gebeurt. Ook andere regionale ecosystemen veranderen steeds meer in zelfstandige start-upeilanden, onafhankelijk van de moeder aller ecosystemen, Silicon Valley.