‘Omega Pharma kan iets voor Bayer zijn’

De farmareus Bayer heeft onlangs zijn divisie voorschriftvrije geneesmiddelen (OTC) fors versterkt met de overname van de OTC-tak van MSD. Ook Omega Pharma zou niet misstaan bij Bayer, vindt Werner De Prins, de topman van Bayer HealthCare Benelux.

Over-the-counter- of OTC-producten — geneesmiddelen en verzorgingsproducten die zonder doktersvoorschrift worden verkocht — zijn nooit hotter geweest als vandaag. Nadat de farmareuzen Novartis en GSK hun OTC-divisies in april in een joint venture hadden gegoten, nam Bayer de OTC-afdeling van MSD voor ruim 10 miljard euro over (MSD heet in de Verenigde Staten en Canada Merck). In het zog van die deals zette ook Omega Pharma van Marc Coucke en de durfkapitaalgroep Waterland zichzelf in de etalage. En dat allemaal terwijl farmabedrijven hun OTC-producten nog niet zo lang geleden liever kwijt dan rijk leken te zijn.

Wat maakt OTC plots zo gewild? Farmaveteraan Werner De Prins heeft er een duidelijke opinie over. Hij werkte in Turkije, Frankrijk en Duitsland, voordat hij eind 2011 alle farma-activiteiten van Bayer in België en Nederland onder zijn hoede kreeg — gaande van innovatieve medicijnen, diergeneesmiddelen, toestellen voor diabetes en radiologie tot OTC.

Verbaast het u dat Omega Pharma te koop staat?

WERNER DE PRINS. “Vijf of zes jaar geleden had me dat niet verbaasd. Nu verbaast het me toch een beetje, omdat Omega Pharma aan een sterke groei bezig is — niet alleen in de Benelux, maar ook in Frankrijk en in het Oostblok, waar heel wat werd geïnvesteerd. Omdat het in die investeringsgolf zit, had ik niet verwacht dat Coucke net nu het bedrijf van de hand zou willen doen.”

Bayer is daar wel mee verantwoordelijk voor. Jullie hebben voor maar liefst 10 miljard euro de OTC-producten van Merck overgenomen. Blijkbaar ruikt Omega Pharma daardoor grof geld.

DE PRINS. “De innovatie begint af te zwakken. Dat brengt een concentratiebeweging op gang — niet alleen in OTC, maar ook in de andere segmenten van de farmasector. Ik had dat al voorspeld, maar die golf zwelt nu pas echt aan en ze zal zich verder uitbreiden. Er zijn wereldwijd nog altijd 150 à 200 farmabedrijven. Uiteindelijk zullen er maar 20 à 25 overblijven.”

Maar we hadden het over de oorzaak: plots wordt met miljarden gegoocheld. Dat doet Coucke en Waterland watertanden.

DE PRINS. “Wij waren niet eerst. Enkele weken eerder kondigden Novartis en GSK hun joint venture aan, waardoor ze wereldwijd het nummer één in de OTC-markt zijn geworden. Wij zijn nu het nummer twee, maar we zijn wel de grootste in de Verenigde Staten.”

Is de timing goed?

DE PRINS. “In een concentratiegolf krijg je meer geld voor je waar. En investeringsmaatschappijen zoals Waterland zijn niet blind. Die zijn in OTC gestapt om waarde te creëren voor zichzelf.”

Zou Omega Pharma bij jullie passen?

DE PRINS. “Ik dacht meteen: dat zou iets kunnen zijn voor Bayer. Doodeenvoudig omdat Omega Pharma sterk staat in Europa, en dan vooral in de Benelux en in Frankrijk. Als wij echt het nummer één willen zijn, is Omega Pharma een aantrekkelijke overnamekandidaat. Maar de overnamestrategie van Bayer is complex, er spelen veel elementen mee. Op dit ogenblik is dat pure speculatie.”

In de goede tijden voor farma werd bijna minachtend neergekeken op OTC. Bij Bayer ook?

DE PRINS. “Wij hebben OTC nooit afgestoten. Er is natuurlijk een goed strategisch inzicht nodig, maar ook wat geluk, want er is inderdaad aan gedacht. Maar Bayer heeft ervoor gekozen actief te zijn in healthcare in de brede zin van het woord. En nu blijkt dat dat een zeer goede strategie was en is, om de doodeenvoudige reden dat in heel wat landen veel druk staat op de gezondheidszorg om OTC-producten te pushen. Zo wordt de overheid ontlast, omdat ze niet voortdurend remgeld moet betalen.”

Bayer heeft voor de overname van de tak consumercare van MSD wel diep in de zakken moeten tasten.

DE PRINS. “Het was een vrij dure overname, maar er zit onwaarschijnlijk veel potentieel in de portfolio van MSD. We worden het nummer één in de Verenigde Staten, de grootste markt ter wereld. MSD had zijn OTC ook al sterk uitgebouwd in China. Dus ook daar krijgen we een superattractieve positie, net als in Latijns-Amerika. Trouwens, als je echt sterk wilt groeien in OTC, moet je wel kiezen voor externe groei. Je neemt merken over.”

Helt de balans bij Bayer Healthcare over van innovatieve medicijnen naar OTC?

DE PRINS. “Het is een combinatie van de twee. Economische crisissen hebben trouwens aangetoond dat diversificatie een belangrijke verdediging is. Bedrijven die gefocust waren, hadden het veel moeilijker. Bayer heeft nog twee andere divisies, de chemiepoot MaterialScience (BMS) en CropScience (plantenbescherming en insectenbestrijding, nvdr.).

“Chemie heeft een dreun gekregen. BMS is een belangrijke leverancier van isolatiemateriaal voor huizen, en de bouw ging fors naar beneden. Het is ook een grote leverancier voor de auto-industrie, en ook die sector is dramatisch gedaald. Maar we hebben dat allemaal kunnen compenseren met CropScience en HealthCare. Sinds begin dit jaar is er een heropleving in de chemie.”

Allemaal goed en wel, maar er loopt al lang een gerucht dat BMS mogelijk wordt verkocht.

DE PRINS. “Ik zat onlangs samen met een lid van de raad van bestuur. Hij kelderde dat gerucht. We zien ook dat BMS weer aan de beterhand is. Het is een belangrijke cashmachine. Dankzij die cash kon Bayer Schering overnemen in 2006. Het enige wat je niet mag verwachten, is dat BMS dezelfde rendabiliteit heeft als CropScience of HealthCare. Het ideale businessmodel — heel hoge rendabiliteit en geen risico — bestaat niet. Hoge rendabiliteit hangt samen met een hoog risico. BMS is minder risicovol dan CropScience of HealthCare. Bovendien, welk chemiebedrijf is momenteel in staat BMS over te nemen? Er zullen niet veel kandidaten rondlopen. En als alleen HealthCare en CropScience overblijven, vergroot misschien de kans dat Bayer zelf wordt opgeslorpt.”

Wat zijn uw grootste uitdagingen?

DE PRINS. “Access to market, je product terugbetaald krijgen en dat zo houden. In België is dat een onwaarschijnlijke uitdaging. Je product door de autoriteiten als innovatief laten erkennen, is supermoeilijk. In Duitsland kraait er geen haan naar dat geneesmiddelen duur zijn. Nochtans zijn de prijzen er 10 tot 20 procent hoger dan in België. En waarom kraait er in Duitsland geen haan naar? Omdat die economie draait. Hier draait die nog een beetje, omdat we economisch zo afhankelijk zijn van Duitsland.

“Als er ooit iets gebeurt met Duitsland, is dat pas echt een drama voor België. Onze politici zorgen er dus het beste eerst voor dat onze economie draait. Wat maakt de kostprijs van terugbetaalde medicijnen dan nog uit? We spreken over 10 à 11 procent van het totale gezondheidszorgbudget.”

Ondanks die moeilijkheden bent u hier toch maar mooi actief.

DE PRINS. “Ik ga niet ontkennen dat de Belgische markt nog altijd een zeer belangrijke markt is voor een farmabedrijf. Al is die aantrekkelijkheid aan het afnemen. Als in Duitsland een product Europees is goedgekeurd, is het product bij wijze van spreken twee weken later al ter beschikking van de patiënt. Hier ben je op zijn minst een jaar bezig met de procedure.”

Hoe komt het dat die versnelling van de terugbetaling er maar niet komt?

DE PRINS. “Het probleem is de kortetermijnstrategie bij veel partijen. We moeten eindelijk eens rond de tafel zitten met alle partners — dus ook met geneesheren, ziekenhuizen, apothekers, grossisten enzovoort — om een langetermijnvisie te ontwikkelen en te komen tot een consistent model dat voor iedereen aanvaardbaar is. Het meest wenselijk zou zijn dat de overheid, en met name het Riziv, daarin de leidende rol speelt.”

BERT LAUWERS, FOTOGRAFIE KRIS VAN EXEL

“Er zijn wereldwijd nog altijd 150 à 200 farmabedrijven. Uiteindelijk zullen er maar 20 à 25 overblijven”

“Als Bayer echt het nummer één wil zijn, is Omega Pharma een aantrekkelijke overnamekandidaat”

“Als er ooit iets gebeurt met Duitsland, is dat pas echt een drama voor België”