‘Nieuwste economie’ swingt in Werchter

Wordt Herman Schueremans de Manager van het Jaar 2003? Hij mag in de kandidatenlijst in december. In het dorpse Werchter swingde voor de dertigste maal veel talent en veel volk op de graszoden.

Het is wennen voor de babyboomgeneratie, de vijftigplussers die zwoegend en zwetend de ondernemingen van de chemie, het hout, de bouw en het metaal recht houden. De explosie van festivals en zomerlol lijkt voor de babyboomers een bijkomstigheid. Vlaanderen telt 300 festivals en het einde is niet nabij. Wij de vijftig is gepasseerd, de baas is van de welvaartmachines van Vlaanderen en is opgevoed met het beginsel in het zweet uws aanschijns zult gij uw brood verdienen ziet zomerfeesten, dancings, games, spektakelmusea, citytrips, restaurantbezoek als rafels en lolbroekerij. De economische zwaartekracht zou daar ontbreken.

Over vrolijk gehannes was er in de vraag- en aanbodbijbeltjes van gisteren geen paragraaf. De 65.000 bezoekers van Rock Werchter die op vier dagen een omzet voor Schueremans en zijn Amerikaanse broodheer, Clear Channel Communications, opstapelen van rond 200 euro per kop, dus 1.300.000 euro of ruim 50 miljoen oude frank, zijn de infanteristen van de nieuwste economie. Deze instant-KMO doet beter dan veel leden van Voka (VEV), Unizo en Agoria.

De namen Björk, Metallica, Radiohead, Ozark Henry en Cypress Hill moeten beleggers van vandaag, kennisstrategen, ministers van Economie, doctorandussen met een paper over ‘duurzaam ondernemen’ op de tong hebben. Niet om erover te kletsen met hun kids, wel om te begrijpen waar de economie in 2020 staat.

De flarden van de nieuwe economie hangen in de struiken van een slagveld. De nieuwste economie maakt gebruik van de restanten van de nieuwe economie en bezet in Europa en de Verenigde Staten een groeiend deel van het bruto binnenlands product. De afbraak van productiejobs wordt opgevangen door dienstenbanen. Niks nieuws? Toch. Binnen die dienstenbanen kantelt de vraag van bijvoorbeeld jobs in financiële diensten naar jobs in de lol-economie.

In Flanders Fields in Ieper is sedert zeven jaar het prototype van een museum voor de massa. Interactiviteit, rook, vuur, tentzeilen die ruiken naar de IJzermodder evoceren de Grote Oorlog. Jaarlijks lozen Britse autocars tienduizenden bezoekers aan de Lakenhalle. Licentiaten in de geschiedenis, de kunstgeschiedenis, de filosofie, de moraal, de Latijnse letteren vinden dat volkse nieuw-museale gedoe godgeklaagd. Hoe kan een herdenking van een volkerenslag de allures krijgen van een gruwelkabinet voor Jan met de pet?

Belangrijk hier is de vaststelling dat In Flanders Fields een bedrijf is van de nieuwste economie. Zowel bij de exploitatie als bij de creatie. In Flanders Fields werd onder meer verwezenlijkt door Events, een Londense equipe van zeventig lui – scenaristen, architecten, programmatuurschrijvers, regisseurs, dramaturgen – en is er eentje van een groeiende branche van pretmuseummakers.

Popster Sheryl Crow zingt ‘All I wanna do is have some fun’. Ethisch is anders, heroïsch is anders, traditioneel is in dit tranendal anders. Feit wordt, en de cijfers staan in Amerikaanse studies, dat 8,5 % van de consumentenbestedingen nu al gaat naar entertainment, een percentage dat snel hoger zal klimmen dan de uitgaven voor gezondheidszorg, huisinrichting, dagelijks eten en drinken.

Brood en spelen? Noem het wetenschappelijker hedonomics. Het hedonisme (foei, genotzucht) wordt een spil van de economie.

Frans Crols