Het begrip ‘goede huisvader’ verdwijnt uit het Belgisch burgerlijk wetboek en wordt vervangen door het modernere en genderneutrale ‘voorzichtig en redelijk persoon’, raakte begin deze maand bekend. Die term werd gebruikt om te beoordelen of iemand in de fout ging, door zijn gedrag te vergelijken met het verwachte gedrag van een verantwoordelijke persoon in een vergelijkbare situatie. Dat juridische principe dateert uit de napoleontische periode.
Dat is niet het enige spoor van Napoleon Bonaparte in het dagelijks leven van veel Europeanen. De scheiding van kerk en staat werd door de Franse keizer uitgedokterd. Ook de eerste georganiseerde vaccinaties – tegen de pokken – dateren uit die periode. De huisnummers of banale regels zoals het verplicht sneeuwvrij maken van het voetpad voor de voordeur komen uit de koker van Napoleon.
Op 5 mei is het 200 jaar geleden dat de afgezette Franse keizer in zijn ballingsoord Sint-Helena aan maagkanker overleed, maar zijn invloed is tot vandaag nog te merken, stelt historicus Thierry Lentz vast in zijn essay Pour Napoléon. De Corsicaan die het tot keizer schopte en op een bepaald moment het gros van het Europese vasteland controleerde, is alomtegenwoordig. Ook in het taalgebruik. Niet enkel in het Frans wordt vaak het etiket ‘Napoleon’ geplakt op iemand die zijn kleine gestalte probeert te compenseren door heel ambitieus te zijn en macht na te streven.
Lentz, de voorzitter van de Foundation Napoléon, gaat in zijn boek ook in op de polemieken over Napoleon. Sommige historici zijn van oordeel dat de herdenkingen het best met de handrem op gebeuren. Reden: Napoleon was een machtswellusteling en een veroveraar die miljoenen mensen de dood heeft ingejaagd. Het neerslaan van een zwarte slavenopstand in Haïti was een racistische genocide. Lentz zet in zijn boek enkele onjuistheden recht. Tijdens de vijftien jaar durende Napoleontische oorlogen vielen inderdaad 2 miljoen doden, maar die zijn is niet te vergelijken met de 19 en 50 miljoen slachtoffers van de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. Napoleon was geen Hitler die heel Europa de dieperik in trok. Het klopt dat hij in de kolonies de slavernij herinvoerde die de Franse Revolutie had afgeschaft. Dat is een smet op zijn blazoen, maar in Europa maakte hij wel een einde aan de eeuwenlange discriminatie van de Joden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier