‘Niet alle eieren liggen in één mand’

Met activiteiten in het toerisme, de bouw en de projectontwikkeling mag de familiale groep Lamy uit Verviers een klein imperium heten. Na de bouw van vijf vakantiedorpen in Zuid-Frankrijk heeft de groep nu voor het eerst geïnvesteerd in de toeristische infrastructuur in eigen land.

Een selfmade ondernemer, zoals ze niet meer gemaakt worden”, beschrijft Jordane Lamy zijn overleden vader José Lamy. “Hij heeft alles al doende geleerd. Hij had een goed technisch inzicht en ontwikkelde al snel zijn commercieel talent.”

José Lamy, de oprichter van de Groep Lamy, begon zijn carrière in Afrika met de bouw van scholen en ziekenhuizen, als onderaannemer voor grote bouwfirma’s. Zijn vakanties bracht hij door in de vakantiedorpen van Club Med. Na een ontmoeting met de oprichters van Club Med zag hij een businessmodel in de combinatie van vastgoed en toerisme. In de jaren negentig begon hij met de bouw van een eerste vakantiedorp met 870 woningen, in de Languedoc-Roussillon: Les Tamaris in Portiragnes-Plages. “Zuid-Frankrijk was ideaal voor het weer, er was geen taalbarrière en Belgen zijn altijd al dol geweest op de regio”, zegt Jordane Lamy. Daarna volgden nog vier toeristische residenties in de Languedoc- Rousillon en de Provence-Alpes-Côte d’Azur, samen goed voor 2500 vakantiewoningen.

Anders dan Club Med bood Lamy de huizen niet alleen te huur, maar ook te koop aan particulieren aan. “Onze formule is dezelfde als die van Pierre et Vacances, maar op kleinere schaal”, zegt Jordane Lamy. Het concept sloeg meteen aan.

De kopers zijn vooral Belgische toeristen die verliefd geworden zijn op hun vakantiebestemming. De tweede verblijven zijn budgettair vrij toegankelijk en bovendien kan Lamy de kopers een voordelige fiscale regeling aanbieden, dankzij het Franse para-hôtelier-regime. Dat houdt in dat kopers het verhuur en het onderhoud van hun buitenverblijf voor minstens twintig jaar overlaten aan Lamy. In ruil betalen ze geen btw op de aankoop. “Mensen zijn wel degelijk eigenaar van het huis”, verduidelijkt Jordane Lamy. “Na twintig jaar staat het hen vrij ermee te doen wat ze willen.”

Voor de vakantieverhuur werkt Lamy met touroperators. “80 procent van de omzet komt uit vakantieverhuur via touroperators. We werken ook met internetspelers zoals Booking.com. Maar het aandeel klanten dat rechtstreeks bij ons boekt — bij de touroperator van de groep, L’Ami Soleil — neemt jaarlijks toe.” Minstens de helft van de toeristen komt uit België, zowel Vlamingen als Walen.

Het vet is eraf

Na een paar succesvolle decennia volgde een dip in de periode 2009-2010, omdat mogelijke klanten moeilijker een lening konden afsluiten. “Nu zien we dat potentiële klanten zich vooraf beter informeren. Ze doen al navraag bij de bank voordat ze naar ons komen. Dat vertaalt zich in een stabiel omzetcijfer voor een lager volume aan contacten, en dus een betere rentabiliteit.”

Toch lijkt het vet van de Franse vakantievastgoedmarkt. Door een overaanbod is de druk op de prijzen groot. Bovendien wordt het, vooral aan de Franse kusten waar de Belgen zo graag vertoeven, steeds moeilijker een bouwvergunning vast te krijgen. De kusten raken stilaan volgebouwd, en de strenge Franse loi littoral beschermt de zee tegen overexploitatie. “We blijven investeren in Frankrijk, maar dan vooral bij de meren in de bergen, dicht bij de skipistes.”

De groep kijkt dus uit naar andere markten. De Spaanse bijvoorbeeld. “De vastgoedmarkt begint daar opnieuw aan te trekken”, zegt Jordane Lamy. “Zelf bouwen, of bestaande projecten overnemen — zolang we er onze eigen touch aan kunnen geven, is alles mogelijk. Een andere optie is de Dominicaanse Republiek, een markt die we kennen omdat een van mijn broers daar soortgelijke activiteiten heeft opgestart, los van de Groep Lamy.”

Steun van Waals Gewest

De opvallendste nieuwe stap van de groep is de eerste toeristische investering in eigen land. Op de grens tussen de provincies Namen en Henegouwen opende Lamy dit voorjaar het Golden Lakes Village, op een domein van twintig hectare, aan de oevers van het meer van La Plate Taille. Het maakt deel uit van het vakantiegebied Les Lacs de l’Eau d’Heure, een merengebied dat ontstond na de bouw van een grote stuwdam in de jaren tachtig, en dat sinds eind jaren negentig wordt gepromoot met de steun van Europa en het Waals Gewest. Lamy won de Europese aanbesteding die in 2008 werd uitgeschreven. “Dat heeft te maken met onze drievoudige competentie: wij hebben ervaring in de bouw, als promotor en als exploitant. Dat hebben we in Frankrijk bewezen.”

Ondertussen zijn honderd van de tweehonderd geplande vakantievilla’s in gebruik genomen. Het gaat om lage- energiewoningen, gebouwd met lokaal Ardens hout en volgens de strengste milieunormen. Met prijzen vanaf 154.000 euro mikt Lamy op het hogere marktsegment. “De villa’s zijn groter en luxueuzer dan de woningen waarmee mijn vader is begonnen. De klanten zijn veeleisender geworden, door op reis te gaan naar landen waar arbeid goedkoop is en waar je voor weinig geld een vijfsterrenhotel kunt boeken. Het is een tendens die iedereen in de toeristische sector zal bevestigen: vroeger waren toeristen tevreden met het strand en de zon. Nu moet je meer comfort kunnen bieden dan ze thuis hebben, moet je allerlei activiteiten organiseren en moet er overal wifi zijn.” (lacht)

Behalve vakantiewoningen bouwt Lamy op de oevers van een van de meren ook een hotel en een centrum voor seminars. “Er is te weinig infrastructuur voor bedrijfsevenementen en incentives in de regio, terwijl het potentieel er is. Onlangs is Volvo hier zijn vrachtwagens komen testen”, zegt Lamy.

Jordane Lamy zegt onder de indruk te zijn van de nieuwe Waalse dynamiek. “Wij zouden de investering nooit hebben gedaan zonder de steun van het Waals Gewest en Europa. Zij maakten fondsen vrij voor de bouw van het centrum, maar doorslaggevender was dat zij zorgden voor de noodzakelijke toeristische infrastructuur op de site. Als wij op een nieuwe locatie toekomen in Frankrijk, moeten we beginnen met investeringen in stranden, zwembaden, wegen, wandelpaden enzovoort. Hier is dat niet het geval. Maar het risico is hier veel groter, alleen al door het onvoorspelbare klimaat.”

Evenwicht

Groep Lamy blijft zoeken naar nieuwe producten. “We kijken nu naar campings. Dat is een interessante markt, nu kamperen een hogere standing heeft gekregen en zich niet meer beperkt tot een gewone tent. Wij investeerden al in 150 chalets van 40 vierkante meter op twee Franse sites en zijn volop op zoek naar bijkomende locaties. De chalets worden geprefabriceerd in België, in onze fabriek in Nessonvaux. Ze worden gemonteerd op een vrachtwagen geladen en moeten ter plaatse enkel worden aangesloten op de waterleiding en het energienet. We verkopen de chalets aan eigenaars, voor wie wij ze verhuren aan toeristen. Naast het familiale toerisme leggen we ons sinds kort ook toe op het zakentoerisme, ook in Frankrijk.”

De toeristische activiteiten vertegenwoordigen het grootste deel van de omzet van Lamy, maar de groep is ook actief in de markt van de eerste verblijven in België, als vastgoedontwikkelaar en als bouwbedrijf. “We streven altijd naar een evenwicht tussen onze bedrijfspoten. Niet alle eieren in één mand leggen, het is een voorzichtigheid die we van onze vader hebben geërfd.”

José Lamy kocht destijds een groot aantal gronden op in de provincie Luik. “Zo’n 130 hectare, voldoende om duizenden huizen op te bouwen. Dat zijn niet allemaal bouwgronden, maar ze zouden het kunnen worden. Maar dat is niet meer zo gemakkelijk als in vaders beginperiode. De politici zijn moeilijker te overtuigen, en de lokale bewoners zien de grote projecten niet graag komen. Het komt erop aan iedereen mee te krijgen. Daarom organiseren wij altijd publieke presentaties, luisteren we naar de bezorgdheden van de buren en proberen we die weg te nemen. Op die manier zal een aantal dossiers binnenkort gedeblokkeerd raken. We hebben mooie projecten lopen, onder meer de bouw van 200 eengezinswoningen in de regio van Verviers.”

Omdat het steeds moeilijker wordt bouwvergunningen te krijgen voor nieuwbouw, focust Lamy Construction sinds kort op renovatie. “We onderhandelen volop over een groot overheidsgebouw in de provincie Luik. Als alles volgens plan loopt, kunnen onze renovatieactiviteiten op korte termijn zorgen voor een omzetstijging van 30 procent voor Lamy Conctruction.”

Vlakke structuur

Jordane is pas 27 en werkt sinds 2009 in het familiebedrijf. “Ik ben erin opgegroeid en ging al vroeg mee naar de werven. Elders werken was nooit een optie. Ik ben begonnen in de verkoopafdeling, maar na de dood van mijn vader in 2010 nam ik samen met mijn broer Joan en mijn moeder de leiding van het bedrijf over. Makkelijk was dat niet, vooral niet omdat twee jaar later mijn oudste broer Michel is omgekomen bij een helikoptercrash. Hij was verantwoordelijk voor alle activiteiten in Zuid-Frankrijk. Gelukkig hebben we bekwame en loyale medewerkers die al jarenlang bij ons werken. We hebben een vlakke structuur waarin alles met iedereen bespreekbaar is, en dat willen we ook zo houden. Hier werken nu een honderdtal mensen, een bedrijf op mensenmaat. Om dat zo te houden moeten we vooral niet te veel groeien”, zegt Jordane Lamy.

Alle aandelen van de groep zijn nog altijd in handen van de familie. De grote investeringen worden gefinancierd met eigen middelen of met bankleningen. “We zijn een solide bedrijf en onderhouden prima relaties met onze huisbank.”

Het valt op dat het bedrijf, net als veel andere familiebedrijven, altijd vrij discreet is geweest. “Pour vivre heureux, vivons cachés, was het devies van mijn vader. We hebben nooit bewust de publiciteit opgezocht. Maar misschien kan het geen kwaad om wat vaker naar buiten te treden.”

KARIN EECKHOUT, FOTOGRAFIE EMY ELLEBOOG

“Vroeger waren toeristen tevreden met het strand en de zon. Nu moet je meer comfort kunnen bieden dan ze thuis hebben”

“Zolang we er onze eigen touch aan kunnen geven, is alles mogelijk”

“Lamy is een bedrijf op mensenmaat. Om dat zo te houden, moeten we vooral niet te veel groeien”