Paus Franciscus betuigde vorige maand voor het eerst zijn steun aan een samenlevingscontract voor homoseksuele koppels. Dat is een groot verschil met zijn voorgangers. Zo was Johannes Paulus II was een scherpe criticus van homoseksuele samenlevingsvormen. Hij zag enkel heil in het klassieke huwelijk met een man en een vrouw. Vaticanologen zien in het standpunt van paus Franciscus een breuk met het verleden, ook al verklaarde hij Johannes Paulus in 2014 heilig. Maar wie de beelden van die plechtigheid bekijkt, merkt dat Franciscus geen opgewekte indruk maakt. Johannes Paulus II wordt door veel katholieken op handen gedragen, maar zijn pontificaat van 1978 tot 2005 krijgt steeds meer kritiek. Dat is ook de teneur van het boek van de Franse journalisten Christine Pedotti en Anthony Favier.
Daarin wijzen ze op de realisaties van de kerkvader. Met zijn wereldreizen en massa-events, zoals de Wereldjongerendagen, zette hij de katholieke kerk internationaal weer op de kaart. De bijdrage van de Pool tot de val van het communisme dwingt respect af, net als zijn verzoening met de joden, die eeuwenlang het slachtoffer waren van religieus antisemitisme. Johannes Paulus II zag zich als de paus van de ‘nieuwe evangelisatie’, die de katholieken ertoe moest aanzetten kordater uit te komen voor hun geloof.
Maar hij was ook een paus die weinig marge toeliet bij de interpretatie van de kerkelijke leer. Na het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) begonnen progressieve krachten zich te roeren in de kerk. In Zuid-Amerika had de bevrijdingstheologie succes, die het christendom verzoende met een linkse sociaal-economische maatschappijvisie. Johannes Paulus veroordeelde die stroming scherp en schorste priesters en theologen die er deel van uitmaakten.
Johannes Paulus II was ook blind voor het seksueel misbruik in de kerk. Zo liep hij hoog op met de Mexicaanse priester Marcial Maciel, de leider van de Legionairs van Christus, die met zijn beweging het aantal priesterwijdingen sterk deed toenemen en overal ter wereld katholieke scholen opende. Maciel bleek seminaristen seksueel te misbruiken en hij was een oplichter en een drugsverslaafde. Dat belette niet dat Maciel in 2004 in Rome werd gehuldigd. Alle kardinalen waren daarbij aanwezig, behalve Josef Ratzinger. Nadat die was verkozen tot paus Benedictus XVI, zette hij Maciel af.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier