NOG EEN LANGE WEG NAAR ECHTE BRUSSELSE SMART CITY

In Brussel hebben zowel de negentien gemeenten als het gewest en de federale overheid smartcitybevoegdheden. De samenwerking tussen de diensten verloopt stroef. Zo zal de stad niet snel een smart city worden.

In een smart city verbeteren de levenskwaliteit en de informatievoorziening doordat nieuwe digitale toepassingen de overheid en de burgers ondersteunen. Brussel zit niet in het koppeloton van Europese smart cities als Amsterdam, Londen, Barcelona en Helsinki. Pieter Ballon, directeur van iMinds en hoogleraar aan de VUB, vertelt over de Zuid-Koreaanse stad Songdo, ‘s werelds eerste volledige smart city. In 2007 kwamen de Zuid-Koreanen inspiratie opdoen in Brussel. Ze wilden Songdo vol zetten met digitale informatieborden, maar de Belgen overtuigden hen dat de toekomst in gsm-applicaties zat. “Zij hebben sindsdien een stad voor 200.000 inwoners gebouwd, waar wij nu op studiereis gaan”, merkt Ballon op.

Pieter Ballon, die op 3 mei de titel van Brusselse Smart City Ambassador kreeg, bracht dit jaar het boek Smart Cities uit. In zijn definitie van een smart city valt op dat het woord ‘stad’ ontbreekt. “Het gaat om een plaats waar veel mensen dicht bij elkaar wonen en zo een verhoogde interactie met elkaar hebben”, zegt Ballon. “Dat hoeft dus niet samen te vallen met de bestuurlijke eenheid van een stad met een burgemeester aan het hoofd.” Zeker in Brussel, waar negentien burgemeesters de scepter zwaaien. Ballon ziet het Brussels Gewest samen met Vlaanderen als één verstedelijkt gebied met gemeenschappelijke problemen als mobiliteit en veiligheid.

Technologie laat zich niet tegenhouden door bestuurlijke grenzen, maar het lappendeken is wel een obstakel voor de praktische implementatie van de smart city. Politici in de stad en het gewest steken elkaar de loef af om zich te profileren in die mediagenieke materie. Zo beschikt zowel de stad Brussel als het Hoofdstedelijk Gewest over een smartcitymanager, een opendataportaal en een netwerk met gratis wifi-hotspots (met verschillend wachtwoord).

“We moeten niet wachten op een staatshervorming om vooruit te gaan”, pleit Ballon. De app Fix My Street van Brussel Mobiliteit, die in december een Smart City Award ontving van de technologiefederatie Agoria, geeft volgens hem het goede voorbeeld. Burgers kunnen een defect in de openbare ruimte melden, van een slecht wegdek tot kapotte verkeerslichten of stadsmeubilair. Via geolocalisatie komt de vraag automatisch bij de bevoegde overheid terecht.”

Inhaalbeweging

Maar Brussel heeft nog een lange weg af te leggen. Eind 2015 rangschikte Agoria de hoofdstad pas zeventiende in de lijst met Belgische smart cities. Brussel eindigde met 37 punten ver achter de winnaar Hasselt (85 punten), maar bleef toch nipt Antwerpen voor. “In steden als Gent, Genk of Mechelen staat digitaal al langer bovenaan op de agenda. Sinds enkele maanden lijken ook Brussel en Antwerpen een inhaalbeweging te hebben ingezet”, vertelt Ballon.

De aanslagen in Brussel op 22 maart zorgden voor een versnelde uitrol van een ander belangrijk project: het videoplatform, een initiatief van staatssecretaris voor Digitalisering Bianca Debaets (CD&V). Er moeten beelden van de zes Brusselse politiezones, de MIVB en Brussel Mobiliteit op aangesloten worden. Eind april kocht de Brusselse regering bovendien 1000 slimme ANPR-camera’s. Die kunnen dienen voor trajectcontroles, nummerplaatherkenning of de opsporing van voertuigen.

SIMON VAN DORPE